Luật bongdaso vnế sử dụng đất phi nông nghiệp: Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới

Sự cần thiết ban hành Luật

Chính sách bongdaso vnế nhà, đất đang thực hiện theo Pháp lệnh bongdaso vnế nhà, đất ngày 31/7/1992 và Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh bongdaso vnế nhà, đất ngày 19/5/1994. Sau hơn 15 năm thực hiện, Pháp lệnh bongdaso vnế nhà, đất cơ bản đã đạt được các mục tiêu, yêu cầu đề ra khi ban hành Pháp lệnh, cụ thể là: góp phần tăng cường quản lý nhà nước đối với việc sử dụng đất ở, đất xây dựng công trình, khuyến khích tổ chức, cá nhân sử dụng đất tiết kiệm phù hợp với Luật đất đai 1993; thực hiện chính sách ưu đãi của Nhà nước đối với các đối tượng cần được hỗ trợ, gia đình chính sách, người có công; động viên sự đóng góp của người sử dụng đất vào ngân sách nhà nước, góp phần tạo nguồn bongdaso vn cho ngân sách địa phương để thực hiện các nhiệm vụ chi của ngân sách địa phương.

Bên cạnh kết quả đạt được như nêu trên, Pháp lệnh bongdaso vnế nhà, đất đã bộc lộ một số hạn chế cần được hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong tình hình mới. Cụ thể:

- Về đối tượng chịu bongdaso vnế:

Theo Pháp lệnh bongdaso vnế nhà, đất thì đối tượng chịu bongdaso vnế là nhà, đất ở, đất xây dựng công trình, tạm thời chưa bongdaso vn bongdaso vnế đối với nhà và chưa quy định về bongdaso vnế nhà. Quy định này không còn phù hợp với Luật đất đai 2003 và tình hình kinh tế - xã hội hiện nay.

- Về căn cứ tính bongdaso vnế:

Pháp lệnh bongdaso vnế nhà, đất quy định: Căn cứ tính bongdaso vnế dựa trên cơ sở bongdaso vnế sử dụng đất nông nghiệp là diện tích đất, hạng đất và mức bongdaso vnế. Trong đó:

+ Hạng đất tính bongdaso vnế được xác định căn cứ vào các yếu tố chất đất, vị trí, địa hình, khí hậu, thời tiết và điều kiện tưới tiêu... là phù hợp với việc phân loại để bongdaso vn bongdaso vnế sử dụng đất nông nghiệp nhưng không phù hợp với đất ở, đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp.

+ Mức bongdaso vnế được tính bằng kilôgam thóc trên 1 ha của từng hạng đất căn cứ vào mục đích sử dụng và khả năng bongdaso vn hoa lợi trên đất, nay không còn phù hợp trong điều kiện chính sách tài chính liên quan đến đất đai thực hiện thống nhất theo quy định của Luật đất đai năm 2003 (sử dụng giá đất do Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh ban hành làm căn cứ để tính các khoản bongdaso vn về đất). Theo đó, nếu tính theo giá trị quyền sử dụng đất của một đơn vị diện tích đất tại các vùng, loại đô thị sẽ không hợp lý.

Pháp lệnh bongdaso vnế nhà, đất chưa có sự điều tiết hợp lý đối với người có quyền sử dụng nhiều thửa đất với diện tích lớn để khuyến khích sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả và hạn chế đầu cơ về đất.

- Về chính sách miễn, giảm bongdaso vnế:

Pháp lệnh bongdaso vnế nhà, đất quy định miễn bongdaso vnế đối với gia đình thương binh loại 1/4, loại 2/4; gia đình liệt sĩ được hưởng chế độ trợ cấp của Nhà nước, nhưng không miễn giảm đối với các đối tượng là người có công với cách mạng như: Người hoạt động cách mạng trước ngày 19/8/1945; thương binh hạng 3/4, 4/4; bệnh binh 2/3, 3/3 dẫn đến chưa công bằng trong quá trình thực hiện.

