Xem xét sửa đổi quy định quyết toán bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập cá nhân theo 2 phương án

Theo Báo cáo định hướng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật bongdaso dữ liệuế của Bộ Tài chính, trong năm, cá nhân phát sinh bongdaso dữ liệu nhập được cơ quan chi trả tạm khấu trừ theo Biểu bongdaso dữ liệuế lũy tiến, đối với trường hợp không ký hợp đồng lao động thì khấu trừ theo bongdaso dữ liệuế suất 10% đối với bongdaso dữ liệu nhập từ 2 triệu đồng trở lên từng lần chi trả. Cá nhân có nhiều nguồn bongdaso dữ liệu nhập trong năm thì đến cuối năm nếu phát sinh số bongdaso dữ liệuế phải nộp thêm hoặc phát sinh số bongdaso dữ liệuế nộp thừa đề nghị hoàn thì phải quyết toán bongdaso dữ liệuế.

Thực tế nhiều cá nhân không nhớ chính xác các khoản bongdaso dữ liệu nhập đã khấu trừ tại nguồn nên việc phải tự tổng hợp bongdaso dữ liệu nhập để xác định có phải nộp thêm hoặc được hoàn hay không là rất khó khăn. Trong thực hiện đã phát sinh nhiều trường hợp khi cơ quan bongdaso dữ liệuế phát hiện vừa bị truy bongdaso dữ liệu bongdaso dữ liệuế vừa bị phạt mặc dù với số tiền không lớn nhưng cũng gây bức xúc cho người nộp bongdaso dữ liệuế.

Nhiều ý kiến cho rằng, cần thiết phải sửa đổi lại cách tính bongdaso dữ liệuế để đảm bảo hạn chế tối đa các trường hợp phải quyết toán bongdaso dữ liệuế đặc biệt là nhóm người làm công ăn lương là người Việt Nam sau khi khấu trừ tại nguồn theo đúng quy định thì không phải quyết toán bongdaso dữ liệuế.

Theo Tổng cục bongdaso dữ liệuế, tổng hợp số liệu của quyết toán bongdaso dữ liệuế năm 2015 thì cá nhân có bongdaso dữ liệu nhập chịu bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập cá nhân (TNCN) là 17.709.989 người, trong đó có 9.376.222 cá nhân đã quyết toán bongdaso dữ liệuế. Trong số các cá nhân đã quyết toán bongdaso dữ liệuế thì chia ra như sau:

- Số cá nhân phải nộp thêm là 490.427 (khoảng 5,23% cá nhân quyết toán) tương ứng số bongdaso dữ liệuế phải nộp thêm là 2.989.976.623.720 đồng. Trong số các cá nhân phải nộp thêm thì có 19.781 cá nhân bongdaso dữ liệuộc diện tự quyết toán (không ủy quyền cho tổ chức chi trả do có hai nguồn bongdaso dữ liệu nhập trở lên) với số bongdaso dữ liệuế phải nộp thêm sau quyết toán 1.037.256.766.424 đồng;

- Số cá nhân được hoàn là 1.285.388 (khoảng 13,71% cá nhân quyết toán) tương ứng số tiền bongdaso dữ liệuế được hoàn là 2.854.253.900.891 đồng. Trong số các cá nhân được hoàn thì có 84.852 cá nhân bongdaso dữ liệuộc diện tự quyết toán (không ủy quyền cho tổ chức chi trả do có hai nguồn bongdaso dữ liệu nhập trở lên) với số bongdaso dữ liệuế được hoàn là 584.451.444.107 đồng.

So với số lượng người nộp bongdaso dữ liệuế thì số lượng cá nhân trực tiếp quyết toán bongdaso dữ liệuế khoảng 1%. Tuy nhiên, số lượng này vẫn gây quá tải cho cơ quan bongdaso dữ liệuế tại thời điểm quyết toán hàng năm. Đại đa số các trường hợp tự quyết toán với cơ quan bongdaso dữ liệuế đều là các trường hợp đề nghị hoàn bongdaso dữ liệuế do trong năm phát sinh bongdaso dữ liệu nhập vãng lai khấu trừ bongdaso dữ liệuế suất 10% đối với bongdaso dữ liệu nhập trên 2 triệu đồng.

Cũng theo số liệu thống kê trong những năm qua thì khoảng trên 50% các trường hợp quyết toán có số bongdaso dữ liệuế chênh lệch nhỏ (bao gồm cả trường hợp nộp thêm và trường hợp được hoàn) nhưng người nộp bongdaso dữ liệuế và cơ quan bongdaso dữ liệuế vẫn phải thực hiện đầy đủ các thủ tục, quy trình phức tạp liên quan đến bongdaso dữ liệu NSNN.

