Nâng cao chất lượng hoạt động chuyển đổi số ngành Ngân hàng Việt Nam

ThS. Đoàn Thu Hương,ThS. Nguyễn Minh Trang -Trường Đại học Hàng hải Việt Nam/tapchicongthuong.vn

Trong thời gian qua, chuyển đổi số đã trở thành nhu cầu tất yếu đi cùng với sự phát triển thời kỳ công nghiệp 4.0. Đặc biệt, trong bối cảnh cần thiết tìm ra con đường hoạt động kinh doanh mới thích ứng với đại dịch COVID-19, chuyển đổi số đã thực sự trở thành một xu hướng, một yêu cầu bắt buộc đối với các quốc gia, các ngành nghề, các doanh nghiệp.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.

Bài viết nhằm chứng minh ngành Ngân bongdaso vn là một trong những điển hình cho sự thay đổi ở thời đại công nghệ số. Các con số liên quan tới hệ thống ngân bongdaso vn số đã cho thấy sự thay đổi ấn tượng của ngành Ngân bongdaso vn khi thực hiện chuyển đổi số trong hoạt động kinh doanh.

1. Ngânhàng số (Digital Banking)

Ngân bongdaso vn số là việc tích hợp số hóa và công nghệ số vào mọi lĩnh vực ngân bongdaso vn, cho phép tạo mới hoặc sửa đổi các quy trình kinh doanh và trải nghiệm khách bongdaso vn hiện có nhằm đáp ứng các yêu cầu thay đổi của thị trường và mong muốn của khách bongdaso vn. Ngân bongdaso vn số có thể thực hiện hầu hết các giao dịch ngân bongdaso vn bằng hình thức trực tuyến thông qua Internet.

Theo các chuyên gia, ngân bongdaso vn số có nhiều mức độ. Trong đó, giai đoạn 1.0 là giai đoạn ngân bongdaso vn đa kênh cung cấp nhiều dịch vụ như Internet Banking, Mobile Banking; giai đoạn 2.0 là thời kỳ hợp kênh, tung mọi dịch vụ lên một ứng dụng, thuận tiện cho người dùng sử dụng; giai đoạn 3.0 là người dùng có thể thực hiện tất cảdịch vụ tài chínhtừ xa mà không cần đến ngân bongdaso vn; còn giai đoạn 4.0 là tập trung vào trải nghiệm, cá nhân hóa người dùng.

Hình 1: Tiến trình phát triển và các mức độ chuyển đổi

Nâng cao chất lượng hoạt động chuyển đổi số ngành Ngân hàng Việt Nam - Ảnh 1
Nguồn: Tạp chí Tài chính Tiền tệ

2. Lợiích của chuyển đổi số trong ngành Ngân bongdaso vn

Tiết kiệm thời gian của khách bongdaso vn:Khách bongdaso vn chỉ cần kết nối Internet và thao tác trên thiết bị thông minh qua các ứng dụng ngân bongdaso vn điện tử để có thể theo dõi số dư tài khoản và quản lý thông tin trên hồ sơ cá nhân của mình, tiến hành các giao dịch 24/7 mà không tốn thời gian chờ đợi tại các phòng giao dịch.

Tiếp cận khách bongdaso vn dễ dàng với chi phí rẻ hơn:Chuyển đổi số ngân bongdaso vn đã giúp các tổ chức tài chính tiếp cận khách bongdaso vn tiềm năng của họ dễ dàng và ít tốn kém hơn. Người tiêu dùng ngày nay lựa chọn ngân bongdaso vn tùy thuộc vào cách họ nhìn nhận về tổ chức thông qua các nền tảng truyền thông xã hội, các trang web và quảng cáo.

Cá nhân hóa trải nghiệm người dùng:Chuyển đổi số trong ngân bongdaso vn cho phép các tổ chức tài chính biết người tiêu dùng thực sự muốn gì. Từ đó, họ có thể tạo ra các dịch vụ tài chính cá nhân và cung cấp theo yêu cầu của khách bongdaso vn hơn là phỏng đoán. Những phát triển công nghệ sáng tạo mới cho phép các ngân bongdaso vn tăng cường sự tham gia của khách bongdaso vn với các dịch vụ cá nhân hóa.

Quản lý dễ dàng hơn:Các tài khoản trực tuyến có thể được quản lý dễ dàng, mặc dù chúng yêu cầu nhiều thông tin hơn so với các ngân bongdaso vn truyền thống. Khách bongdaso vn có thể tự bổ sung thông tin hoặc liên hệ trực tiếp với trợ lý trực tuyến để được hỗ trợ. Hơn nữa, thông tin người nhận thanh toán được lưu lại trong hệ thống, không cần nhập lại dữ liệu cho những lần thanh toán sau,...

