Thu hẹp cấp phát trong quản lý và sử dụng nguồn vốn bongdaso com nước ngoài
Đó là một trong những vấn đề cấp bách hiện nay nhằm thực hiện cải cách trong quản lý, sử dụng vốn bongdaso com ODA và bongdaso com ưu đãi của nước ngoài được ông Trương Hùng Long, Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính) đưa ra tại buổi họp báo chuyên đề ngày 22/3 vừa qua.

Cơ chế sử dụng vốn bongdaso com chủ yếu dựa vào cấp phát
Ông Trương Hùng Long cho biết, trong giai đoạn 10 năm trở lại đây (2005 – 2015), tổng số vốn ODA, bongdaso com ưu đãi được ký kết khoảng 45 tỷ USD, cơ cấu sử dụng trong nước được phân chia như sau: 1/3 cho ngân sách trung ương để cấp phát cho các chương trình, dự án thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách trung ương; 1/3 dành cho các chương trình, dự án của địa phương; và 1/3 để cho bongdaso com lại các dự án trọng điểm của Nhà nước.
Tuy nhiên, trong tổng số vốn dành cho chương trình, dự án của địa phương, tỷ trọng vốn cấp phát chiếm tới 92,2%, cho bongdaso com lại chỉ chiếm 7,8%. Không những thế, hiện nay, phần vốn để cho bongdaso com lại các dự án đầu tư trọng điểm của nhà nước hầu hết Chính phủ vẫn chịu toàn bộ các rủi ro tín dụng, cơ quan cho bongdaso com lại chỉ có vai trò là ngân hàng phục vụ và hưởng phí dịch vụ.
Cơ chế sử dụng vốn bongdaso com chủ yếu dựa vào cấp phát từ ngân sách nhà nước và Nhà nước chịu rủi ro toàn bộ như trên đang đặt ra nhiều vấn đề cấp thiết như tình trạng đầu tư dàn trải, chưa thực hiệu quả; tình trạng chậm tiến độ, tăng tổng mức đầu tư còn không ít… Việc duy trì cơ chế mang tính bao cấp từ phía Trung ương trong thời gian dài cũng đã tạo ra tâm lý ỷ lại, trông chờ vào Nhà nước, chưa thực sự khuyến khích các chủ đầu sử dụng vốn tiết kiệm, có hiệu quả.
Thêm vào đó, từ năm 2010, Việt Nam đã trở thành nước thu nhập trung bình, mức độ ưu đãi của các khoản cho bongdaso com của các đối tác phát triển dành cho Việt Nam đang giảm rõ rệt. Đáng lo ngại hơn, ông Trương Hùng Long cho biết, dự kiến đến tháng 7/2017, Việt Nam có thể không còn được bongdaso com theo điều kiện ODA và phải chuyển chủ yếu sang sử dụng nguồn bongdaso com ưu đãi, tiến tới bongdaso com theo điều kiện thị trường. Nguồn vốn ODA đã bongdaso com chuyển sang điều khoản trả nợ nhanh gấp đôi hoặc tăng lãi suất lên từ 2% - 3,5%.
Nâng cao trách nhiệm củachủ thể liên quan đến quản lý và sử dụng nguồn vốn bongdaso com
Trước những vấn đề nảy sinh từ cơ chế sử dụng vốn bongdaso com chủ yếu dựa vào cấp phát từ ngân sách nhà nước và Nhà nước chịu rủi ro toàn bộ như hiện nay, tăng cường hiệu quả dự án, trách nhiệm của chủ đầu tư và cơ quan quan cho bongdaso com lại, nâng cao chất lượng thẩm định, quản lý khoản bongdaso com của cơ quan cho bongdaso com lại, việc mở rộng cơ chế cơ quan cho bongdaso com lại chia sẻ rủi ro với Chính phủ là cần thiết nhằm đảm bảo nguyên tắc tín dụng trong cho bongdaso com lại.
Đồng thời, cần tăng cường hơn nữa việc tách bạch quyền, nghĩa vụ trong việc bongdaso com, trả nợ giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương. Từ đó, tăng tính trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc nâng cao tính chủ động và hiệu quả sử dụng vốn bongdaso com, góp phần quản lý hiệu quả nợ công.
Ông Trương Hùng Long chia sẻ, Nhà nước chỉ nên tập trung nguồn vốn ODA vào những lĩnh vực then chốt, các dự án công trình trọng điểm, thu hẹp phạm vi cấp phát từ Ngân sách nhà nước và giảm tính bao cấp của nhà nước trong cơ chế sử dụng vốn bongdaso com nước ngoài. Đối với các địa phương có tiềm lực tài chính khá và đặc biệt các địa phương có khả năng điều tiết ngân sách về trung ương thì phải chia sẻ gánh nặng nợ với ngân sách trung ương thông qua cơ chế cho bongdaso com lại Chính quyền địa phương.
Bên cạnh đó, các lĩnh vực, các dự án có khả năng hoàn vốn và có khả năng huy động từ các thành phần kinh tế cần chuyển dần sang cơ chế thị trường thông qua cơ chế cho bongdaso com chịu rủi ro, về lâu dài sẽ thực hiện đúng theo cơ chế thị trường. Quan trọng hơn là cần tăng tính công khai minh bạch trong quản lý, sử dụng nguồn vốn bongdaso com công; tăng tính trách nhiệm của tất cả các chủ thể liên quan đến quản lý và sử dụng nguồn vốn bongdaso com.