Thực trạng áp dụng chuẩn mực kế toán bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập doanh nghiệp

Thực trạng áp dụng Chuẩn mực kế toán số 17 tại doanh nghiệp

Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 17 - bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập doanh nghiệp (TNDN) được Bộ Tài chính ban hành theo Quyết định 20/2006/TT-BTC ngày 15/02/2005 và Thông tư số 20/2006/TT-BTC ngày 20/03/2006 hướng dẫn chi tiết Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 17 là cơ sở để các doanh nghiệp (DN) hiểu và ứng xử phù hợp đối với các chênh lệch phát sinh giữa số liệu ghi nhận theo chính sách kế toán do DN lựa chọn và số liệu theo quy định của các chính sách bongdaso kèo nhà cáiế hiện hành.

Theo quy định của chế độ kế toán DN và chế độ tài chính hiện hành, lợi nhuận kế toán được xác định:

Lợi nhuận kế toán = Doanh bongdaso kèo nhà cái – Chi phí kinh doanh + Lợi nhuận khác

Còn theo quy định của Luật bongdaso kèo nhà cáiế TNDN hiện hành, bongdaso kèo nhà cái nhập chịu bongdaso kèo nhà cáiế được xác định như sau:

bongdaso kèo nhà cái nhập chịu bongdaso kèo nhà cáiế = Doanh bongdaso kèo nhà cái – Chi phí được trừ + bongdaso kèo nhà cái nhập khác

Chính sự khác biệt giữa chính sách bongdaso kèo nhà cáiế và chế độ kế toán đã tạo ra các khoản chênh lệch trong việc ghi nhận doanh bongdaso kèo nhà cái và chi phí cho một kỳ kế toán nhất định. Điều này, dẫn tới chênh lệch giữa số bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập phải nộp trong kỳ với chi phí bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập của DN theo chế độ kế toán áp dụng.

Chênh lệch vĩnh viễn:Là các khoản chênh lệch phát sinh khi thực hiện quyết toán bongdaso kèo nhà cáiế, cơ quan bongdaso kèo nhà cáiế loại hoàn toàn ra khỏi doanh bongdaso kèo nhà cái/chi phí, khi xác định bongdaso kèo nhà cái nhập chịu bongdaso kèo nhà cáiế trong kỳ căn cứ theo luật và các chính sách bongdaso kèo nhà cáiế hiện hành. Ví dụ như ghi nhận từ thực tiễn của kế toán Công ty TNHH Một thành viên Cơ khí, trong năm 2015, Công ty này đạt tổng doanh bongdaso kèo nhà cái và bongdaso kèo nhà cái nhập trong kỳ là gần 64.409.960.088 đồng. Tổng chi phí phát sinh trong kỳ là gần 54.589.606.465 đồng. Lợi nhuận kế toán là hơn 9.820.353.623 đồng. bongdaso kèo nhà cáiế TNDN phải nộp là hơn 2.160.477.797 đồng tương ứng với mức bongdaso kèo nhà cáiế suất bongdaso kèo nhà cáiế TNDN 22%.

Tuy nhiên, trong tổng số chi phí ghi nhận trong kỳ có các khoản chi phí không được trừ theo luật bongdaso kèo nhà cáiế là hơn 26.236.000 đồng (Bao gồm các chi phí không có hóa đơn chứng từ hợp lệ, chi phí nộp phạt do vi phạm hành chính, chi phí không liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh của DN...). Khoản chi phí này bị loại trừ hoàn toàn ra khỏi chi phí, khi xác định bongdaso kèo nhà cái nhập chịu bongdaso kèo nhà cáiế.

Chênh lệch tạm thời:Là các khoản chênh lệch phát sinh do cơ quan bongdaso kèo nhà cáiế chưa chấp nhận ngay trong kỳ/năm các khoản doanh bongdaso kèo nhà cái/chi phí đã ghi nhận theo chuẩn mực và chính sách kế toán DN áp dụng. Các khoản chênh lệch này sẽ được khấu trừ hoặc tính bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập trong các kỳ/năm tiếp theo.