3. Thựctrạng chuyển đổi số ngành Ngân bongdaso vn tại Việt Nam

Theo khảo sát của Ngân bongdaso vn Nhà nước (NHNN), 95% các tổ chức tín dụng Việt Nam đã và đang xây dựng, triển khai chiến lược chuyển đổi số, ứng dụng các giải pháp kỹ thuật, công nghệ mới như công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), học máy (ML), dữ liệu lớn (Big Data),... vào hoạt động cung ứng dịch vụ giúp đơn giản hóa quy trình thủ tục, rút ngắn thời gian cung ứng dịch vụ và hỗ trợ công tác đánh giá, phân loại khách bongdaso vn. Nhiều nghiệp vụ được số hóa 100%, như: gửi tiết kiệm, tiền gửi có kỳ hạn, mở và sử dụng tài khoản thanh toán, thẻ ngân bongdaso vn, ví điện tử, chuyển tiền, quản lý nhân sự, kế toán - tài chính,...

Hình 2: Thực trạng chuyển đổi số ngành Ngân bongdaso vn tại Việt Nam

Nâng cao chất lượng hoạt động chuyển đổi số ngành Ngân hàng Việt Nam - Ảnh 2
Nguồn: Internet

Theo số liệu của NHNN, trong 6 tháng đầu năm 2021, các chỉ số thanh toán không dùng tiền mặt đã đạt mức tăng trưởng ấn tượng so với cùng kỳ năm 2020, như: tổng số lượng giao dịch qua hệ thống thanh toán điện tử liên ngân bongdaso vn tăng 7,84% về số lượng và tăng 38,76% về giá trị, giao dịch qua kênh Internet tăng tương ứng 62,5% về số lượng và 32,03% về giá trị, giao dịch thanh toán qua điện thoại di động tăng 82,71% về số lượng và 115,11% về giá trị, giao dịch qua kênh QR code tăng tương ứng 79,93% về số lượng và 164,85% về giá trị so với cùng kỳ năm 2020.

Việc mở tài khoản thanh toán bằng eKYC đã mang lại hiệu quả thiết thực, đem lại tiện ích cho khách bongdaso vn, tránh gặp mặt trực tiếp trong bối cảnh Covid-19 diễn ra ngày càng phức tạp. Chỉ tính từ tháng 3/2021 đến tháng 6/2021, cả nước đã có 15 ngân bongdaso vn triển khai chính thức dịch vụ này, với hơn 618.000 tài khoản hoạt động; số lượng và giá trị giao dịch đạt khoảng 1,6 triệu món và trên 14 nghìn tỷ đồng.

Quý II/2021, mặc dù ảnh hưởng của dịch Covid-19, song báo cáo tài chính của nhiều ngân bongdaso vn cho thấy, tình hình kinh doanh vẫn rất tích cực. Đặc biệt, nhờ chuyển đổi số nhanh mà các ngân bongdaso vn đã thu được kết quả khả quan. Như tại Ngân bongdaso vn Thương mại Cổ phần Quân đội (MB), trong 6 tháng đầu năm 2021 đã có khoảng 2,5 triệu tài khoản mới mở qua eKYC, chiếm trên 70% số lượng khách bongdaso vn mới, kể từ khi ngân bongdaso vn này chính thức áp dụng eKYC vào mở tài khoản. Không chỉ hơn 80% giao dịch của khách bongdaso vn ở MB được thực hiện trực tuyến mà hoạt động nội bộ ngân bongdaso vn này còn đạt 100% không giấy tờ.

Hay ở Ngân bongdaso vn Thương mại Cổ phần Tiên Phong (TPBank), trong 5 tháng đầu năm 2021, số lượng khách bongdaso vn đăng ký sử dụng dịch vụngân bongdaso vn trực tuyếnđã tăng 87% so với cùng kỳ năm trước, trong đó, nhờ triển khai thêm cả phương thức eKYC toàn diện trên App TPBank mà lượng khách bongdaso vn mở tài khoản qua hình thức eKYC tăng 790% so với cùng kỳ năm 2020. Lượng giao dịch trực tuyến của ngân bongdaso vn này cũng tăng mạnh, hiện số lượnggiao dịch trực tuyếntại TPBank đã chiếm tới 92% tổng số lượng giao dịch của toàn ngân bongdaso vn

Hình 3: Mức độ số hóa các nghiệp vụ ngân bongdaso vn

Nâng cao chất lượng hoạt động chuyển đổi số ngành Ngân hàng Việt Nam - Ảnh 3
Nguồn: Đầu tư chứng khoán

Trong khi đó, VIB tiếp tục nằm trong top dẫn đầu về tăng trưởng số lượng thẻ tín dụng và mức chi tiêu trên thẻ, cao gấp 2 lần so với trung bình của ngành Ngân bongdaso vn, thu nhập ngoài lãi 6 tháng đầu năm 2021 của ngân bongdaso vn này tăng 41%.

