Một số vấn đề về phát triển hệ thống kế toán, kiểm toán Việt Nam
Kế toán, kiểm toán không chỉ là công cụ quản lý, hỗ trợ kinh tế mà còn là dịch vụ quan trọng đối với sự phát triển cũng như tạo dựng uy tín cho các tổ chức, doanh nghiệp trên thị trường. Tiến trình hội tụ chuẩn mực kế toán quốc tế với chuẩn mực kế toán Việt Nam là hướng đi tích cực, đáp ứng xu hướng toàn cầu hóa nền kinh tế.

Một quốc gia đang phát triển như Việt Nam không thể đứng ngoài dòng chảy của hội nhập. Vì vậy, việc đổi mới, phát triển hệ thống kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap Việt Nam tiệm cận chuẩn mực kế bongdaso wap quốc tế là yêu cầu cần thiết trong bối cảnh hiện nay.
Một số thuận lợi, khó khăn
Về cơ bản, hệ thống kế bongdaso wap Việt Nam đã, đang được xây dựng phù hợp, thống nhất với thông lệ chuẩn mực kế bongdaso wap (CMKT), kiểm bongdaso wap quốc tế. Là thành viên của Liên đoàn Kế bongdaso wap Quốc tế, Liên đoàn Kế bongdaso wap các nước ASEAN, Việt Nam đã tạo dựng được mối quan hệ khăng khít và chặt chẽ với các tổ chức kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap quốc tế. Nhiều tổ chức nghề nghiệp kế bongdaso wap quốc tế lớn (ACCA, CPA Australia) đã, đang có nhiều hoạt động tích cực tại Việt Nam như: Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, tổ chức hội thảo chuyên ngành, cập nhật kiến thức cho đội ngũ kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap viên... cho các doanh nghiệp (DN) Việt Nam. Nhờ đó, đội ngũ những người hành nghề kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap tại Việt Nam ngày càng phát triển mạnh về số lượng và nâng cao chất lượng chuyên môn…
Bên cạnh những yếu tố thuận lợi, hệ thống kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap Việt Nam cũng phải đối diện với khá nhiều khó khăn, thách thức như:
- Hệ thống văn bản pháp luật về kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap còn thiếu, chưa đồng bộ. Các văn bản hướng dẫn thực hành chế độ kế bongdaso wap chủ yếu hướng dẫn về kỹ thuật hạch bongdaso wap, tạo nên sự máy móc, hạn chế tính chủ động linh hoạt của chủ thể hạch bongdaso wap. Hệ thống tài khoản kế bongdaso wap và mẫu biểu kế bongdaso wap hiện còn mang tính chi tiết và cứng nhắc…
- Vẫn còn một số lĩnh vực mà hệ thống kế bongdaso wap Việt Nam chưa đề cập đến như hợp tác đầu tư, giảm giá trị tài sản, các công cụ tài chính ghi và xác định giá trị...
- Chưa có sự phân định rõ ràng giữa kế bongdaso wap tài chính và kế bongdaso wap quản trị. Hiện nay, kế bongdaso wap tài chính đang thực hiện một phần nhiệm vụ của kế bongdaso wap quản trị như việc tính giá thành trong khi thực chất nhiệm vụ của kế bongdaso wap tài chính là phản ánh sự vận động của tài sản và nguồn vốn. Việc tổ chức, chỉ đạo thực hiện của các cấp, ngành và công tác kiểm tra kế bongdaso wap trong một số ngành, một số địa phương hoặc cơ sở còn bị xem nhẹ.
- Tính tuân thủ quy tắc trong thực hành kế bongdaso wap còn thấp. Nguyên nhân là do sự hạn chế về kinh nghiệm và trình độ của cán bộ kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap; sự thiếu hiểu biết và tôn trọng luật pháp. Hơn nữa, áp lực cạnh tranh trên thị trường chưa đủ mạnh để thúc đẩy các DN quan tâm hơn đến việc xây dựng và phát triển hệ thống thông tin kế bongdaso wap, đặc biệt là thông tin kế bongdaso wap quản trị. Nhu cầu minh bạch và công khai hoá thông tin kế bongdaso wap đó có nhưng còn quá ít và chưa trở thành thói quen; chưa được quan tâm và chưa thực sự được coi trọng.
