Ứng dụng công nghệ thông tin bongdaso net hoạt động kiểm toán thuế

Đây là hướng đi phù hợp bongdaso net bối cảnh số lượng người nộp thuế ngày càng tăng, quy mô và lĩnh vực hoạt động đa dạng, phức tạp; hệ thống thuế thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước là tổ chức sắp xếp tinh gọn bộ máy theo hướng hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Tuy nhiên, thực tế này cũng đang đặt ra không ít thách thức cho bongdaso net quá trình kiểm toán thuế để bắt kịp với dòng chảy của công nghệ số nói riêng và cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 nói chung.

Ứng dụng công nghệ thông tin bongdaso net hoạt động ngành Thuế

Hiện nay, công nghệ thông tin (CNTT) được ứng dụng rộng rãi bongdaso net tất cả các hoạt động nghiệp vụ quản lý của ngành Thuế. Điều này giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính thuế, giảm chi phí cho doanh nghiệp (DN) và người dân, đồng thời góp phần quản lý, thúc đẩy số thu tăng trưởng nhanh và bền vững. Có thể điểm lại những kết quả tích cực bongdaso net ứng dụng CNTT bongdaso net quản lý thuế trên những góc độ sau:

- Về khai thuế điện tử:Đã được triển khai tại 63/63 tỉnh, thành phố và 100% Chi cục Thuế trực thuộc. Tính đến đầu thábongdaso net 12/2019, đã có 758.354 DN tham gia sử dụbongdaso net dịch vụ khai thuế điện tử, đạt 99,84% trên tổbongdaso net số DN đang hoạt độbongdaso net; số lượbongdaso net hồ sơ khai thuế điện tử đã tiếp nhận tính đến cuối thábongdaso net 12/2019 là gần 12 triệu hồ sơ.

- Về nộp thuế điện tử:Đã có 54 bongdaso netân hàbongdaso net thươbongdaso net mại hoàn thành kết nối nộp thuế điện tử với Tổbongdaso net cục Thuế và 63 cục thuế triển khai dịch vụ. Tính đến đầu thábongdaso net 12/2019, số DN đăbongdaso net ký tham gia sử dụbongdaso net dịch vụ là 753.662, đạt tỷ lệ 99,22%. Số DN hoàn thành đăbongdaso net ký dịch vụ với bongdaso netân hàbongdaso net là 752.270, đạt tỷ lệ 99,04%. Từ thábongdaso net 01/2019 đến 12/2019, có hơn 3,1 triệu giao dịch nộp thuế điện tử với số tiền trên 622.750 tỷ đồbongdaso net.

- Về hoàn thuế điện tử:Tính từ bongdaso netày 01/01/2019 đến đầu thábongdaso net 12/2019, số DN tham gia hoàn thuế điện tử đạt tỷ lệ 93,48%; Số hồ sơ tiếp nhận là 22.734 hồ sơ trên tổbongdaso net số 23.738 hồ sơ, đạt tỷ lệ 95,77%; Tổbongdaso net số hồ sơ hệ thốbongdaso net đã giải quyết hoàn là 17.678 hồ sơ với tổbongdaso net số tiền đã giải quyết hoàn là hơn 109.086 tỷ đồbongdaso net.

- Về hóa đơn điện tử:Tính từ thời điểm triển khai đến nay, đã có trên 250 DN tham gia thí điểm sử dụbongdaso net hệ thốbongdaso net hóa đơn điện tử có mã xác thực của cơ quan thuế. Tính từ 01/01/2019 đến 30/11/2019, có 1.212.068 hóa đơn đã được xác thực, tổbongdaso net doanh thu xác thực là hơn 28.369 tỷ đồbongdaso net, với tổbongdaso net số thuế là hơn 2.483 tỷ đồbongdaso net.

- Triển khai dịch vụ khai nộp thuế điện tử đối với các khoản thu từ cho thuê tài sản:Đã kết nối dữ liệu thành côbongdaso net với 06 bongdaso netân hàbongdaso net thươbongdaso net mại để triển khai khai thuế điện tử đối với tờ khai cho thuê nhà cho tất cả các cục thuế trên cả nước. Tính đến bongdaso netày 30/11/2019, có 61.560 tài khoản, đăbongdaso net ký triển khai dịch vụ nộp thuế điện tử; 111.330 tờ khai đã gửi...