Tại Ngân bongdaso vn Thương mại Cổ phần Bản Việt, ngay trong thời điểm làn sóng dịch Covid-19 lần thứ 4 diễn biến phức tạp, ngân bongdaso vn này đã cho ra mắt ứng dụng ngân bongdaso vn số mới Digimi, thay thế ứng dụng cũ là Viet Capital Mobile Banking, cho phép khách bongdaso vn thực hiện nhiều tính năng nổi trội, tiện ích mở thẻ tín dụng trực tiếp trên digibank.vietcapitalbank.com.vn mà không cần đến ngân bongdaso vn; đồng thời, ngân bongdaso vn cũng triển khai gói tài khoản 0 phí... nhằm hỗ trợ, thu hút người dùng. Kết quả cho thấy, lượng khách bongdaso vn sử dụng dịch vụ ngân bongdaso vn điện tử tăng trung bình 20%/tháng. Lượng khách bongdaso vn mở tài khoản thông qua ứng dụng di động cũng tăng mạnh, tiền gửi trực tuyến tăng về số lượng và giá trị giao dịch, trở thành kênh gửi tiết kiệm chính của nhiều khách bongdaso vn.

4. Tháchthức đối với chuyển đổi số ngành Ngân bongdaso vn Việt Nam

Thứ nhất,cần xây dựng hành lang pháp lý để thuận tiện cho các hoạt động kinh doanh của ngân bongdaso vn số, đơn cử như chứng thực chữ ký điện tử, chữ ký số, hợp đồng điện tử trong giao dịch ngân bongdaso vn,... Việc xây dựng hành lang pháp lý cũng đòi hỏi phải bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng, tránh những bất ổn về tài chính.

Thứ hai,vấn đề bảo mật thông tin khách bongdaso vn, đặc biệt trong bối cảnh tội phạm công nghệ cao có xu hướng gia tăng và thủ đoạn ngày càng tinh vi. Mặc dù các ngân bongdaso vn đã có những nỗ lực không ngừng nghỉ để khắc phục lỗ hổng bảo mật, cũng như xây dựng bongdaso vn rào bảo mật tốt hơn, tuy nhiên rất khó để có thể đảm bảo 100% khách bongdaso vn được bảo vệ thông tin cá nhân một cách tuyệt đối. Cụ thể là hiện nay vẫn còn rất nhiều rủi ro khi sử dụng ngân bongdaso vn số như rủi ro lộ SMS OTP, rủi ro từ tài khoản giả mạo, mua bán dùng chứng minh thư giả để mở tài khoản. Thủ đoạn của các kẻ lừa đảo cũng ngày càng tinh vi hơn, như: sử dụng các ứng dụng giả mạo, số điện thoại trợ giúp, đánh cắp thông tin cá nhân từ sim điện thoại, sử dụng tài khoản mạng xã hội giả của các ngân bongdaso vn, người thân để lừa đảo khách bongdaso vn,... Khi khách bongdaso vn bị lừa tiền, tiền bị chuyển rất nhanh qua các tài khoản giả mạo. Điều này dẫn đến không định danh được người thực hiện giao dịch, khiến cho ngân bongdaso vn gặp rất nhiều khó khăn trở ngại trong việc điều tra thu hồi tiền cho khách.

Thứ ba,khả năng kế thừa và phát triển của các phần mềm ngân bongdaso vn số. Thực tế hiện nay cho thấy ngay cả một số ngân bongdaso vn lớn vẫn đang sử dụng hệ thống đã được xây dựng cách đây 35 năm. Vì vậy, không thể phủ nhận đây là yếu tố then chốt đang cản trở hoạt động chuyển đổi số thành công của các ngân bongdaso vn.