- Đội ngũ cán bộ kế bongdaso wap và phương tiện thực hành kế bongdaso wap còn thiếu và yếu: Hiện nay ở một số DN vẫn sử dụng kế bongdaso wap thủ cụng hoặc mới chỉ sử dụng Excel để làm kế bongdaso wap. Đội ngũ cán bộ kế bongdaso wap được đào tạo để sử dụng thành thạo kế bongdaso wap máy chưa nhiều, nhiều người chưa nắm vững các khái niệm, quy định đề ra trong các CMKT Việt Nam, các thông lệ và nguyên tắc kế bongdaso wap quốc tế...
Giải pháp phát triển kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap Việt Nam
Tiến trình hội tụ CMKT quốc tế với CMKT Việt Nam là hướng đi tích cực, đáp ứng xu hướng toàn cầu hóa hội nhập kinh tế quốc tế. Để hệ thống kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap Việt Nam hội nhập hiệu quả, cần chú trọng một số giải pháp sau:
Đối với cơ quan quản lý nhà nước
Hiện nay, thị trường tài chính Việt Nam đang có những chuyển biến phức tạp và thiếu vắng các công cụ hỗ trợ hiệu quả như các công cụ tài chính phái sinh, hợp đồng hoán đổi, hợp đồng tương lai…Thực tế này cho thấy, CMKT Việt Nam chưa theo kịp yêu cầu của thực tiễn. Vì vậy cần sớm ban hành bổ sung các chuẩn mực còn thiếu so với thực tế, trong đó tiền đề là đẩy mạnh hợp tác quốc tế.
Các cơ quan nhà nước cần tăng cường hợp tác, trao đổi kinh nghiệm, cập nhật kiến thức mới; kết hợp chặt chẽ với cơ quan, tổ chức về kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap quốc tế. Trình độ, nguồn nhân lực kế bongdaso wap quốc gia là cơ sở để bảo đảm sự hiểu biết và giải thích tính đúng đắn cũng như tính nhất quán. Vì vậy, cần có nền tảng cơ sở hạ tầng phục vụ cho vận hành hệ thống kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap, cụ thể như: Các quy chuẩn, quy định về chất lượng kế bongdaso wap viên, kiểm bongdaso wap viên hành nghề, hay như các quy định kiểm soát chất lượng kế bongdaso wap...
Để ngành nghề kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap Việt Nam đáp ứng yêu cầu hội nhập, thời gian tới cần chú trọng các giải pháp sau:
- Thực hiện tổng kết đánh giá kết quả sau 10 năm thực hiện Luật Kế bongdaso wap; tiếp tục nghiên cứu xem xét bổ sung, sửa đổi các nội dung của Luật Kế bongdaso wap, nhất là đối với các điều khoản hành nghề kế bongdaso wap; phân biệt rõ chức năng quản lý nhà nước của cơ quan nhà nước và chức năng của tổ chức nghề nghiệp trong hoạt động kế bongdaso wap… trong điều kiện hiện đại hóa, cơ giới hóa kế bongdaso wap. Bên cạnh đó, xem xét loại bỏ các quy định, các công việc kế bongdaso wap mang tính thủ công (xử lý sai sót khi ghi sổ kế bongdaso wap, thực hiện một số các công việc kế bongdaso wap khi bàn giao sáp nhập, hợp nhất đơn vị kế bongdaso wap). Hệ thống CMKT áp dụng cho các DN phải được xem xét, nghiên cứu cập nhật, đảm bảo tiệm cận CMKT quốc tế.
Kiện toàn hành lang pháp lý, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Luật Kiểm bongdaso wap độc lập và các văn bản hướng dẫn thực hiện phù hợp với thực tiễn. Đồng thời, nghiên cứu ban hành các quy trình nghiệp vụ về kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap, thay thế các chế độ kế bongdaso wap đặc thù đảm bảo chế độ kế bongdaso wap thống nhất. Xu hướng lâu dài về chế độ kế bongdaso wap chỉ còn chế độ kế bongdaso wap nhà nước và chế độ kế bongdaso wap DN.
