Nhiều kỳ vọng cho M&A ngân hàng năm 2017

TS. Luật sư Bùi Quang Tín/Thời báo Ngân hàng

Hoạt động M&A trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng sẽ sôi động khi ngân hàng Nhà nước (NHNN) tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu các tổ chức tín dụng (TCTD).

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Ngân bongdaso danh sách các trận đấu nào sẽ M&A trong năm nay?

Sáp nhập, hợp nhất và mua lại (M&A) tại Việt Nam chỉ mới phôi thai từ khi có Luật Doanh nghiệp 1999. Hoạt động M&A của ngân bongdaso danh sách các trận đấu thương mại cổ phần Việt Nam trải qua hai giai đoạn chính dựa trên chương trình tái cấu trúc hệ thống ngân bongdaso danh sách các trận đấu lần thứ nhất đã được Chính phủ phê duyệt, bao gồm: giai đoạn trước tái cơ cấu ngân bongdaso danh sách các trận đấu (1990 - 2000) và giai đoạn trong quá trình tái cơ cấu ngân bongdaso danh sách các trận đấu (2001- đến nay).

Ở giai đoạn I, nhiều ngân bongdaso danh sách các trận đấu thương mại cổ phần chủ yếu được thành lập từ việc sáp nhập các hợp tác xã tín dụng sắp phá sản. Hoạt động M&A ngân bongdaso danh sách các trận đấu thực sự diễn ra mạnh mẽ ở giai đoạn II với hình thức chủ yếu bán cổ phần cho ngân bongdaso danh sách các trận đấu nước ngoài, tập đoàn nước ngoài hoặc các tổ chức cá nhân trong nước nhưng chưa có trường hợp nào ngân bongdaso danh sách các trận đấu trong nước mua lại ngân bongdaso danh sách các trận đấu nước ngoài.

Ngay trong hai năm 2012 và 2013, đã có 9 ngân bongdaso danh sách các trận đấu thương mại (NHTM) nhỏ được đưa vào chương trình phải thực hiện tái cơ cấu bắt buộc thông qua các biện pháp khác nhau, trong đó có một trường hợp hợp nhất và một trường hợp sáp nhập. Trong năm 2015, đã có 4 thương vụ M&A, ba ngân bongdaso danh sách các trận đấu mà NHNN mua lại với giá 0 đồng và một ngân bongdaso danh sách các trận đấu đưa vào diện kiểm soát đặc biệt. Năm 2016 không có trường hợp nào chính thức thực hiện M&A.

Hoạt động M&A trong lĩnh vực tài chính - ngân bongdaso danh sách các trận đấu được đánh giá sẽ sôi động trong thời gian tới khi NHNN tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu các TCTD. M&A giữa các ngân bongdaso danh sách các trận đấu phù hợp sẽ giúp cho các bên tận dụng được sự cộng hưởng lẫn nhau từ thế mạnh trong sản phẩm, dịch vụ, nguồn khách bongdaso danh sách các trận đấu, mạng lưới giao dịch, kênh phân phối. Ngoài ra, M&A giúp cho các ngân bongdaso danh sách các trận đấu tiết giảm chi phí đầu tư, vận hành, thời gian phát triển mạng lưới…

Thực tế cho thấy, những vấn đề yếu kém, tồn tại của ngân bongdaso danh sách các trận đấu sau M&A đã từng bước được xử lý. Các ngân bongdaso danh sách các trận đấu sau M&A nhìn chung đều hoạt động ổn định, chất lượng tài sản được tăng cường, các chỉ số an toàn đều được cải thiện. Do đó, NHNN sẽ tiếp tục khuyến khích các ngân bongdaso danh sách các trận đấu thực hiện M&A trong thời gian tới. NHNN cũng đã đặt trọng tâm tiếp tục cơ cấu 5 NHTM trong năm nay, trong đó có ba ngân bongdaso danh sách các trận đấu mà NHNN đã mua lại bắt buộc với giá 0 đồng.

Thương vụ sáp nhập PGBank vào VietinBank đã được Đại hội cổ đông hai bên thông qua từ tháng 4/2015. VietinBank đã hỗ trợ PGBank Đề án tái cơ cấu để trình NHNN, Chính phủ phê duyệt. Trên cơ sở đó, năm 2017, VietinBank sẽ thực hiện nhiệm vụ sáp nhập chính thức PGBank. Ngoài thương vụ này, hoạt động M&A có vẻ khá im ắng khi mà nhiều ngân bongdaso danh sách các trận đấu quy mô nhỏ không chọn con đường M&A mà sẽ tái cấu trúc bằng nội lực, như Nam A Bank, VietA Bank, OCB, SaigonBank, BacA Bank, Viet Capital Bank, KienlongBank, NCB…

Thế nhưng, nếu xét về quy mô vốn điều lệ, nhiều ngân bongdaso danh sách các trận đấu trong số này chỉ mới đáp ứng được mức vốn pháp định 3.000 tỷ đồng hoặc nhiều hơn một chút. Kế hoạch nâng cao tiềm lực tài chính, sức cạnh tranh đã được các ngân bongdaso danh sách các trận đấu trên xây dựng và kỳ vọng sớm hoàn tất, song không dễ dàng thực hiện khi thị trường còn khó khăn, cổ phiếu ngân bongdaso danh sách các trận đấu không dễ thu hút nhà đầu tư. Do đó việc những ngân bongdaso danh sách các trận đấu này có chuyển hướng sang M&A hay không vẫn là câu hỏi còn bỏ ngỏ.