Thứ tư,xu hướng Fintech trong bối cảnh phát triển mới. Sự hợp tác giữa các ngân bongdaso vn với các công ty Fintech vừa là một cơ hội nhưng đồng thời cũng là thách thức đặt ra cho các ngân bongdaso vn. Do sự hợp tác này mà bản thân các công ty Fintech cũng tiếp cận và thu hút thêm được nguồn khách bongdaso vn lớn hơn. Các dịch vụ mà trước nay là chuyên môn của các ngân bongdaso vn như dịch vụ cho vay trực tuyến hoặc quản lý tài chính, thì nay các công ty Fintech đều có thể làm được. Do chuyên thiết kế các ứng dụng chuyên sâu về các dịch vụ tài chính, các công ty Fintech nắm được một số ưu thế là tốc độ giải ngân nhanh (các khoản cho vay ngang bongdaso vn P2P), thuận tiện trong quản lý tài chính cá nhân, khả năng tiếp cận các khoản vay (tài trợ cộng đồng, crowdfunding). Nhờ có các ứng dụng này mà chi phí của người sử dụng ứng dụng được giảm mạnh. Do đó, nếu các ngân bongdaso vn không kịp đổi mới, cập nhật ứng dụng công nghệ và mạnh dạn trong việc đầu tư đổi mới các trang thiết bị thì trong tương lai không xa sẽ mất thị phần, mất khách bongdaso vn vào tay các công ty Fintech.

5. Mộtsố giải pháp nâng cao chất lượng chuyển đổi số ngành Ngân bongdaso vn Việt Nam

5.1. Đối với Chính phủ

Thứ nhất, Chính phủ cần sớm hoàn thiện Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư kết hợp yếu tố sinh trắc học và xác thực điện tử để khai thác dữ liệu nhằm thúc đẩy việc mở tài khoản từ xa thông qua phương thức điện tử thuận tiện, an toàn và đảm bảo phòng, chống rủi ro trong giao dịch ngân bongdaso vn, giúp các ngân bongdaso vn dễ nhận diện và xác thực được khách bongdaso vn, góp phần giúp cho các ngân bongdaso vn an tâm hơn khi triển khai công nghệ số và có cơ sở để xử lý khi có tranh chấp với khách bongdaso vn.

Thứ hai, cần chú trọng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng công nghệ, khoa học kỹ thuật, tạo ra môi trường kỹ thuật công nghệ hiện đại; tăng cường học hỏi và chuyển giao công nghệ từ các nước tiên tiến tạo tiền đề vững chắc để ngành Ngân bongdaso vn phát triển những ứng dụng công nghệ mới.

5.2.Đối với Ngân bongdaso vn Nhà nước

Thứ nhất,đẩy mạnh áp dụng khoa học công nghệ trong hoạt động của ngân bongdaso vn. Cần chỉ đạo đầu tư nhiều hơn vào lĩnh vực công nghệ bởi vì lĩnh vực này ở Việt Nam còn chưa thực sự phát triển mạnh. Đầu tư vào công nghệ sẽ giúp cho các ngân bongdaso vn tự tin hơn để phát triển các dịch vụ nhằm đáp ứng nhu cầu của khách bongdaso vn. Đặc biệt hoàn thiện và áp dụng khung thử nghiệm pháp lý đối với phát triển công nghệ tài chính.

Thứ hai,nắm bắt các cơ hội trong quan hệ hợp tác quốc tế nhằm phát triển các quan hệ ngân bongdaso vn để thu hút và tận dụng các nguồn vốn đầu tư, công nghệ thông tin từ các nước phát triển, trao đổi và chuyển giao công nghệ ngân bongdaso vn. Có các chính sách cụ thể nhằm khuyến khích, đẩy mạnh hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt phát triển, như: thu phí rút tiền, giảm thuế tiêu thụ đối với các bongdaso vn hóa có giá trị lớn, xa xỉ phẩm,... nếu giao dịch qua POS.

Thứ ba, NHNN cần sớm hoàn thiện, trình Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 101/2012/NĐ-CP ngày 22/11/2012 về thanh toán không dùng tiền mặt; đồng thời tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi quy định về thu thập, khai thác, xử lý dữ liệu trong ngành Ngân bongdaso vn; xây dựng và ban hành Thông tư hướng dẫn về Open API trong lĩnh vực thanh toán.

5.3. Đối với ngân bongdaso vn thương mại

Thứ nhất, tăng cường đầu tư đổi mới công nghệ nhằm nâng cao quy trình xử lý nghiệp vụ, giao dịch, tiết kiệm thời gian và chi phí hơn nhằm đáp ứng nhu cầu nhanh gọn cho khách bongdaso vn.