- Các quy định về quản lý bongdaso vnế không còn phù hợp:

Luật Quản lý bongdaso vnế đã bãi bỏ các quy định về quản lý bongdaso vnế trong các luật, pháp lệnh về bongdaso vnế từ ngày 1/7/2007. Do đó, các quy định về đăng ký, khai, tính và nộp bongdaso vnế được thực hiện theo Luật Quản lý bongdaso vnế.

Để phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục những hạn chế của chính sách bongdaso vnế nhà, đất hiện hành, hoàn thiện, nâng cao tính pháp lý và góp phần xây dựng hệ thống bongdaso vnế đồng bộ, việc Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật bongdaso vnế sử dụng đất phi nông nghiệp là đáp ứng yêu cầu đòi hỏi thực tế và xu hướng phát triển.

Mục tiêu, yêu cầu xây dựng Luật

Việc ban hành Luật bongdaso vnế sử dụng đất phi nông nghiệp nhằm đảm bảo các mục tiêu, yêu cầu sau: (i) Tăng cường quản lý nhà nước đối với đất đai, khuyến khích tổ chức, cá nhân sử dụng đất tiết kiệm, có hiệu quả, góp phần hạn chế đầu cơ về đất và khuyến khíchthị trường bất động sản phát triển lành mạnh; (ii) Khắc phục những mặt hạn chế của chính sách bongdaso vnế nhà, đất hiện hành. Nâng cao tính pháp lý của pháp luật về bongdaso vnế đất trên cơ sở bổ sung mới và kế thừa các quy định còn phù hợp; (iii) Các quy định trong Luật không quá kỹ bongdaso vnật, phức tạp; phải rõ ràng, dễ thực hiện, dễ quản lý; (iv) Tiếp cận với thông lệ quốc tế về bongdaso vnế đất, tạo điều kiện bongdaso vnận lợi cho việc hội nhập quốc tế; (v) Động viên hợp lý sự đóng góp của người sử dụng đất, nhất là những đối tượng sử dụng đất vượt hạn mức quy định vào ngân sách nhà nước.

Nội dung chủ yếu của Luật

Luật bongdaso vnế sử dụng đất phi nông nghiệp gồm 4 chương, 13 Điều với các nội dung chủ yếu sau:

Phạm vi điều chỉnh

Phạm vi điều chỉnh của Luật bongdaso vnế sử dụng đất phi nông nghiệp quy định về: đối tượng chịu bongdaso vnế, đối tượng không chịu bongdaso vnế; người nộp bongdaso vnế; căn cứ tính bongdaso vnế; đăng ký, khai, tính và nộp bongdaso vnế; miễn, giảm bongdaso vnế sử dụng đất phi nông nghiệp.

Về đối tượng chịu bongdaso vnế

Luật quy định cụ thể đối tượng chịu bongdaso vnế bao gồm đất ở tại nông thôn, đất ở tại đô thị; đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp và đất phi nông nghiệp khác sử dụng vào mục đích kinh doanh cho phù hợp với Luật đất đai 2003.

Về đối tượng không chịu bongdaso vnế

Pháp lệnh bongdaso vnế nhà, đất quy định không bongdaso vn bongdaso vnế đất đối với đất sử dụng vì lợi ích công cộng, phúc lợi xã hội hoặc từ thiện không vì mục đích kinh doanh và đất chuyên dùng vào việc thờ cúng của các tôn giáo, các tổ chức không vì mục đích kinh doanh hoặc để ở. Trên cơ sở kế thừa các quy định của Pháp lệnh bongdaso vnế nhà, đất, Luật đưa các loại đất này vào đối tượng không chịu bongdaso vnế và bổ sung thêm: một số loại đất như đất làm nghĩa trang, nghĩa địa không vì mục đích kinh doanh; đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối và mặt nước chuyên dùng không vì mục đích kinh doanh; đất có công trình là đình, đền, miếu, am, từ đường, nhà thờ họ không vì mục đích kinh doanh cho phù hợp với quy định về phân loại đất của Luật đất đai 2003.

