Thúc đẩy hợp tác giữa trường đại học với doanh nghiệp trong khối ASEAN
Ở các nước đang phát triển, nhất là các nước trong khối ASEAN, vấn đề hợp tác xuyên biên giới giữa trường đại học với doanh nghiệp (DN) chưa được quan tâm đúng mức. Nguyên nhân là do năng lực thể chế, sự không nhất quán giữa chương trình nghiên cứu của trường đại học với nhu cầu của DN.

Đặt vấn đề
Động lực thúc đẩy hợp tác giữa trường đại học và doanh nghiệp (DN) dựa trên nền tảng của lý thuyết hợp tác, trong đó bongdaso net bên quan tâm đến kết quả tích cực của khả năng phối hợp, tiếp cận bongdaso net nguồn lực, trao đổi chuyên môn và chia sẻ rủi ro. Điều này cũng cộng hưởng với lý thuyết định hướng thực hành về lợi thế hợp tác khi nhấn mạnh vào cách điều hành, lãnh đạo và quản lý sự hợp tác giữa bongdaso net tổ chức để đạt được lợi thế dựa trên sức mạnh tổng hợp của bongdaso net nguồn lực, kinh nghiệm và chuyên môn khác nhau.
Liên kết xuyên biên giới giữa trường đại học và DN trong khối ASEAN là một loại hình hợp tác nhằm thúc đẩy hoạt động hợp tác nghiên cứu và phát triển (R&D); chuyển giao kiến thức và kỹ thuật giữa bongdaso net nhà khoa học và DN nhằm đạt được sự phát triển vượt bậc về khoa học và nghiên cứu.
Liên kết xuyên biên giới giữa trường đại học và DN trong khối ASEAN là một loại hình hợp tác nhằm thúc đẩy hoạt động hợp tác nghiên cứu và phát triển (R&D); chuyển giao kiến thức và kỹ thuật giữa bongdaso net nhà khoa học và DN nhằm đạt được sự phát triển vượt bậc về khoa học và nghiên cứu.
Bài viết tổng quát về quan điểm thúc đẩy hợp tác xuyên biên giới giữa trường đại học và DN hiện nay; thảo luận về khuyến nghị của bongdaso net bộ, ngành, cơ quan quản lý đối với vấn đề thúc đẩy hợp tác R&D giữa trường đại học và DN trong khối ASEAN, với 4 trọng tâm sau: (i) Chính sách, quy hoạch tổng thể; (ii) Trợ cấp và tài trợ; (iii) Chính sách ưu đãi thuế và (iv) Vai trò của bongdaso net cơ quan quản lý. Trên cơ sở đó, gợi ý những giải pháp nhằm thúc đẩy hoạt động R&D; chuyển giao kỹ thuật, chuyển giao kiến thức và đổi mới công nghệ giữa trường đại học với DN trong khối ASEAN.
Quan điểm về thúc đẩy hợp tác xuyên biên giới giữa bongdaso net trường đại học và doanh nghiệp
Quan điểm hợp tác phát triển R&D nhằm tối đa hóa lợi ích kinh tế và xã hội đang dần trở thành chiến lược quan trọng của mỗi quốc gia. Ở bongdaso net quốc gia, nhất là khu vực châu Âu và Bắc Mỹ, chính sách hợp tác xuyên biên giới được xây dựng bài bản và hệ thống, có sự tham gia tích cực của nhiều bên liên quan, bao gồm Chính phủ, bongdaso net bộ, ngành liên quan và DN.
Chương trình chứng thực đổi mới giữa bongdaso net cơ quan phát triển kinh doanh của Ireland và Vương quốc Anh cũng là điển hình của việc chuyển giao công nghệ và hỗ trợ đổi mới. Chương trình này hướng tới thiết lập mối quan hệ với bongdaso net tổ chức tri thức (như trường đại học hoặc trung tâm công nghệ), tạo điều kiện hỗ trợ DN tìm kiếm cơ hội hợp tác tiềm năng.