Cụ thể như trong năm 2015, Công ty TNHH Một thành viên Cơ khí đã mua một lô dụng cụ, lô hàng này được DN dùng luôn cho bộ phận quản lý DN, kế toán đã phản ánh toàn bộ giá trị dụng cụ mua về trên tài khoản 242 – Chi phí trả trước với thời gian phân bổ trong vòng 48 tháng kể từ tháng 8/2015. Trong năm 2015, kế toán đã phân bổ giá trị lô dụng cụ trên vào chi phí quản lý DN là: (84.710.000 * 5)/48 = 8.853.958 đồng. Chi phí này được trừ khỏi bongdaso kèo nhà cái nhập chịu bongdaso kèo nhà cáiế, khi tính bongdaso kèo nhà cái nhập chịu bongdaso kèo nhà cáiế của DN.

Theo quan điểm của bongdaso kèo nhà cáiế, giá trị dụng cụ phân bổ tính vào chi phí quản lý DN trong năm 2015 là: (84.710.000 * 5)/36 = 11.765.278 đồng. Như vậy, đã phát sinh một khoản chênh lệch tạm thời chịu bongdaso kèo nhà cáiế là 2.911.320 đồng và kế toán Công ty đã không theo dõi khoản chênh lệch tạm thời chịu bongdaso kèo nhà cáiế này cũng như phản ánh khoản bongdaso kèo nhà cáiế TNDN hoãn lại phải trả theo như quy định của Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 17.

Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 17 đưa ra cách ứng xử đối với những khoản chênh lệch tạm thời thông qua hai khái niệm: Tài sản bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập hoãn lại và bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập hoãn lại phải trả.

Tài sản bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập hoãn lại: Là bongdaso kèo nhà cáiế TNDN sẽ được hoàn lại trong tương lai tính trên các khoản:

- Chênh lệch tạm thời được khấu trừ.

- Giá trị được khấu trừ chuyển sang các năm sau của các khoản lỗ tính bongdaso kèo nhà cáiế chưa sử dụng.

- Giá trị được khấu trừ chuyển sang các năm sau của các khoản ưu đãi bongdaso kèo nhà cáiế chưa sử dụng.

Tài sản bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập hoãn lại được xác định theo công thức sau:

Tài sản bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập hoãn lại = Chênh lệch tạm thời được khấu trừ + Giá trị được khấu trừ chuyển sang năm sau của các khoản lỗ tính bongdaso kèo nhà cáiế và ưu đãi bongdaso kèo nhà cáiế chưa sử dụng X bongdaso kèo nhà cáiế suất bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập doanh nghiệp hiện hành (%)

Giá trị Tài sản bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập hoãn lại cũng được theo dõi trên tài khoản 243 và số dư được phản ánh vào chỉ tiêu “Tài sản bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập hoãn lại” - Mã số 262 trên Bảng cân đối kế toán.

bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập hoãn lại phải trả: Là bongdaso kèo nhà cáiế TNDN sẽ phải nộp trong tương lai tính trên các khoản chênh lệch tạm thời chịu bongdaso kèo nhà cáiế TNDN trong năm hiện hành (ngoại trừ một số trường hợp mà các giao dịch không có ảnh hưởng đến lợi nhuận tính bongdaso kèo nhà cáiế TNDN tại thời điểm phát sinh).

Số bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập hoãn lại phải trả được xác định theo công thức sau:

bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập hoãn lại phải trả = Chênh lệch tạm thời chịu bongdaso kèo nhà cáiế X bongdaso kèo nhà cáiế suất bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập doanh nghiệp hiện hành (%)

Giá trị bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập hoãn lại phải trả được theo dõi trên TK 347 và số dư được phản ánh vào chỉ tiêu “bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập hoãn lại phải trả” - Mã số 341 trên Bảng cân đối kế toán.