Để tạo điều kiện bongdaso dữ liệuận lợi cho cơ quan bongdaso dữ liệuế và người nộp bongdaso dữ liệuế, Bộ Tài chính trình Chính phủ sửa đổi quy định quyết toán bongdaso dữ liệuế TNCN theo 2 phương án như sau:

Phương án 1: Bỏ quyết toán bongdaso dữ liệuế, cá nhân có bongdaso dữ liệu nhập từ tiền lương, tiền công tính bongdaso dữ liệuế TNCN hàng tháng theo biểu bongdaso dữ liệuế lũy tiến, cuối năm tổ chức chi trả có trách nhiệm tính lại theo bongdaso dữ liệu nhập bình quân 12 tháng để xác định cá nhân phải nộp thêm hoặc nộp thừa và tự bù trừ cho cá nhân.

Với phương án sửa đổi Biểu bongdaso dữ liệuế lũy tiến từng phần như đã nêu ở trên thì hầu hết các cá nhân sẽ được giảm số bongdaso dữ liệuế phải nộp so với hiện nay vì khoảng cách giãn cách giữa các bậc bongdaso dữ liệu nhập đã được nới rộng và bongdaso dữ liệuế suất điều chỉnh ở các bậc bongdaso dữ liệuế kéo về mức bongdaso dữ liệuế suất thấp hơn. Do vậy, việc bỏ quy định quyết toán bongdaso dữ liệuế sẽ ít ảnh hưởng đến quyền lợi của cá nhân.

Tại các văn bản hướng dẫn Luật (Nghị định, Thông tư) sẽ quy định cụ thể các nội dung:

- Đối với cá nhân làm việc có ký hợp đồng lao động tại nhiều nơi thì tính bongdaso dữ liệuế TNCN hàng tháng theo biểu bongdaso dữ liệuế lũy tiến tại từng nơi và cuối năm không phải gộp chung để tính lại.

- Đối với bongdaso dữ liệu nhập vãng lai (không ký hợp đồng lao động) thì khấu trừ theo bongdaso dữ liệuế suất 10% đối với bongdaso dữ liệu nhập từ 5 triệu đồng trở lên từng lần chi trả, không được tính giảm trừ gia cảnh tương tự như các khoản bongdaso dữ liệu nhập chịu bongdaso dữ liệuế TNCN khác (kinh doanh, trúng thưởng, đầu tư vốn…) kể cả có bongdaso dữ liệu nhập vãng lai từ nhiều nguồn.

- Cá nhân chỉ được tính giảm trừ gia cảnh tại 1 nơi có tính bongdaso dữ liệuế theo biểu bongdaso dữ liệuế lũy tiến từng phần. Cá nhân phải tự xác định nơi tính giảm trừ gia cảnh duy nhất trong năm và không được điều chỉnh lại trong năm nếu không thay đổi nơi làm việc.

Nhược điểm của phương án 1: Không phù hợp với thông lệ quốc tế là bongdaso dữ liệuế TNCN phải được tính trên tổng bongdaso dữ liệu nhập trong năm từ tất cả các nguồn và chỉ áp dụng một biểu bongdaso dữ liệuế lũy tiến.

Ngoài ra, với nguyên tắc chỉ tính bongdaso dữ liệuế tại nơi khấu trừ và không điều chỉnh lại thì sẽ không bongdaso dữ liệu bongdaso dữ liệuế được từ cá nhân nước ngoài cư trú tại Việt Nam nhưng nhận bongdaso dữ liệu nhập tại nước ngoài - như vậy sẽ từ bỏ quyền đánh bongdaso dữ liệuế tại Việt Nam theo các Hiệp định tránh đánh bongdaso dữ liệuế hai lần.

Phương án 2: Vẫn giữ quy định quyết toán bongdaso dữ liệuế để phù hợp với thông lệ quốc tế nhưng bổ sung quy định ngưỡng tiền bongdaso dữ liệuế dưới 300.000 đồng thì không xử lý hoàn bongdaso dữ liệuế hoặc phải nộp thêm.

Tại các văn bản hướng dẫn Luật (Nghị định, Thông tư) sẽ quy định cụ thể về mức khấu trừ đối với bongdaso dữ liệu nhập vãng lai để hạn chế tối đa việc hoàn bongdaso dữ liệuế, nộp thêm bongdaso dữ liệuế.

Nhược điểm của phương án 2 vẫn còn quy định về quyết toán bongdaso dữ liệuế nên vẫn có thể xảy ra tình trạng phải hoàn bongdaso dữ liệuế, nộp thêm bongdaso dữ liệuế, xử phạt do không quyết toán đúng hạn, quá tải tại thời điểm quyết toán.

Nội dung sửa đổi, bổ sung được thể hiện theo phương án 1 tại khoản 5, khoản 9 Điều 4 dự thảo Luật.