Chương trình chứng thực đổi mới xuyên biên giới cũng được bongdaso net nước trong Khu tam giác 3 nước Hà Lan, Bỉ, Đức quan tâm thúc đẩy nhằm hỗ trợ DN khắc phục những tồn tại, khó khăn, vướng mắc; hỗ trợ bongdaso net công ty hợp tác với bongdaso net tổ chức giáo dục, chẳng hạn: Năm 2012, Bộ Kinh tế Hà Lan hỗ trợ Chính phủ 3 nước này với số tiền 172 triệu EUR để thành lập Trung tâm Holst xuyên biên giới. Trung tâm nghiên cứu chung này được vận hành, cung cấp quyền truy cập vào bongdaso net cơ sở nghiên cứu cao cấp cho bongdaso net thành viên; kết nối mạng lưới giao tiếp giữa cá nhân xuyên biên giới, giữa tổ chức giáo dục và DN nhằm tối đa hóa khoản đầu tư và giảm thiểu rủi ro.
Về giáo dục và đào tạo, Chính phủ bongdaso net quốc gia khuyến khích, thúc đẩy mối liên kết giữa trường đại học và DN thông qua việc thiết lập và hỗ trợ bongdaso net chương trình học bổng cho sinh viên sau đại học. Ví dụ, Chính phủ Chile đã cung cấp học bổng cho sinh viên nghiên cứu thực tiễn tại bongdaso net DN.
Liên quan đến hệ thống tài trợ và khen thưởng, Chính phủ bongdaso net nước Anh, Canada, Ấn Độ và Singapore đã triển khai việc cung cấp cho bongdaso net trường đại học những ưu đãi tài chính bổ sung, nếu bongdaso net trường đại học đạt được thỏa thuận với bongdaso net ngành công nghiệp, bongdaso net DN.
bongdaso net thành viên của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế hiện nay cũng áp dụng bongdaso net biện pháp như: Sử dụng kinh phí thu được từ việc cấp bằng sáng chế, tham gia vào bongdaso net công ty khởi nghiệp... để khen thưởng cho bongdaso net nhà nghiên cứu có những đóng góp quan trọng trong phát triển quan hệ đối tác giữa trường đại học với DN.
Thúc đẩy hợp tác nghiên cứu và phát triển giữa bongdaso net trường đại học với doanh nghiệp trong khối ASEAN
Ở bongdaso net nước đang phát triển, nhất là bongdaso net nước trong khối ASEAN, vấn đề hợp tác xuyên biên giới giữa trường đại học với DN chưa được quan tâm đúng mức. Nguyên nhân là do năng lực thể chế, sự không nhất quán giữa chương trình nghiên cứu của trường đại học với nhu cầu của DN.
bongdaso net khuyến nghị thúc đẩy hợp tác xuyên biên giới giữa bongdaso net trường đại học và DN trong khối ASEAN được tác giả thu thập và phân tích từ bongdaso net cuộc thảo luận nhóm, có sự tham gia của bongdaso net bên liên quan đến từ bongdaso net bộ, ngành, cơ quan quản lý của bongdaso net quốc gia trong khối ASEAN. Cụ thể:
Chính sách, quy hoạch tổng thể
Quan điểm của đa số bongdaso net bộ, ngành, cơ quan quản lý tại bongdaso net quốc gia trong khối ASEAN đều cho rằng, cần thiết phải có chính sách và quy hoạch tổng nhằm khuyến khích, thúc đẩy hoạt động hợp tác xuyên biên giới giữa trường đại học với DN về R&D. Nhiều ý kiến cho rằng, cần thiết lập một nền tảng hợp tác, nơi kiến thức và dữ liệu được chia sẻ giữa trường đại học và DN. Nền tảng này giúp hạn chế sự trùng lặp ý tưởng đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động R&D… Cụ thể:
Tại Myanmar:Chính phủ Myanmar đang triển khai Kế hoạch Chiến lược Giáo dục Quốc gia 2016-2021. Chiến lược này được triển khai nhằm thành lập Quỹ Nghiên cứu và đổi mới quốc gia, cũng như hình thành bongdaso net Trung tâm R&D trong bongdaso net cơ sở giáo dục đại học/trường đại học, qua đó khuyến khích, thúc đẩy bongdaso net hoạt động R&D.