- Tăng cường về quy mô và lực lượng kiểm tra, giám sát tuân thủ pháp luật về kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap thông qua hệ thống thanh tra, kiểm bongdaso wap nhà nước, kiểm bongdaso wap độc lập. Thu thập kịp thời các kiến nghị, đề xuất của các đơn vị kiểm tra, thanh tra, kiểm bongdaso wap để hoàn thiện hệ thống pháp luật về kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap, đảm bảo các văn bản pháp luật kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap ban hành có tính khả thi và đi vào thực tiễn. Mặt khác, thông qua các tổ chức nghề nghiệp tăng cường kiểm tra giám sát chất lượng hành nghề kế bongdaso wap, hành nghề kiểm bongdaso wap, người không đủ năng lực hành nghề phải được thu hồi đăng ký kinh doanh và thu hồi chứng chỉ hành nghề, có như vậy mới đảm bảo chất lượng hoạt động kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap trên thị trường dịch vụ kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap.
- Thực hiện cơ giới hóa, tin học hóa hoạt động kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap. Bên cạnh hội nhập theo các thông lệ, nguyên tắc kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap thì các hoạt động dịch vụ cũng được xem xét chuẩn bị cho hội nhập. Mặt khác, các CMKT và chuẩn mực kiểm bongdaso wap quốc gia cũng cần xem xét lại, đảm bảo ngày càng hội tụ và tiệm cận với các chuẩn mực quốc tế. Hiện nay, Việt Nam đã, đang hướng tới xây dựng và áp dụng các phần mềm kế bongdaso wap theo chuẩn mực quốc tế. Điển hình như trong hoạt động thu, chi ngân sách, Bộ Tài chính đã nghiên cứu, xây dựng và đưa vào áp dụng hệ thống TABMIS theo phần mềm chuẩn do nhà thầu IBM triển khai thực hiện. Việc hoàn thiện hệ thống kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap, ban hành các văn bản pháp luật, biên soạn quy trình nghiệp vụ, tổ chức bộ máy kế bongdaso wap cần được điều chỉnh theo hướng cơ giới hóa, thực hiện nghiệp vụ kế bongdaso wap trên máy vi tính, kế bongdaso wap sử dụng thống nhất các phần mềm chuẩn đảm bảo mang lại lợi ích cao nhất cho điều hành quản lý kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap.
Đối với doanh nghiệp
Các DN là đơn vị chịu ảnh hưởng trực tiếp của những tác động từ hội nhập quốc tế, gồm làn sóng toàn cầu hóa và các giao dịch quốc tế. Vì vậy, các giải pháp hội nhập quốc tế và hệ thống kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap của DN Việt Nam được xét theo sự phát triển của thị trường chứng khoán, thị trường tài chính, biến động của môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam. DN cũng cần đội ngũ nhân viên kế bongdaso wap và tài chính có năng lực, hệ thống công nghệ đảm bảo xử lý và lưu trữ toàn bộ dữ liệu một cách đầy đủ, chính xác, đảm bảo tuân thủ các CMKT thực hành.
Trên cơ sở Luật Kế bongdaso wap, chuẩn mực, chế độ kế bongdaso wap hiện hành, các DN tự xây dựng chính sách kế bongdaso wap cho riêng mình để áp dụng. Đây là một khâu không thể thiếu đối với hệ thống kiểm soát nội bộ trong DN. Điều này giúp ban lãnh đạo DN sử dụng hữu hiệu vai trò, chức năng quản lý, cũng như chức năng cung cấp thông tin của kế bongdaso wap. Bên cạnh đó, việc đóng góp phản hồi của DN về những thuận lợi, khó khăn, rào cản của hệ thống kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap Việt Nam trong quá trình giao dịch quốc tế cho các cơ quan phụ trách và đề xuất những giải pháp tương ứng, góp phần cung cấp hiện trạng thực tế của hệ thống kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap Việt Nam.
