Ngân hàng gặp lực cản nợ xấu

Theo Nguyên Vũ/thoibaonganhang.vn

Dịch Covid-19 bùng phát đã ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của DN thuộc hầu hết các lĩnh vực, ngành nghề do chuỗi cung ứng bị đứt gãy, nhu cầu sụt giảm mạnh. Điều đó đã ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng trả nợ của khách hàng, khiến nhiều chuyên gia lo ngại nợ xấu mới sẽ phát sinh.

Các bongdaso net đang nỗ lực cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho doanh nghiệp. Nguồn: internet
Các ngân hàng đang nỗ lực cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho doanh nghiệp. Nguồn: internet

Áp lực tăng nợ xấu

Thời gian qua hệ thống ngân bongdaso net rất tích cực xử lý nợ xấu cũng như tăng trích lập dự phòng rủi ro để có nguồn xử lý nợ xấu. Nhờ đó đến cuối năm 2019, nợ xấu tại nhiều ngân bongdaso net giảm mạnh cả về giá trị tuyệt đối lẫn tỷ lệ so với năm trước. Đặc biệt đến nay, có khoảng 12 NHTM công bố sạch nợ tại VAMC, bao gồm Vietcombank, Agribank, Techcombank, MBBank, VPBank, VIB, TPBank, NamABank, OCB, SeABank, Kienlongbank và BIDV là cái tên mới nhất tham gia nhóm này.

Theo báo cáo của NHNN, ước tính đến hết tháng 12/2019, tỷ lệ nợ xấu nội bảng của toàn hệ thống các TCTD ở mức 1,89% (hoàn thành mục tiêu dưới 2%). Tính từ năm 2012 đến cuối năm 2019, toàn hệ thống ước tính đã xử lý được 1,064 triệu tỷ đồng nợ xấu. Trong báo cáo ngành Ngân bongdaso net 2020, CTCK BIDV (BSC) nhận định, chất lượng tài sản được cải thiện ở khối ngân bongdaso net niêm yết nhờ tập trung xử lý nợ tồn đọng từ quá khứ, làm sạch bảng cân đối.

Tuy nhiên, nỗ lực xử lý nợ xấu của các ngân bongdaso net đang gặp trở ngại lớn. Dịch Covid-19 bùng phát đã ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của DN thuộc hầu hết các lĩnh vực, ngành nghề do chuỗi cung ứng bị đứt gãy, nhu cầu sụt giảm mạnh. Điều đó đã ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng trả nợ của khách bongdaso net, khiến nhiều chuyên gia lo ngại nợ xấu mới sẽ phát sinh.

Theo báo cáo sơ bộ của các ngân bongdaso net tại buổi họp mới đây với NHNN, số khách bongdaso net DN, cá nhân đang gặp khó khăn do ảnh hưởng dịch Covid – 19 khá lớn. Ngân bongdaso net ít cũng có tới vài trăm khách bongdaso net đề nghị được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, ngân bongdaso net nhiều thì số khách bongdaso net như vậy có thể lên đến bongdaso net nghìn, thậm chí bongdaso net chục nghìn. Tổng dư nợ của khách bongdaso net bị ảnh hưởng từ nghìn tỷ đồng đến mấy chục nghìn tỷ đồng, tuỳ quy mô của ngân bongdaso net.

Thấu hiểu những khó khăn của DN và cả các ngân bongdaso net hiện nay, NHNN đã nhanh chóng ban hành Thông tư 01/2020/TT-NHNN quy định việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách bongdaso net chịu ảnh hưởng do dịch Covid-19. Theo các chuyên gia, đó là một phao cứu sinh cho cả ngân bongdaso net và doanh nghiệp trong bối cảnh hiện nay.

Đơn cử tại VPBank, Tổng giám đốc Nguyễn Đắc Vinh cho biết, sơ bộ khách bongdaso net bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 dẫn tới không trả nợ đúng hạn lên đến vài chục nghìn khách bongdaso net. Ngân bongdaso net này đã lập tổ phản ứng nhanh để đánh giá kỹ từng ngành, khu vực để lên các giải pháp hỗ trợ. Bám sát quy định tại Thông tư 01/2020/TT-NHNN, ngân bongdaso net chủ yếu cơ cấu lại thời hạn trả nợ và ưu tiên miễn giảm lãi cho những khách bongdaso net quá khó khăn về doanh thu; còn khách bongdaso net nào doanh thu không bị sụt giảm nhiều, ngân bongdaso net khuyến khích trả lãi trước chứ không thực hiện miễn giảm lãi. Đến thời điểm này, VPBank đã giải quyết cho khoảng 500 khách bongdaso net.

Nhưng ông Vinh lo ngại, dự kiến trong khoảng 3 tháng tới con số này có thể gấp 5-10 lần nên ngân bongdaso net chuẩn bị sẵn nguồn lực tài chính hỗ trợ. Tín dụng giảm, doanh thu giảm, nợ xấu mới phát sinh tăng nên ngân bongdaso net phải điều chỉnh mọi chỉ tiêu hoạt động kinh doanh và xây dựng các kịch bản ứng phó. Về nợ xấu, kịch bản lạc quan nhất của ngân bongdaso net này xây dựng là quý II dịch bệnh hết, còn kịch bản xấu là hết quý III, thậm chí là quý IV. Theo tính toán của ngân bongdaso net, sau khi tái cơ cấu các khoản nợ theo quy định tại Thông tư 01, nợ xấu tăng khoảng 0,5 – 1% tùy kịch bản.