Tại Indonesia:Tương tự Myanmar, Chính phủ Indonesia cũng xây dựng và ban hành nhiều chính sách khác nhau như: (i) Nghị định của Tổng thống số 16/2018 để cải thiện việc hoạch định chính sách công dựa trên nghiên cứu; (ii) Nghị định số 38/2018 của Tổng thống về Kế hoạch Tổng thể Nghiên cứu quốc gia. bongdaso net chính sách này đều hướng tới tích hợp bongdaso net chương trình nghiên cứu giữa bongdaso net bộ, ngành, cơ quan quản lý với chính quyền địa phương và cộng đồng bongdaso net nhà khoa học.
Tại Philippines:Đạo luật Cộng hòa 10055: Đạo luật Chuyển giao Công nghệ của Philippines được ban hành vào năm 2009, góp phần thúc đẩy khuôn khổ và hệ thống hỗ trợ cho quyền sở hữu, quản lý và thương mại hóa sở hữu trí tuệ được tạo ra từ R&D. Cùng với đó, Bộ luật Sở hữu trí tuệ (Đạo luật khác 8293) cũng được Philipines xây dựng để điều chỉnh bongdaso net thỏa thuận chuyển giao công nghệ. Ngoài hoạch định chính sách, Chính phủ Philippines còn triển khai bongdaso net chương trình như: (i) Hợp tác R&D; (ii) Đổi mới kinh doanh thông qua khoa học và công nghệ để tạo điều kiện cho bongdaso net công ty Philippines thuận lợi mua lại bongdaso net công nghệ chiến lược...
Tại Thái Lan:Để thúc đẩy sự hợp tác xuyên biên giới giữa trường đại học với DN trong khối ASEAN, cộng đồng khoa học của Thái Lan khuyến nghị thành lập bongdaso net Trung tâm Chuyển giao Tri thức ASEAN để đổi thông tin giữa bongdaso net thành viên ASEAN.
Tại Campuchia:Hợp tác R&D ở Campuchia hiện nay còn yếu, do vậy Chính phủ Campuchia tích cực khuyến khích bongdaso net chuyên gia nước ngoài chuyển giao công nghệ cho bongdaso net nhà nghiên cứu học thuật trong nước. Campuchia cũng nhận ra rằng, bongdaso net công ty ở Campuchia ngại đầu tư vào R&D, vì đây được coi là một hoạt động tốn kém và có nguy cơ thất bại cao. Do đó, Chính phủ Campuchia đã cung cấp một khoản trợ cấp cho bongdaso net DN địa phương đầu tư vào hoạt động R&D. Campuchia cũng đề nghị thành lập một chương trình bảo hiểm rủi ro công nghệ ASEAN để hỗ trợ và khuyến khích bongdaso net hoạt động R&D giữa bongdaso net DN với bongdaso net chương trình mua sắm khác.
Trợ cấp và tài trợ
Để có thể sử dụng hiệu quả bongdaso net khoản tài trợ khuyến khích đầu tư cho R&D giữa bongdaso net ngành, trong bongdaso net nghiên cứu trước đây, nhiều học giả đã khuyến nghị bongdaso net nước trong khối ASEAN cần cung cấp nguồn tài chính hỗ trợ hoạt động nghiên cứu của bongdaso net công ty R&D. Thực tế hiện nay, Chính phủ Singapore đã cung cấp bongdaso net khoản trợ cấp và tài trợ (lên đến 70% bongdaso net dự án nghiên cứu) cho bongdaso net DN vừa và nhỏ tại địa phương để khuyến khích sự hợp tác giữa trường đại học và DN.
Hay tại Myanmar, đối với bất kỳ dự án R&D nào, Chính phủ cũng sẽ hỗ trợ 20% tài chính và 80% còn lại bongdaso net cơ quan ban, ngành địa phương tự cân đối. Theo đó, một quá trình sàng lọc và lựa chọn nghiêm ngặt được thực hiện để chọn ra bongdaso net dự án R&D có chất lượng được nhận hỗ trợ. Sau đó, một hệ thống giám sát và đánh giá phức hợp được áp dụng để đo lường tiến độ và hiệu quả của bongdaso net dự án…
Chính sách ưu đãi thuế
Thảo luận tại buổi làm việc giữa bongdaso net bộ, ngành liên quan của bongdaso net nước trong khối ASEAN, bongdaso net đại diện đều nhất trí rằng, chính sách ưu đãi thuế là công cụ có sức ảnh hưởng để thúc đẩy hợp tác R&D giữa bongdaso net trường đại học và DN. Đại diện Malaysia cho hay, theo Đạo luật Xúc tiến Đầu tư năm 1986 của nước này, bongdaso net công ty R&D có thể được hưởng trợ cấp thuế đầu tư 100% trong vòng mười năm. Chính sách này chủ yếu nhằm khuyến khích bongdaso net ngành công nghiệp ở Malaysia đầu tư nhiều hơn vào bongdaso net hoạt động R&D.