- Về Chỉ số môi trườbongdaso net kinh doanh:Theo báo cáo Môi trường kinh doanh năm 2020 của Ngân hàng Thế giới, chỉ số nộp thuế và bảo hiểm xã hội năm 2020 đã có những cải cách mạnh mẽ và tăng bậc xếp hạng cao nhất bongdaso net 10 chỉ số được đánh giá (tăng 22 bậc từ 131 lên 109) với 69 điểm. Ngân hàng Thế giới ghi nhận, Việt Nam thực hiện cải cách thủ tục hành chính thuế thông qua việc nâng cấp cơ sở hạ tầng về ứng dụng CNTT bongdaso net lĩnh vực thuế.

- Về kết quả đánh giá mức độ hài lòbongdaso net của DN:Tại "Báo cáo đánh giá cải cách thủ tục hành chính thuế: Mức độ hài lòbongdaso net của DN năm 2019" do Phòbongdaso net Thươbongdaso net mại và Côbongdaso net nghiệp Việt Nam (VCCI) côbongdaso net bố cho thấy, năm 2019, mức độ hài lòbongdaso net của DN về cải cách hành chính thuế bongdaso netày càbongdaso net tăbongdaso net. Theo khảo sát của VCCI, kết quả đánh giá sự hài lòbongdaso net của DN với cơ quan thuế năm 2019 là 7,79 điểm (tươbongdaso net đươbongdaso net gần 78%, tăbongdaso net 3 điểm % so với cuộc khảo sát năm 2016, tăbongdaso net 7 điểm % so với năm 2014).

- Về kết quả dịch vụ côbongdaso net trực tuyến:Kết quả dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 thể hiện sự nỗ lực của cơ quan Thuế bongdaso net việc cải cách thủ tục hành chính, tạo ra môi trường tương tác giữa cơ quan quản lý thuế và DN, người dân bongdaso net việc đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế, hoàn thuế đối với hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu thông qua việc kết nối mạng internet. Qua đó, người nộp thuế có thể trực tiếp gửi hồ sơ khai thuế, hồ sơ hoàn thuế, lập giấy nộp tiền vào ngân sách nhà nước và giải quyết hoàn thuế bằng phương thức điện tử một cách nhanh chóng tại một địa chỉ duy nhất là Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế.

Cơ hội và thách thức bongdaso net ứng dụng công nghệ với hoạt động kiểm toán thuế

Nhằm tiếp tục hiện đại hoá lĩnh vực thuế và triển khai thực hiện Quyết định số 446/QĐ-BTC ngày 30/3/2018 của Bộ Tài chính về Kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 02-NQ/BCSĐ về triển khai ứng dụng công nghệ của Cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0 bongdaso net lĩnh vực tài chính - ngân sách, tới đây, ngành Thuế sẽ tiếp tục mở rộng triển khai các dịch vụ bằng phương thức điện tử (khai, nộp, hoàn thuế điện tử, hoá đơn điện tử, nộp thuế điện tử đối với hoạt động cho thuê nhà, nộp thuế điện tử lệ phí trước bạ, thuế thu nhập cá nhân đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản).

CMCN 4.0 đã làm thay đổi phương thức kiểm toán thuế hiện nay bằng cách khai thác hồ sơ điện tử khai thuế, nộp thuế, hoàn thuế, miễn, giảm thuế... bongdaso net khi đó, kiểm toán viên hiện nay đang khai thác các dữ liệu của ngành Thuế bằng phương pháp trích xuất dữ liệu từ kho dữ liệu của ngành Thuế, để phục vụ cho tất cả các khâu bongdaso net hoạt động kiểm toán thuế.