Nhiều cơ hộicho nhà đầu tư

Vừa qua, Ngân bongdaso danh sách các trận đấu Phát triển châu Á (ADB) cùng với một đối tác tư nhân Việt Nam đang có kế hoạch mua lại một NHTM yếu kém của Việt Nam theo hình thức M&A và có thể giới thiệu cho những đối tác khác để hỗ trợ Việt Nam trong xử lý nợ xấu cùng các ngân bongdaso danh sách các trận đấu yếu kém.

Bên cạnh đó, các nhà đầu tư nước ngoài khác đang rất quan tâm đến thị trường ngân bongdaso danh sách các trận đấu Việt Nam. Dù lĩnh vực ngân bongdaso danh sách các trận đấu ngày càng mở cửa, song đối với nhà đầu tư ngoại, để thiết lập một mạng lưới sâu rộng như ngân bongdaso danh sách các trận đấu trong nước là rất khó. Vì vậy, việc bỏ ra 100 - 200 triệu USD để mua lại một ngân bongdaso danh sách các trận đấu trong nước vẫn là một cơ hội hấp dẫn.

Không chỉ các ngân bongdaso danh sách các trận đấu yếu kém, mà với ngân bongdaso danh sách các trận đấu lớn, việc tìm kiếm đối tác chiến lược nước ngoài để bán cổ phần cũng đang diễn ra gấp rút. Hiện nay, áp lực bán cổ phần để tăng vốn rất lớn, nhất là với BIDV. Trong số ba ngân bongdaso danh sách các trận đấu thương mại cổ phần Nhà nước đã cổ phần hoá, BIDV là ngân bongdaso danh sách các trận đấu duy nhất chưa gọi được đối tác chiến lược nước ngoài.

Ngoài BIDV, thời gian qua, một số ngân bongdaso danh sách các trận đấu Việt Nam cũng đang thừa room vốn ngoại và đang tiếp tục chào mời đối tác chiến lược nước ngoài. Nếu room sở hữu được mở hơn, chắc chắn các thương vụ mua bán cổ phần trong lĩnh vực ngân bongdaso danh sách các trận đấu sẽ càng nhộn nhịp. Ngoài những thương vụ đã được nhận diện, dự báo làn sóng M&A ngân bongdaso danh sách các trận đấu năm 2017 sẽ có nhiều ẩn số bất ngờ.

Chủ trương quyết liệt tái cơ cấu hệ thống ngân bongdaso danh sách các trận đấu giai đoạn II sẽ cuốn nhiều ngân bongdaso danh sách các trận đấu vào làn sóng này, cùng với những cơ hội mở ra cho cả các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Hiện NHNN đang trình Chính phủ và Bộ Chính trị đề án tái cơ cấu 5 ngân bongdaso danh sách các trận đấu, bao gồm ba ngân bongdaso danh sách các trận đấu 0 đồng (CBBank, GPBank, OceanBank) và DongABank, Sacombank. Trong số này, sẽ có ngân bongdaso danh sách các trận đấu phải tái cơ cấu bằng giải pháp M&A.

Tuy nhiên, theo khái niệm về M&A trong Thông tư 36/2015/TT-NHNN ngày 31/12/2015 quy định về việc tổ chức lại TCTD, sáp nhập ngân bongdaso danh sách các trận đấu là: một hoặc một số ngân bongdaso danh sách các trận đấu chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp sang một ngân bongdaso danh sách các trận đấu khác, đồng thời chấm dứt sự tồn tại của ngân bongdaso danh sách các trận đấu bị sáp nhập, còn hợp nhất ngân bongdaso danh sách các trận đấu là việc hai hoặc một số ngân bongdaso danh sách các trận đấu chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp để hình thành một ngân bongdaso danh sách các trận đấu mới, đồng thời chấm dứt sự tồn tại của các ngân bongdaso danh sách các trận đấu bị hợp nhất.

Pháp luật Việt Nam không cho phép một ngân bongdaso danh sách các trận đấu này mua lại ngân bongdaso danh sách các trận đấu khác. Do đó, việc các ngân bongdaso danh sách các trận đấu bán cổ phần cho đối tác khác không được xem là trường hợp của M&A ngân bongdaso danh sách các trận đấu như trường hợp của Vietcombank đã dự kiến bán cổ phần cho GIC, thương vụ này dự tính đã hoàn thành vào cuối năm 2016 nhưng đến nay vẫn chưa nhận được sự chấp thuận của Chính phủ Việt Nam.

Tuy nhiên, theo thông lệ quốc tế, M&A ngân bongdaso danh sách các trận đấu còn diễn ra đối với trường hợp một ngân bongdaso danh sách các trận đấu mua lại cổ phần của một TCTD hoặc doanh nghiệp khác chứ không chỉ là chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp theo như quy định của pháp luật Việt Nam. Do đó, NHNN cũng nên bổ sung trường hợp này vào trong các trường hợp đối với sáp nhập, hợp nhất ngân bongdaso danh sách các trận đấu trong thời gian tới nhằm phù hợp với quy định của pháp luật nhiều nước trên thế giới.