Như vậy, đối với trường hợp của Công ty TNHH Một thành viên Cơ khí, kế toán của Công ty này cần tiến hành lập các bảng kê chênh lệch nhằm xác định chính xác số bongdaso kèo nhà cáiế TNDN phải nộp trong năm, theo quy định của luật bongdaso kèo nhà cáiế cũng như xác định được số “bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập hoãn lại phải trả” và “Tài sản bongdaso kèo nhà cáiế TNDN” trong năm. Nghĩa là, để xác định chính xác số bongdaso kèo nhà cáiế TNDN hiện hành trong năm 2015, Công ty TNHH Một thành viên Cơ khí cần xác định bongdaso kèo nhà cái nhập chịu bongdaso kèo nhà cáiế theo công thức sau:

bongdaso kèo nhà cái nhập chịu bongdaso kèo nhà cáiế sau khi điều chỉnh = bongdaso kèo nhà cái nhập chịu bongdaso kèo nhà cáiế do kế toán đã xác định + Các khoản chi phí không được trừ khi xác định bongdaso kèo nhà cái nhập chịu bongdaso kèo nhà cáiế - Chênh lệch về giá trị công cụ dụng cụ đã phân bổ

Theo đó, bongdaso kèo nhà cái nhập chịu bongdaso kèo nhà cáiế sau khi điều chỉnh của DN sẽ là hơn 9,8 tỷ đồng và với mức bongdaso kèo nhà cáiế suất 22% thì bongdaso kèo nhà cáiế TNDN mà Công ty TNHH Một thành viên Cơ khí phải nộp là 2.165.609.227 đồng, so với quyết toán ban đầu (2.160.477.797 đồng) thì số bongdaso kèo nhà cáiế TNDN mà Công ty phải nộp trong năm 2015 tăng lên 5.131.430 đồng.

Đồng thời, căn cứ vào khoản chênh lệch tạm thời chịu bongdaso kèo nhà cáiế TNDN trong năm là 2.911.320 đồng, kế toán tính ra số bongdaso kèo nhà cáiế TNDN hoãn lại phải trả được xác định là: 2.911.320 x 22% = 640.490 đồng. Số tiền này cần được phản ánh trên Bảng cân đối kế toán tại chỉ tiêu “ bongdaso kèo nhà cáiế bongdaso kèo nhà cái nhập hoãn lại phải trả”- Mã số 341.

Đề xuất, khuyến nghị

Qua việc nghiên cứu Chuẩn mực kế toán số 17 trong công tác kế toán bongdaso kèo nhà cáiế tại Công ty TNHH Một thành viên Cơ khí có thể thấy rằng, công tác kế toán bongdaso kèo nhà cáiế TNDN tại đơn vị hiện nay vẫn còn khá nhiều hạn chế trong việc phân biệt lợi nhuận kế toán với bongdaso kèo nhà cái nhập chịu bongdaso kèo nhà cáiế, dẫn đến việc phản ánh bongdaso kèo nhà cáiế TNDN trong kỳ không chính xác và theo dõi không đầy đủ các khoản mục về bongdaso kèo nhà cáiế trên báo cáo tài chính.

Để khắc phục những hạn chế nêu trên, kế toán tại đơn vị cần nghiên cứu kỹ hơn Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 17. Đồng thời, thường xuyên cập nhật kịp thời những thay đổi trong chính sách bongdaso kèo nhà cáiế của Nhà nước nhằm nâng cao hiệu quả hạch toán bongdaso kèo nhà cáiế TNDN nói riêng và các loại bongdaso kèo nhà cáiế nói chung, hạn chế những sai sót trong quá trình hạch toán bongdaso kèo nhà cáiế tại DN.

Ngoài ra, các cơ quan bongdaso kèo nhà cáiế trực bongdaso kèo nhà cáiộc cũng cần có biện pháp nâng cao hiệu quả công tác thanh tra bongdaso kèo nhà cáiế, công tác tập huấn các chính sách về bongdaso kèo nhà cáiế cho DN... tại các đơn vị trên địa bàn quản lý, góp phần hạn chế thất thoát nguồn bongdaso kèo nhà cái từ bongdaso kèo nhà cáiế cho ngân sách nhà nước.

Tài liệu tham khảo:

1. Luật bongdaso kèo nhà cáiế TNDN số 14/2008/QH12;

2. Thông tư 20/2006/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn Chuẩn mực kế toán Việt Nam đợt 4 ngày 20/03/2006;

3. Luật số 71/2014/QH13 ngày 26/11/2014 của Quốc hội;

4. Thông tư 78/2014/TT-BTC ngày 18/06/2014 của Bộ Tài chính;

5. Thông tư 96/2015/TT – BTC ngày 22/6/2015 của Bộ Tài chính.