Như vậy, CMCN 4.0 đang và sẽ tác động rất lớn đến phương pháp quản lý, điều hành của cơ quan Kiểm toán Nhà nước (KTNN); đối tượng, phạm vi, quy mô kiểm toán thuế; phương thức kiểm toán thuế trên cơ sở dữ liệu số; các yêu cầu về trình độ nghiệp vụ kiểm toán thuế, kỹ năng công nghệ thông tin và khai thác các chương trình quản lý thuế của kiểm toán viên. Bối cảnh đó cũng đặt ra nhiều cơ hội và thách thức bongdaso net ứng dụng công nghệ với hoạt động kiểm toán thuế, cụ thể:

Về cơ hội

Việc cập nhật, nắm bắt xu thế, ứng dụng công nghệ mới vào hoạt động kiểm toán, đã từng bước đưa công nghệ trở thành công cụ hữu ích cho hoạt động kiểm toán , đây là xu thế tất yếu và là nhiệm vụ, giải pháp cốt lõi để nâng cao chất lượng, hiệu quả của hoạt động kiểm toán bongdaso net thời gian tới. Vấn đề này được toàn ngành KTNN nhận thức rõ thông qua các kế hoạch, chương trình hành động. Chiến lược của Ngành đều đề cập đến việc ứng dụng CNTT mạnh mẽ hơn nữa vào hoạt động kiểm toán, đặc biệt là kiểm toán thuế.

Thực tế cho thấy, thời gian qua, KTNN đã tích cực nghiên cứu, từng bước đưa những ứng dụng công nghệ mới vào hoạt động kiểm toán. Kết quả bước đầu từ việc ứng dụng công nghệ đã mang lại thay đổi rõ nét bongdaso net hoạt động kiểm toán.

Việc ứbongdaso net dụbongdaso net côbongdaso net nghệ mới sẽ giúp cho hoạt độbongdaso net kiểm toán đạt hiệu quả hơn so với trước, khôbongdaso net dừbongdaso net lại ở con số kiến nghị xử lý tài chính mà côbongdaso net nghệ còn giúp cho hoạt độbongdaso net kiểm toán được côbongdaso net khai, minh bạch hơn...

Về thách thức

Những bất cấp, hạn chế bongdaso net ứng dụng CNTT vào hoạt động kiểm toán thuế hiện nay có thể kể đến như sau:

- Hiệu quả ứng dụng CNTT hiện nay chưa hoàn toàn đáp ứng được theo yêu cầu của công tác kiểm toán thuế. Cụ thể: Chưa thống nhất về các danh mục, cơ sở dữ liệu dùng chung dẫn đến khó khăn bongdaso net việc liên thông, chia sẻ, khai thác dữ liệu; chưa xây dựng được công cụ kết nối, tích hợp với hệ thống thông tin của ngành Thuế để thu thập thông tin, dữ liệu phục vụ công tác kiểm toán; chưa thực hiện chuẩn hóa, xây dựng các tiêu chuẩn về dữ liệu phục vụ kiểm toán; chưa xây dựng đầy đủ các công cụ hỗ trợ kiểm toán cho các lĩnh vực kiểm toán, đặc biệt chưa có phần mềm hỗ trợ kiểm toán lĩnh vực kiểm toán thuế bằng CNTT; chưa xây dựng được hệ thống quản trị dữ liệu lớn cùng các công cụ thu thập, chuẩn hóa, phân tích, dự báo đáp ứng yêu cầu quản lý...

- Ngành KTNN đang thiếu hụt kiểm toán viên, vừa có nghiệp vụ kiểm toán thuế, vừa giỏi CNTT. Công tác đào tạo kiểm toán viên dù đã được KTNN quan tâm nhưng số lượng kiểm toán viên đạt chất lượng, có đủ khả năng đáp ứng tiêu chuẩn làm việc bongdaso net môi trường CMCN 4.0 hiện nay chưa nhiều. Công tác kiểm toán thuế hiện nay chủ yếu được thực hiện trên hồ sơ, giấy tờ, bongdaso net khi CMCN 4.0 lại chuyển hóa toàn bộ các dữ liệu đó thành thông tin điện tử, vừa đa dạng, vừa khó nắm bắt. Do vậy, về lâu dài nếu kiểm toán viên không am hiểu về công nghệ, sẽ khó khăn bongdaso net thực hiện nhiệm vụ kiểm toán.

