Tổng quan về các mô hình thị trường bongdaso tin tức trên thế giới

Khánh Chi

Nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu, các quốc gia trên thế giới đã và đang xây dựng, triển khai các công cụ định giá bongdaso tin tức, trong đó có hai công cụ chủ yếu là thuế bongdaso tin tức và thị trường bongdaso tin tức. Trong đó, thị trường bongdaso tin tức đang được sử dụng phổ biến để thúc đẩy hoạt động mua và bán quyền phát thải bongdaso tin tức.

Thị trường bongdaso tin tức đang được sử dụng phổ biến để thúc đẩy hoạt động mua và bán quyền phát thải bongdaso tin tức.
Thị trường bongdaso tin tức đang được sử dụng phổ biến để thúc đẩy hoạt động mua và bán quyền phát thải bongdaso tin tức.

Thời gian qua, Liên Hợp quốc đã tổ chức nhiều hội nghị về biến đổi khí hậu để tìm ra bongdaso tin tức phương án hiệu quả trong việc giảm phát thải khí nhà kính, nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu.Hội nghị Thượng đỉnh Trái Đấtdiễn ra tại thành phố Rio de Janeiro đã thông qua Công ước khung của Liên Hợp quốc về biến đổi khí hậu (UNFCCC) với mục tiêu nhằm ổn định nồng độ bongdaso tin tức khí nhà kính trong khí quyển.

Hội nghị bongdaso tin tức bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp quốc về biến đổi khí hậu lần thứ 21 đã thông qua Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu, văn bản pháp lý toàn cầu đầu tiên ràng buộc trách nhiệm của tất cả bongdaso tin tức quốc gia trong ứng phó với biến đổi khí hậu và thay thế Nghị định thư Kyoto.

Để đạt mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính theo Thỏa thuận Paris, bongdaso tin tức quốc gia đã và đang xây dựng, triển khai bongdaso tin tức công cụ định giá bongdaso tin tức-bon.Trên thực tế, thị trường bongdaso tin tức-bon trên thế giới tồn tại dưới ba hình thức: thị trường bongdaso tin tức-bon quốc tế trong khuôn khổ Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (UNFCCC); thị trường bongdaso tin tức-bon quốc tế tự nguyện; thị trường bongdaso tin tức-bon nội địa. Cụ thể:

Thị trường bongdaso tin tức-bon trong khuôn khổ UNFCCC

Nghị định thư Kyoto của UNFCCC chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 16/02/2005.Để đạt được mục tiêu cuối cùng của UNFCCC trong việc ổn định nồng độ khí nhà kính trong khí quyển ở mức có thể ngăn ngừa sự can thiệp nguy hiểm của con người đối với hệ thống khí hậu và giúp bongdaso tin tức nước phát triển tuân thủ cắt giảm phát thải khí nhà kính định lượng, Nghị định thư Kyoto đưa ra 3 cơ chế mềm dẻo là: Cơ chế đồng thực hiện (JI); Cơ chế mua bán quyền phát thải (ET) và Cơ chế phát triển sạch (CDM) được thực hiện đến năm 2020.

Cơ chế đồng thực hiện (JI) cho phép bongdaso tin tức Bên/nước thuộc Phụ lục I (Nhóm bongdaso tin tức nước công nghiệp phát triển) của Nghị định thư được thực hiện bongdaso tin tức dự án giảm phát thải/hấp thụ khí nhà kính tại bongdaso tin tức Bên/nước khác thuộc Phụ lục I. Đơn vị giảm phát thải khí nhà kính được chứng nhận trong cơ chế JI là ERU.

Cơ chế mua bán quyền phát thải (ET) cho phép bongdaso tin tức Bên/nước thuộc Phụ lục I của Nghị định thư thu được bongdaso tin tức đơn vị giảm phát thải khí nhà kính được chứng nhận (AAU) từ bongdaso tin tức Bên/nước khác thuộc Phụ lục I có khả năng giảm phát thải dễ dàng hơn.

Cơ chế phát triển sạch (CDM) cho phép bongdaso tin tức Bên/nước thuộc Phụ lục I của Nghị định thư thực hiện bongdaso tin tức dự án nhằm giảm phát thải/ hấp thụ khí nhà kính và phục vụ phát triển bền vững tại bongdaso tin tức nước đang phát triển (bongdaso tin tức Bên/nước không thuộc Phụ lục I). Đơn vị giảm phát thải khí nhà kính được chứng nhận trong cơ chế CDM là CER.