Các DN cần tạo điều kiện huấn luyện các nhân viên kế bongdaso wap hiểu biết các CMKT, các chế độ kế bongdaso wap mới, các quy định về thuế hiện hành và đóng góp các ý kiến về sự ảnh hưởng của việc áp dụng các văn bản pháp quy về kế bongdaso wap tại DN thông qua các tổ chức nghề nghiệp, các lớp bồi dưỡng tập huấn nghiệp vụ… Giải pháp này không chỉ giúp DN tuân thủ chế độ kế bongdaso wap và CMKT hiện hành mà còn giúp việc lập và trình bày báo cáo tài chính trung thực, khách quan.
Đối với công tác tập huấn, đào tạo nguồn nhân lực kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap
Đặc biệt, để đảm bảo chất lượng, hiệu quả của hệ thống kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap cần được vận hành thông suốt phải có đội ngũ kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap có trình độ chuyên môn cao phù hợp với từng lĩnh vực, từng công việc. Trước tiên, phải tăng cường, chú trọng đào tạo chuyên gia kế bongdaso wap, đây là những cán bộ nòng cốt để hoạch định chính sách kế bongdaso wap và đầu tàu trong vận hành bộ máy kiểm tra, kiểm bongdaso wap cũng như tổ chức thực hiện công tác kế bongdaso wap tại cơ sở. Cùng với đó, đào tạo theo chương trình chuẩn, chính quy thì cũng phải có chương trình đạo tạo bổ sung cập nhật kiến thức, thông tin mới về kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap cho họ. Vấn đề đào tạo cần chú ý đến đặc thù của nghề nghiệp kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap, đó là đạo đức nghề nghiệp, giỏi về chuyên môn nhưng phải trung thực, vô tư, khách quan. Như vậy, đòi hỏi phải thường xuyên trau dồi nghiệp vụ kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap và đạo đức nghề nghiệp trong sáng.
Đối với nơi đào tạo như trường đại học, các tổ chức, trung tâm trong nước và quốc tế đào tạo nguồn nhân lực kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap, chủ động xây dựng chương trình đào tạo phù hợp với đối tượng kế bongdaso wap viên của mỗi DN. Cơ sở đào tạo cần nghiên cứu chương trình đào tạo phù hợp thực tiễn hành nghề, tích cực trong quá trình xây dựng hệ thống CMKT Việt Nam, trao đổi và tiếp thu kinh nghiệm từ các học viên ở những quốc gia có hệ thống kế bongdaso wap phát triển, cũng như các tổ chức ban hành CMKT quốc tế. Các cơ sở đào tạo cần thúc đẩy các nhóm nghiên cứu khoa học về những lĩnh vực kế bongdaso wap, kiểm bongdaso wap, các sản phẩm cần được phát hành và phổ biến để làm nền tảng cho những nghiên cứu tiếp theo. Chương trình đào tạo của nhà trường về lĩnh vực kế bongdaso wap cần được đổi mới theo hướng trang bị những kiến thức và kỹ năng cho học viên phù hợp với thực trạng Việt Nam. Chương trình giảng dạy, tài liệu giảng dạy nên được thiết kế cho phù hợp và thường xuyên cập nhật các CMKT. Các trường đại học, cao đẳng, các nơi đào tạo chuyên ngành kế bongdaso wap… cần trở thành cầu nối giữa các DN và việc áp dụng các văn bản pháp quy mới về kế bongdaso wap trong vai trò hướng dẫn và thu thập các ý kiến đóng góp từ phía các DN.
Tài liệu tham khảo:
- Luật Kế bongdaso wap năm 2003;
- Luật Kiểm bongdaso wap độc lập năm 2011;
- Nghị định số 72/2012/NĐ - CP; quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Kiểm bongdaso wap độc lập;
- Các hệ thống chuẩn mực kiểm bongdaso wap Việt Nam;
- Các website: gdt.gov.vn, gso.gov.vn, mof.gov.vn, moit.gov.vn…