Thứ hai, tăng cường quy định cũng như các biện pháp nhằm bảo mật thông tin của khách bongdaso vn. Điều này đòi hỏi các ngân bongdaso vn phải tuyển dụng và đào tạo được đội ngũ nhân viên am hiểu về công nghệ thông tin, đủ trình độ để vận hành và làm chủ công nghệ, hoặc phải liên kết với các công nghệ thông tin.

Thứ ba, số hóa các công cụ làm việc: áp dụng các công cụ kỹ thuật số để giúp thông tin dễ tiếp cận hơn trong toàn tổ chức, triển khai các công nghệ kỹ thuật số tự phục vụ cho nhân viên, đối tác kinh doanh hoặc cả hai nhóm, tập trung vào công nghệ trong hoạt động của ngân bongdaso vn.

Thứ tư, nghiên cứu và xây dựng lộ trình chuyển đổi ngân bongdaso vn số, phân bổ nguồn lực phù hợp cho đầu tư công nghệ mới. Đẩy mạnh quá trình số hóa ngân bongdaso vn và phát triển ngân bongdaso vn số thuần túy.

6. Kếtluận

Trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế và tự do hóa thương mại, chuyển đổi số trong ngành Ngân bongdaso vn sẽ mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng tiềm ẩn không ít khó khăn và thách thức đối với mỗi ngân bongdaso vn. Để có thể tận dụng những cơ hội và vượt lên những thách thức đối trong phát triển, ngành Ngân bongdaso vn cần có nỗ lực nội tại của ngân bongdaso vn; sự quan tâm, chỉ đạo đầu tư của Chính phủ, NHNN, các tổ chức kinh tế và quan trọng hơn cả là sự ủng hộ từ phía khách bongdaso vn.

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

  1. Anh.N. K (2021). NgànhNgân bongdaso vn chuyển đổi số để chủ động thích ứng cách mạng công nghệ 4.0.Đầu tư chứng khoán. Truy cập tại:https://www.tinnhanhchungkhoan.vn/nganh-ngan-hang-chuyen-doi-so-de-chu-dong-thich-ung-cach-mang-cong-nghe-4-0-post269206.html.
  2. Anh. P. L (2021). Chuyển đổi số ngành Ngân bongdaso vn: Tạo sân chơi bình đẳng, không ngừng đổi mới, lấy khách bongdaso vn làm trung tâm.Tạp chí Ngân bongdaso vn, truy cập tại:https://tapchinganhang.gov.vn/chuyen-doi-so-nganh-ngan-hang-tao-san-choi-binh-dang-khong-ngung-doi-moi-lay-khach-hang-lam-trung-ta.htm.
  3. Đăng. B (2021). Ngân bongdaso vn-Fintech: Đối tác hay đối thủ cạnh tranh?.Tạp chí Tài chính Tiền tệ, truy cập tại:https://thitruongtaichinhtiente.vn/ngan-hang-fintech-doi-tac-hay-doi-thu-canh-tranh-37317.html.
  4. Bộ Chính trị (2019),Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia CMCN 4.0.
  5. Ngọc. N. T. A, Diễm. N. T và Hòa. Đ. T. T (2022). Cảnh giác với các chiêu trò lừa đảo ngân bongdaso vn trực tuyến.Tạp chí Ngân bongdaso vn, https://tapchinganhang.gov.vn/canh-giac-voi-cac-chieu-tro-lua-dao-ngan-hang-truc-tuyen.htm.
  6. Trang. P (2022). Hoàn thiện pháp lý về quản lý, chia sẻ dữ liệu để nâng cao chất lượng dịch vụ ngân bongdaso vn số.Tạp chí Ngân bongdaso vnhttps://tapchinganhang.gov.vn/hoan-thien-phap-ly-ve-quan-ly-chia-se-du-lieu-de-nang-cao-chat-luong-dich-vu-ngan-hang-so.htm.
  7. Yến. P. T .H và Hằng. N. T (2022). Cơ hội và thách thức trong chuyển đổi số đới với ngân bongdaso vn Việt Nam. Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ, truy cập tại:https://thitruongtaichinhtiente.vn/co-hoi-va-thach-thuc-trong-chuyen-doi-so-doi-voi-ngan-hang-viet-nam-39223.html.
  8. Thống đốc Ngân bongdaso vn Nhà nước (2021). Quyết định số 810/QĐ-NHNN ngày 11/5/2021, phê duyệt Kế hoạch Chuyển đổi số ngành Ngân bongdaso vn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.