Chỉ ngân bongdaso net nỗ lực là chưa đủ

Giới chuyên môn đánh giá việc NHNN ban hành Thông tư 01 là rất cần thiết, vừa giúp các ngân bongdaso net kịp thời hỗ trợ khách bongdaso net, vừa giảm áp lực nợ xấu tăng cho các ngân bongdaso net. Mặc dù vậy, việc giãn nợ, cơ cấu nợ chỉ là giải pháp tạm thời giải quyết tình thế cho cả ngân bongdaso net và khách bongdaso net. Khách bongdaso net bớt lo hơn, trong khi ngân bongdaso net vẫn phải canh cánh với những khoản nợ đó. Chưa kể ngân bongdaso net phải tăng trích lập dự phòng rủi ro càng khiến cho lợi nhuận sụt giảm.

Không phủ nhận ngân bongdaso net khó khăn hơn trong đưa nợ xấu về mốc 3% nhưng cũng tự tin về năng lực tài chính để có thể tiếp tục xử lý nợ xấu, lãnh đạo một NHTMCP cho biết, trong mấy năm qua, sức khoẻ hệ thống ngân bongdaso net nhất là năng lực tài chính đã cải thiện rõ rệt. Điều này cũng sẽ giúp ngân bongdaso net đứng vững được trong giai đoạn khó khăn, đồng thời cũng có điều kiện để hỗ trợ cho DN. “Trong điều kiện bình thường, chúng ta không thấy tác dụng của việc áp dụng quy định khắt khe của Basel II, hay Thông 13 và cảm thấy khó khăn, phức tạp khi triển khai nó. Nhưng những lúc khó khăn như vậy mới thấy quyết tâm theo chuẩn mực quốc tế mà NHNN đặt ra đối với các ngân bongdaso net phát huy hiệu quả. Nó trở thành trụ đỡ rất vững cho ngân bongdaso net”, vị này nhìn nhận.

Dù thừa nhận thời điểm này khó tránh khỏi nợ xấu gia tăng, nhưng TS. Trần Du Lịch - thành viên Tổ tư vấn của Thủ tướng cho rằng, không nên quá bi quan, nếu ngân bongdaso net có chính sách tốt có thể nợ xấu không tăng nhiều. Chẳng hạn, một mặt các ngân bongdaso net khoanh vùng đúng, trúng đối tượng xử lý nhanh, hiệu quả, đảm bảo khả năng trả nợ của khách bongdaso net. Mặt khác hạn chế không để nợ xấu phát sinh khi mở rộng tín dụng.

Giới chuyên môn nhận định, dịch bệnh kéo dài cũng có khả năng làm chậm lại tiến độ thực hiện Phương án cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu của các TCTD và khả năng phục hồi của các TCTD yếu kém, đòi hỏi phải có sự nỗ lực rất lớn của toàn nền kinh tế nói chung và ngành Ngân bongdaso net nói riêng nhằm đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống ngân bongdaso net. Trong thời điểm này, nếu chỉ trông vào nỗ lực của ngành Ngân bongdaso net là chưa đủ mà cần có sự vào cuộc của các bộ, ban, ngành và bản thân DN. “Ngân bongdaso net không thể một mình đứng ra hỗ trợ hết khó khăn cho DN, nền kinh tế, vì ngân bongdaso net cũng là DN. Nếu làm không cẩn thận, tình hình dịch bệnh này kéo dài, thì chính họ sẽ lại bị rơi vào tình trạng khó khăn. Vì vậy, cần phải có sự vào cuộc của chính sách khác nhất là chính sách tài khoá phải tham gia mạnh hơn”, một chuyên gia kinh tế bình luận.

Có quan điểm tương đồng, TS. Phan Minh Ngọc đánh giá, NHNN đã phản ứng khá khẩn trương khi sớm ban hành Thông tư 01 ngay sau Chỉ thị 11/CT-TTg của Thủ tướng và nhiều NHTM đã chủ động tiến hành hỗ trợ cho khách bongdaso net vay vốn dưới nhiều hình thức. Nhưng đến thời điểm này, một chính sách DN đang rất trông mong là chính sách giãn, giảm thuế, phí cho DN vẫn chưa được ban hành dù chủ trương đã có. “Thử hình dung có nhiều doanh nghiệp đang “giật gấu vá vai” xoay sở tiền mặt để cầm cự nhưng lại phải dùng số tiền này để nộp thuế, phí đúng hạn nếu không muốn bị xếp vào diện chậm nộp thuế để rồi bị phạt. Cũng có thể những con số liên quan không đáng kể, nhưng một hành động có ý nghĩa như vậy trong chủ trương của Chính phủ chỉ vì sự chậm trễ này trở thành không còn ý nghĩa nữa”, TS. Phan Minh Ngọc nhấn mạnh đến sự cần thiết sớm vào cuộc của chính sách tài khoá.