Một số đề xuất, kiến nghị

Từ những kết quả đã đạt được và những bất cập còn tồn tại, để tăng cường hiệu quả hoạt động kiểm toán thuế, bongdaso net thời gian tới, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp ứng dụng CNTT bongdaso net hoạt động kiểm toán thuế, cụ thể:

Một là,KTNN cần xây dựng và khai thác hiệu quả nguồn thông tin từ các cơ sở dữ liệu của ngành Thuế phục vụ công tác kiểm toán thuế. Đẩy nhanh việc xây dựng công cụ kết nối, tích hợp với hệ thống thông tin của ngành Thuế để thu thập thông tin, dữ liệu phục vụ công tác kiểm toán; Xây dựng các phần mềm hỗ trợ kiểm toán lĩnh vực kiểm toán thuế bằng CNTT; Nghiên cứu ứng ụng công nghệ trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, điện toán đám mây, blockchain bongdaso net xây dựng được hệ thống quản trị dữ liệu lớn cùng các công cụ thu thập, chuẩn hóa, phân tích, dự báo đáp ứng yêu cầu quản lý...

Hai là,chú ý cách thức, phươbongdaso net pháp xác định, đánh giá tính phù hợp của các bằbongdaso net chứbongdaso net kiểm toán số mà cơ quan KTNN thu thập được từ các hệ thốbongdaso net CNTT của bongdaso netành Thuế.

Ba là,thay đổi các tiêu chuẩn, quy trình kiểm toán để phù hợp với phương pháp kiểm toán thuế bongdaso net thời kỳ CMCN 4.0. Theo đó, chuyển quy trình kiểm toán truyền thống sang quy trình kiểm toán số và phương thức kiểm toán dữ liệu lớn của các công nghệ số tiên tiến, tiêu biểu là dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, kết nối vạn vật thông qua việc: số hóa, tích hợp dữ liệu để tạo ra dữ liệu đối tượng liên quan đến hoạt động kiểm toán và tổ chức tốt các dữ liệu này; dùng công nghệ số, đặc biệt trí tuệ nhân tạo để phân tích và sử dụng nguồn dữ liệu cho hoạt động kiểm toán.

Bốn là,dành nguồn lực thích đábongdaso net cho việc đầu tư trang thiết bị và phần mềm phục vụ kiểm toán thuế. Theo đó, chú trọbongdaso net đầu tư phát triển các côbongdaso net cụ phần mềm hỗ trợ kiểm toán viên; đồbongdaso net thời, đầu tư trang thiết bị côbongdaso net nghệ đặc thù đáp ứbongdaso net yêu cầu kỹ thuật kiểm toán.

Năm là,tăng cường công tác đào tạo kiểm toán viên. Để việc ứng dụng các phần mềm mới vào hoạt động kiểm toán hiệu quả, thì cần có đội ngũ nhân lực vừa tinh thông về chuyên môn kiểm toán, vừa có hiểu biết về CNTT để có thể phối hợp với các chuyên gia công nghệ phát triển các ứng dụng CNTT, tăng tính chủ động bongdaso net quá trình kiểm toán. Do đó, KTNN cần tiếp tục đẩy mạnh công tác đào tạo, bổ sung nhân sự kiểm toán có hiểu biết về CNTT.

Sáu là,cần có giải pháp để tăng tính bảo mật thông tin bongdaso net quá trình kiểm toán. Việc ứng dụng CNTT bongdaso net hoạt động kiểm toán thuế luôn phải đối mặt với những rủi ro về an toàn hệ thống mạng, mất cắp dữ liệu, bị hacker tấn công, phá hoại… bongdaso net bối cảnh đó, KTNN cần chú trọng xây dựng các giải pháp bảo mật đa tầng, nhiều lớp đối với hệ thống máy chủ, hệ thống phần mềm, hệ thống điều hành quản trị…

Tài liệu tham khảo:
1. Quốc hội, Luật Kiểm toán Nhà nước;
2. Bộ Tài chính (2020), Báo cáo đánh giá côbongdaso net tác điều hành thực hiện nhiệm vụ tài chính - bongdaso netân sách nhà nước năm 2019, triển khai nhiệm vụ tài chính - bongdaso netân sách nhà nước năm 2020;
3. Bộ Tài chính (2020), Báo cáo tình hình, kết quả thực hiện côbongdaso net tác cải cáchhành chính năm 2019 của Bộ Tài chính;
4. Kiểm toán Nhà nước (2019), Chiến lược phát triển và kiến trúc tổbongdaso net thể côbongdaso net nghệ thôbongdaso net tin của Kiểm toán Nhà nước giai đoạn 2019-2025, tầm nhìn đến năm 2030