Kinh nghiệm quốc tế về mô hình bongdaso kèo nhà cái: Mô hình quản lý

Tổ chức đơn vị quản lý phù hợp với điều kiện thực tế

Hầu hết các nước đều có cơ quan quản lý bongdaso kèo nhà cái ở cấp quốc gia hoặc địa phương, nhằm tạo thuận lợi cho các dự án đầu tư theo hình thức bongdaso kèo nhà cái. Chức năng của các cơ quan bongdaso kèo nhà cái chủ yếu gồm có: Định hình các chính sách và thực hiện công tác phối hợp các dự án bongdaso kèo nhà cái; kiểm soát chất lượng, hỗ trợ kỹ thuật cho các dự án bongdaso kèo nhà cái; chuẩn hóa (ví dụ quy trình đấu thầu) và phổ biến thông tin (chẳng hạn kinh nghiệm quốc tế); đưa ra cơ chế khuyến khích…

Trong trường hợp các quốc gia có những hình thức đầu tư theo bongdaso kèo nhà cái liên quan đến rất nhiều lĩnh vực (giao thông, y tế, giáo dục, điện năng…) và liên quan đến nhiều bộ, ngành, cơ quan quản lý hoạt động bongdaso kèo nhà cái cần phải tương đối độc lập. Tuy nhiên, cũng có trường hợp không nhất thiết cần một cơ quan quản lý các dự án bongdaso kèo nhà cái độc lập.

Đối với những bộ hoặc địa phương có nhiều dự án thực hiện theo hình thức hợp tác công - tư, bộ hoặc địa phương có thể thành lập đơn vị quản lý bongdaso kèo nhà cái riêng, nhằm quản lý các dự án hiệu quả. Australia có đơn vị quản lý các dự án bongdaso kèo nhà cái trong lĩnh vực hạ tầng cơ sở.

Đây là lĩnh vực thường có lượng lớn dự án quy mô đáng kể đầu tư theo hình thức hợp tác công - tư. Ngoài ra, các bang New South Wales, Queensland và Victoria đều có đơn vị quản lý bongdaso kèo nhà cái riêng. Ở Pakistan, Ban Cơ sở hạ tầng Năng lượng Tư nhân (the Private Power Infrastructure Board) được thành lập nhằm thúc đẩy đầu tư tư nhân đối với các dự án năng lượng.

Tuy nhiên, đối với những bộ, ngành, địa phương có ít dự án bongdaso kèo nhà cái, việc thành lập một bộ phận riêng để quản lý là không hiệu quả. Vì vậy, tuỳ thuộc vào tình hình thực tế mà các nước tổ chức đơn vị quản lý dự án đầu tư theo hình thức bongdaso kèo nhà cái cho riêng mình.

4 mô hình cơ quan quản lý

Nhìn chung, có bốn lựa chọn để đặt cơ quan quản lý hoạt động của bongdaso kèo nhà cái:Thứ nhất,cơ quan này nằm trong một bộ, như trường hợp Nam Phi. Năm 2000, Nam Phi thành lập Đơn vị bongdaso kèo nhà cái, thuộc Vụ Ngân sách của Kho bạc Nhà nước, hoạt động như đầu mối phối hợp và quản lý các dự án bongdaso kèo nhà cái. Đơn vị bongdaso kèo nhà cái có trách nhiệm trình các báo cáo lên Vụ Ngân sách và Kho bạc Nhà nước. Đơn vị bongdaso kèo nhà cái thực hiện các nhiệm vụ tư vấn liên quan đến bongdaso kèo nhà cái, trong đó có 11 nhân viên chuyên nghiệp.

Các chức năng chính của Đơn vị bongdaso kèo nhà cái gồm: Phê duyệt chính thức ở ba giai đoạn chuẩn bị khác nhau của dự án để bảo đảm tuân thủ các quy định của Kho bạc, hỗ trợ kỹ thuật chuyên sâu cho các phòng, ban trong việc chỉ định cố vấn giao dịch, phát triển chính sách, hướng dẫn cụ thể quy trình đấu thầu dự án bongdaso kèo nhà cái và các quy định điều khoản hợp đồng bongdaso kèo nhà cái, tập huấn, hội thảo, nâng cao nhận thức của công chúng về bongdaso kèo nhà cái thông qua các ấn phẩm, trang thông tin điện tử các hội nghị và quản lý Quỹ phát triển dự án cung cấp tài trợ cho các chi phí giao dịch của chính phủ.

Thứ hai,thành lập Cơ quan quản lý các dự án bongdaso kèo nhà cái độc lập tương đối so với Chính phủ. Ở Philippines, Trung tâm bongdaso kèo nhà cái được trao thẩm quyền quản lý và triển khai các chương trình, dự án bongdaso kèo nhà cái của đất nước.

Tiền thân của Trung tâm bongdaso kèo nhà cái là Trung tâm BOT thuộc Hội đồng điều phối chương trình hỗ trợ Philippines (CCPAP), hoạt động từ năm 1993 - 1998. Trung tâm này có trách nhiệm điều phối và giám sát mọi dự án theo Luật BOT. Từ năm 1999 - 2002, Trung tâm BOT được đổi tên thành Hội đồng điều phối sự tham gia của lĩnh vực tư nhân (CCPSP), nhằm quản lý không chỉ các dự án BOT mà cả các hợp đồng, dự án khác có sự tham gia của khu vực tư nhân.

Từ năm 2002 - 2010, CCPSP được tái tổ chức và chuyển thành Trung tâm BOT trực thuộc Bộ Thương mại và Công nghiệp. Sau khi được đổi tên thành Trung tâm bongdaso kèo nhà cái theo Sắc lệnh hành chính số 8 của Tổng thống Philippines năm 2010, Trung tâm này đóng vai trò tương đối độc lập trong đề ra phương hướng chiến lược cho chương trình bongdaso kèo nhà cái của Philippines và hoạch định chính sách, thể chế cho bongdaso kèo nhà cái.

Thứ ba,đơn vị quản lý bongdaso kèo nhà cái như một công ty do Chính phủ làm chủ. Đơn cử, Canada thành lập công ty Đối tác British Comlumbia (PBC), được điều hành bởi Ủy ban Kết hợp công - tư và có cơ chế trả lương riêng, nhằm thu hút những người tài giỏi vào làm việc.

Thứ tư,thành lập một công ty liên doanh - liên kết giữa Nhà nước và tư nhân, trong đó tư nhân cũng nắm cổ phần, như của Ấn Độ. Công ty này sinh lời dựa trên kết quả hoạt động.