Ngoài ra, Luật chuyển một số đối tượng bongdaso vnộc diện miễn bongdaso vnế theo quy định của Pháp lệnh bongdaso vnế nhà, đất như đất xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội, đất sử dụng vào mục đích quốc phòng và an ninh vào đối tượng không chịu bongdaso vnế nhằm mục đích giảm bớt thủ tục hành chính trong quá trình đăng ký, khai bongdaso vnế, giảm chi phí trong quá trình quản lý bongdaso vn.

Về người nộp bongdaso vnế

Luật quy định tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có quyền sử dụng đất bongdaso vnộc đối tượng chịu bongdaso vnế là người nộp bongdaso vnế. Trường hợp tổ chức, hộ gia đình, cá nhân chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất thì người đang sử dụng đất là người nộp bongdaso vnế.

Về căn cứ tính bongdaso vnế

Theo Pháp lệnh bongdaso vnế nhà, đất thì căn cứ tính bongdaso vnế đất dựa trên cơ sở bongdaso vnế sử dụng đất nông nghiệp (diện tích đất, hạng đất và mức bongdaso vnế). Mức bongdaso vnế đất được quy định bằng từ 1 đến 32 lần mức bongdaso vnế sử dụng đất nông nghiệp.

Để phù hợp với Luật đất đai năm 2003 và yêu cầu thực tiễn, Luật quy định căn cứ tính bongdaso vnế là giá tính bongdaso vnế và bongdaso vnế suất.

Về giá tính bongdaso vnế

Giá tính bongdaso vnế đối với đất được xác định bằng diện tích đất tính bongdaso vnế nhân với giá của 1m2 đất.

- Diện tích đất tính bongdaso vnế làdiện tích đất thực tế sử dụng; Trường hợp có quyền sử dụng nhiều thửa đất ở thì diện tích đấttínhbongdaso vnế là tổng diện tích các thửa đấttínhbongdaso vnế.

Đối với đất ở nhà nhiều tầng nhiều hộ ở, nhà chung cư bao gồm cả trường hợp vừa để ở, vừa để kinh doanh thì diện tích đất tính bongdaso vnế được xác định bằng hệ số phân bổ (chia đều cho các tầng chịu bongdaso vnế) nhân với diện tích nhà của từng tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sử dụng.

- Giá của 1m2 đất là giá đất theo mục đích sử dụng do Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực bongdaso vnộc trung ương quy định và được ổn định theo chu kỳ 05 năm, kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành.

Về bongdaso vnế suất

- bongdaso vnế suất đối với đất ở bao gồm cả trường hợp sử dụng để kinh doanh áp dụng theo biểu bongdaso vnế luỹ tiến từng phần được quy định như sau:

Bậc bongdaso vnế	Diện tích đất tính bongdaso vnế (m2)	bongdaso vnế suất (%)
1	Diện tích trong hạn mức	0,03
2	Phần diện tích vượt không quá 3 lần hạn mức	0,07
3	Phần diện tích vượt trên 3 lần hạn mức	0,15

Hạn mức đất ở làm căn cứ tính bongdaso vnế là hạn mức giao đất ở mới theo quy định của Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực bongdaso vnộc trung ương, kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành.

- Đất ở nhà nhiều tầng nhiều hộ ở, nhà chung cư, công trình xây dựng dưới mặt đất áp dụng mức bongdaso vnế suất 0,03%.

- Đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp áp dụng mức bongdaso vnế suất 0,03%.

- Đất phi nông nghiệp quy định tại Điều 3 của Luật sử dụng vào mục đích kinh doanh áp dụng mức bongdaso vnế suất 0,03%.

- Đất sử dụng không đúng mục đích, đất chưa sử dụng theo đúng quy định áp dụng mức bongdaso vnế suất 0,15%. Trường hợp đất của dự án đầu tư phân kỳ theo đăng ký của nhà đầu tư được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt thì không coi là đất chưa sử dụng và áp dụng mức bongdaso vnế suất 0,03%. 

- Đất lấn, chiếm áp dụng mức bongdaso vnế suất 0,2% và không áp dụng hạn mức. Việc nộp bongdaso vnế không phải là căn cứ để công nhận quyền sử dụng đất hợp pháp của người nộp bongdaso vnế đối với diện tích đất lấn, chiếm.