Vai trò của bongdaso net bộ, ngành, cơ quan quản lý của Chính phủ
Khảo sát cho thấy, tại Singapore, Malaysia và Thái Lan đã hình thành bongdaso net cơ quan đầu mối hỗ trợ DN đầu tư vào R&D; thúc đẩy sự hợp tác giữa trường đại học với DN, cụ thể như:
Tại Malaysia, một cơ quan chuyên trách hiện đang chịu trách nhiệm về đầu tư xuyên biên giới, khuyến khích bongdaso net công ty của Malaysia có mặt ở bongdaso net nước ASEAN khác đầu tư vào R&D, bằng cách hợp tác với bongdaso net trường đại học ở nước sở tại.
Tại Singapore, một chương trình cụ thể đã được thiết kế nhằm đưa bongdaso net nhà khoa học đến bongdaso net DN để nghiên cứu thực tiễn.
Tại Thái Lan, công viên Khoa học Thái Lan hiện tại không chỉ cung cấp cơ sở hạ tầng mà còn cung cấp cơ chế để ngành công nghiệp hợp tác với bongdaso net nhà nghiên cứu hàn lâm, cũng như tất cả bongdaso net thành viên ASEAN có ý định hợp tác với bongdaso net ngành công nghiệp Thái Lan trong R&D. Không chỉ vậy, cơ quan này còn cung cấp cơ sở dữ liệu cho bongdaso net nước ASEAN để xác định bongdaso net đối tác phù hợp trong ngành cho bongdaso net hoạt động hợp tác R&D.
Tại Myanmar, Chính phủ nước này đã thành lập Cục Nghiên cứu và Đổi mới để khuyến khích sự hợp tác R&D giữa bongdaso net trường đại học và DN.
Tại Indonesia, đã có 38/100 khu khoa học và công nghệ ở Indonesia được hoàn thành và đưa vào vận hành để hỗ trợ bongdaso net DN vừa và nhỏ về công nghệ, cơ sở vật chất và cơ sở hạ tầng, thuận tiện trong hợp tác R&D với bongdaso net tổ chức học thuật.
Như vậy, để thúc đẩy sự hợp tác xuyên biên giới giữa bongdaso net trường đại học với DN, trong thời gian tới, bongdaso net quốc gia trong khối ASEAN, nhất là Việt Nam cần tập trung giải quyết 2 vấn đề trọng tâm sau:
Thứ nhất,thiết lập nền tảng, năng lực nghiên cứu của bongdaso net trường đại học ở mỗi quốc gia trong khối ASEAN. Từ đó, hình thành mối liên kết, tương tác giữa bongdaso net trường đại học - tư cách là nhà cung cấp với bongdaso net DN - tư cách là người yêu cầu.
Thứ hai,tận dụng sự sẵn có của cơ sở hạ tầng và cấu trúc thông tin để bắt đầu hợp tác R&D.
Tài liệu tham khảo:
1. Bruneel, J., d’Este, P., & Salter, A. (2010), Investigating the factors that diminish the barriers to university–industry collaboration, Research policy, 39(7), 858-868;
2. Muscio, A., & Pozzali, A. (2013), The effects of cognitive distance in university-industry collaborations: some evidence from Italian universities, The Journal of Technology Transfer, 38(4), 486-508;
3. OECD (Organization for Economic Co-operation and Development). (2013), Regions and Innovation: Collaborating across Borders, OECD Reviews of Regional Innovation, OECD Publishing.
Bài đăng trên Tạp chí Tài chính kỳ 2 tháng 4/2021