Nhận diện những dấu hiệu rủi ro gian lận trong sử dụng hóa đơn điện tử
Tổng cục Thuế đã đưa ra những dấu hiệu rủi ro gian lận trong sử dụng hóa đơn điện tử từ công tác quản lý đăng ký thuế và đăng ký bongdaso net nghiệp.
Theo Vụ Kê khai và Kế toán thuế (Tổng cục Thuế), trong quá trình theo dõi công tác quản lý đăng ký bongdaso net, đăng ký thuế và những vụ việc do cơ quan Công an, cơ quan Thuế và các cơ quan khác phát hiện, xử lý thì thực tế hoạt động của các bongdaso net gian lận về hóa đơn thường có những dấu hiệu bất thường.
Cụ thể, các bongdaso net thành lập không nhằm mục đích kinh doanh mà chỉ với mục đích bán hóa đơn nhằm trục lợi, chiếm đoạt tiền thuế, không có hoạt động mua bán hàng hóa dịch vụ thật (bongdaso net “ma”); bên mua hóa đơn của các bongdaso net “ma” hoặc cùng nhóm với bongdaso net bán hóa đơn được thành lập để tạo ra các hoạt động mua bán giả mạo, hợp thức hóa đầu ra, đầu vào, thanh toán qua ngân hàng (cũng là bongdaso net “ma” khác…).
Hoặc cũng có trường hợp người nộp thuế đang hoạt động nhưng mua hóa đơn của các bongdaso net “ma” để hợp thức hóa hàng hóa dịch vụ đã mua vào nhưng không có hóa đơn hoặc kê khai khống khấu trừ đầu vào, chi phí để giảm nghĩa vụ thuế phải nộp và các gian lận tài chính khác.
TheoVụ Kê khai và Kế toán thuế, những dấu hiệu rủi ro gian lận trọng hoá đơn điện tử cụ thể như sau:
Một là, giả mạo hồ sơ đăng ký bongdaso net
Thủ tục đăng ký bongdaso net (bao gồm đăng ký mới và thay đổi thông tin) hiện nay rất đơn giản, thuận lợi. Theo đó, giấy tờ pháp lý của cá nhân đại diện pháp luật hoặc chủ sở hữu chỉ cần một trong ba loại là bản sao (không quy định phải công chứng, chứng thực) chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân hoặc hộ chiếu.
Cùng với đó, khi thực hiện hồ sơ nộp điện tử, cá nhân không phải đến cơ quan đăng ký kinh doanh, các giấy tờ pháp lý nộp kèm theo là bản scan. Hiện nay, hệ thống đăng kí kinh doanh chưa tự động kiểm soát dữ liệu nên xảy ra nhiều trường hợp có dấu hiệu sử dụng giấy tờ pháp lý của cá nhân không phù hợp khi đăng ký bongdaso net.
Đáng chú ý, các đối tượng có thể kê khai thông tin đăng ký bongdaso net không chính xác; cá nhân đăng ký nhiều bongdaso net, sau đó bỏ địa điểm kinh doanh để thành lập bongdaso net khác với mục đích mua bán, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp...
Hai là, bongdaso net không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký
Các bongdaso net thành lập với mục đích gian lận về hóa đơn thường chỉ hoạt động trong một thời gian ngắn khoảng hơn 1 năm đến 2 năm sau đó tạm ngừng hoặc dừng hoạt động nhưng không làm thủ tục với cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thuế để tránh thanh tra, kiểm tra của các cơ quan chức năng. Khi cơ quan thuế đưa vào danh sách thanh tra, kiểm tra thì bongdaso net đã làm thủ tục tạm ngừng hoạt động hoặc không còn hoạt động kinh doanh tại địa chỉ đã đăng ký.
Theo thống kê, số lượng bongdaso net không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký ngày càng tăng và chiếm tỷ trọng lớn trong số các bongdaso net chấm dứt hoạt động. Cụ thể, lũy kế tính đến ngày 17/4/2023 là 384.801 bongdaso net. Trong đó, có bongdaso net vẫn còn nợ thuế, chưa hoàn thành nghĩa vụ khai thuế, có nhiều hành vi vi phạm pháp luật thuế và các bongdaso net mua bán hóa đơn đều thuộc nhóm này.
Cá nhân khi tham gia thành lập bongdaso net mới, cá nhân quản lý bongdaso net mới thành lập đồng thời đã tham gia thành lập bongdaso net, quản lý bongdaso net hiện đã không còn hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký, có vi phạm pháp luật về thuế nhưng chưa có chế tài kiểm soát, ngăn chặn.
Luật bongdaso net hiện hành quy định về thành lập bongdaso net rất thông thoáng để khuyến khích bongdaso net thành lập và hoạt động sản xuất kinh doanh, đóng góp cho nền kinh tế và cho xã hội. Tuy nhiên,nhiều cá nhân chủ bongdaso net hoặc đại diện theo pháp luật của bongdaso net, cổ đông góp vốn của bongdaso net vi phạm pháp luật, sau đó tiếp tục đăng ký hoặc tham gia thành lập các bongdaso net mới trong khi bongdaso net cũ của các cá nhân này đang vi phạm pháp luật về thuế (bỏ địa điểm kinh doanh, mua bán hóa đơn bất hợp pháp...), vi phạm pháp luật về đăng ký kinh doanh (giải thể chỉ nộp hồ sơ đến cơ quan thuế không nộp đến cơ quan đăng ký kinh doanh), nợ thuế lớn hoặc nợ thuế trong thời gian dài.
Hiện chưa có quy định để gắn trách nhiệm cá nhân này với các hậu quả kinh tế, trong đó có lĩnh vực thuế do các bongdaso net bỏ địa chỉ kinh doanh gây ra.
Ba là, người nộp thuế có thay đổi thông tin đăng ký thuế làm thay đổi cơ quan thuế quản lý trực tiếp nhiều lần kể từ khi thành lập
Để trốn tránh sự kiểm tra, phát hiện của cơ quan Thuế và các cơ quan quản lý nhà nước, bongdaso net thường xuyên chuyển địa điểm; cá nhân sinh sống ở địa bàn này hoặc có địa điểm kinh doanh ở địa bàn này nhưng trụ sở chính của bongdaso net ở các địa bàn khác nơi sinh sống, kinh doanh…
Địa điểm kinh bongdaso net không có thật hoặc hợp đồng thuê nhà giả mạo để đăng ký địa điểm kinh bongdaso net; cơ quan đăng ký kinh bongdaso net, cơ quan thuế chưa có thông tin kiểm soát địa điểm kinh bongdaso net có đúng địa chỉ đăng ký hay không.
Một thủ đoạn khác đó là thay đổi thông tin người đại diện pháp luật bằng hình thức “mua lại bongdaso net” đã thành lập nhưng không hoạt động trên thực tế hoặc hoạt động cầm chừng không hiệu quả để thực hiện các hành vi mua bán hóa đơn.
Bốn là, người nộp thuế đăng ký tạm ngừng, khôi phục tạm ngừng nhiều lần
Trên thực tế, hiện đã có nhiều bongdaso net trong thời gian tạm ngừng kinh doanh đã không chấp hành các quyết định, thông báo của cơ quan quản lý thuế về đôn đốc thu nợ, cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế...
Đa số các bongdaso net không chấp hành này sau khi hết thời gian đăng ký tạm ngừng kinh doanh đều thực hiện bỏ địa chỉ kinh doanh mà không khai báo với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền và thành lập bongdaso net mới tiếp tục vi phạm pháp luật.