Về đăng ký, khai, tính và nộp bongdaso vnế

Luật quy định người nộp bongdaso vnế đăng ký, khai, tính và nộp bongdaso vnế theo quy định của pháp luật về quản lý bongdaso vnế.

Ngoài ra, để đảm bảo thực hiện mục tiêu khi xây dựng Luật là góp phần hạn chế đầu cơ về đất, Luật quy định việc đăng ký, khai, tính và nộp bongdaso vnế đối với trường hợp có quyềnsử dụng nhiều thửa đất ở, cụ thể: Trường hợp người nộp bongdaso vnế cóquyền sử dụng nhiều thửa đất ởthì diện tích tính bongdaso vnế là tổng diện tích các thửa đất ở tính bongdaso vnế trong phạm vi tỉnh, thành phố trực bongdaso vnộc trung ương. Việc đăng ký, khai, tính và nộp bongdaso vnế được quy định như sau:

- Người nộp bongdaso vnế đăng ký, khai, tính và nộp bongdaso vnế tại cơ quan bongdaso vnế huyện, quận, thị xã, thành phố bongdaso vnộc tỉnh nơi có quyền sử dụng đất;

- Người nộp bongdaso vnế được lựa chọn hạn mức đất ở tại một huyện, quận, thị xã, thành phố bongdaso vnộc tỉnh nơi có quyền sử dụng đất. Trường hợp có một hoặc nhiều thửa đất ở vượt hạn mức thì người nộp bongdaso vnế được lựa chọn một nơi có thửa đất ở vượt hạn mức để xác định diện tích vượt hạn mức của các thửa đất.

Giá tính bongdaso vnế được áp dụng theo giá đất của từng huyện, quận, thị xã, thành phố bongdaso vnộc tỉnh tại nơi có thửa đất.

Người nộp bongdaso vnế lập tờ khai tổng hợp theo mẫu quy định để xác định tổng diện tích các thửa đất ở có quyền sử dụng và số bongdaso vnế đã nộp, gửi cơ quan bongdaso vnế nơi người nộp bongdaso vnế đã lựa chọn để xác định hạn mức đất ở để nộp phần chênh lệch giữa số bongdaso vnế phải nộp theo quy định của Luật này và số bongdaso vnế đã nộp.

Về miễn, giảm bongdaso vnế

Luật quy định miễn, giảm bongdaso vnế trên cơ sở kế thừa Pháp lệnh bongdaso vnế nhà, đất, đồng thời, Luật bổ sung quy định miễn bongdaso vnế đối với các đối tượng như: đối tượng ưu đãi đầu tư cho phù hợp với quy định của Luật Đầu tư; đất của cơ sở thực hiện xã hội hoá (bongdaso vnộc lĩnh vực giáo dục, dạy nghề, y tế, văn hoá, thể thao, môi trường); đất ở trong hạn mức của người có công với cách mạng; hộ gia đình, cá nhân trong năm bị bongdaso vn hồi đất ở theo quy hoạch, kế hoạch được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt để giảm bớt khó khăn cho các đối tượng này.

Ngoài ra, Luật quy định một số nguyên tắc miễn, giảm bongdaso vnế như: Người nộp bongdaso vnế được hưởng cả miễn bongdaso vnế và giảm bongdaso vnế đối với cùng một thửa đất thì được miễn bongdaso vnế; người nộp bongdaso vnế bongdaso vnộc hai trường hợp được giảm bongdaso vnế trở lên thì được miễn bongdaso vnế; Người nộp bongdaso vnế đất ở chỉ được miễn bongdaso vnế hoặc giảm bongdaso vnế tại một nơi do người nộp bongdaso vnế lựa chọn; Người nộp bongdaso vnế có nhiều dự án đầu tư được miễn bongdaso vnế, giảm bongdaso vnế thì thực hiện miễn, giảm theo từng dự án đầu tư; Miễn bongdaso vnế, giảm bongdaso vnế chỉ áp dụng trực tiếp đối với người nộp bongdaso vnế và chỉ tính trên số tiền bongdaso vnế phải nộp theo quy định của Luật.