Tuy nhiên, từ đầu năm 2013 tới nay, có hơn 800 dự án và chương trình được đăng ký và tỉ lệ số dự án và chương trình được đăng ký giảm dần theo từng năm. Lý do chính của việc giảm bongdaso tin tức dự án được đăng ký là do Bản sửa đổi, bổ sung Doha cho giai đoạn sau 2020 chưa có hiệu lực thi hành, dẫn tới cam kết giảm phát thải khí nhà kính của bongdaso tin tức quốc gia thuộc Phụ lục I của Nghị định thư chưa được thực thi (theo quy định của UNFCCC, phải có ít nhất 144 Bên nước tham gia thực hiện phê duyệt/phê chuẩn thì Bản sửa đổi, bổ sung Doha mới có hiệu lực thi hành. Tuy nhiên, theo thống kê của Liên hợp quốc thì đến nay mới chỉ có 140 Bên tham gia, trong đó có Việt Nam).

Thị trường bongdaso tin tức-bon quốc tế tự nguyện

Trong khi thị trường bongdaso tin tức-bon quốc tế trong khuôn khổ UNFCCC được thành lập để bongdaso tin tức quốc gia mua bán tín chỉ bongdaso tin tức-bon với nhau, thị trường bongdaso tin tức-bon quốc tế tự nguyện nhắm đến nhu cầu tự nguyện giao dịch tín chỉ bongdaso tin tức-bon để doanh nghiệp thực hiện trách nhiệm xã hội, cải thiện hình ảnh trước công chúng của.

Thị trường bongdaso tin tức-bon nội địa

Bên cạnh việc mua bongdaso tin tức tín chỉ bongdaso tin tức-bon từ nước ngoài để bù đắp lượng thiếu hụt về cam kết cắt giảm phát thải khí nhà kính của mình, nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ đã thiết lập một hệ thống trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính trong nước (thị trường bongdaso tin tức-bon nội địa hoặc thị trường bongdaso tin tức-bon tuân thủ). Đây là công cụ hướng tới việc đặt mức trần phát thải khí nhà kính cho bongdaso tin tức doanh nghiệp trong nước để đạt được mục tiêu cắt giảm phát thải khí nhà kính của quốc gia, đồng thời cũng khuyến khích bongdaso tin tức doanh nghiệp trong nước nghiên cứu, áp dụng bongdaso tin tức biện pháp và công nghệ giảm phát thải khí nhà kính.

Để thiết lập một hệ thống trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính trong nước, cơ quan chính phủ hoặc liên chính phủ có nhiệm vụ phân bổ, hoặc giao bán một số lượng hữu hạn bongdaso tin tức hạn ngạch phát thải khí nhà kính (thường được quy định là tấn CO2tđ) trong một khoảng thời gian. bongdaso tin tức doanh nghiệp phát thải nhiều hơn sẽ phải mua hạn ngạch từ những bên có nguyện vọng bán lại. Theo đó, bên mua sẽ phải trả bongdaso tin tức chi phí phát sinh do tăng mức phát thải, ngược lại bên bán sẽ được hưởng lợi từ cắt giảm phát thải khí nhà kính.

Thị trường bongdaso tin tức-bon trong nước được bongdaso tin tức chính phủ thành lập như một phương tiện để đạt được bongdaso tin tức mục tiêu giảm thiểu bongdaso tin tức-bon của quốc gia. bongdaso tin tức thị trường này hoạt động trên cơ sở bắt buộc, mang tính pháp lý, thực hiện theo luật/quy định, bongdaso tin tức doanh nghiệp phải tham gia vào thị trường một cách bắt buộc, không có lựa chọn không tham gia và phải đáp ứng bongdaso tin tức mục tiêu giảm phát thải bongdaso tin tức-bon nhất định. bongdaso tin tức giao dịch mua bán, trao đổi hạn ngạch phát thải và tín chỉ bongdaso tin tức-bon trong thị trường bongdaso tin tức-bon tuân thủ được thực hiện thông qua Hệ thống mua bán phát thải (ETS).