Khác biệt giữa giao dịch chứng khoán phái sinh và cổ phiếu niêm yết

PV.

Mới đây, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) đã so sánh những điểm giống và khác nhau khi giao dịch hợp đồng tương lai chỉ số VN30 trên thị trường chứng khoán phái sinh (CKPS) và giao dịch cổ phiếu trên thị trường cổ phiếu niêm yết HNX để giúp nhà đầu tư hiểu thêm về thị trường CKPS - một thị trường mới tại Việt Nam.

bongdaso tin tức dịch hợp đồng tương lai chỉ số VN30 trên thị trường CKPS và bongdaso tin tức dịch cổ phiếu trên thị trường cổ phiếu niêm yết HNX có nhiều điểm khác biệt. Nguồn: internet
giao dịch hợp đồng tương lai chỉ số VN30 trên thị trường CKPS và giao dịch cổ phiếu trên thị trường cổ phiếu niêm yết HNX có nhiều điểm khác biệt. Nguồn: internet
Theo HNX, bongdaso tin tức hợp đồng tương lai chỉ số VN30 trên thị trường CKPS và bongdaso tin tức cổ phiếu trên thị trường cổ phiếu niêm yết HNX giống nhau ở phương thức bongdaso tin tức là khớp lệnh và thỏa thuận; Các loại lệnh bongdaso tin tức là ATO, ATC, LO, MAK, MOK, MTL; Nguyên tắc khớp lệnh là ưu tiên về giá và thời gian.
Tuy nhiên hai loại chứng khoán này đa số lại khác nhau về các đặc điểm sau:
Về cách thức mở tài khoản, bongdaso tin tức cổ phiếu niêm yết HNX thì nhà đầu tư mở một tài khoản tại các công ty chứng khoán (CTCK) là thành viên bongdaso tin tức cổ phiếu của HNX.
Còn bongdaso tin tức hợp đồng tương lai VN30 thì Nhà đầu tư mở tài khoản bongdaso tin tức tại các CTCK là thành viên bongdaso tin tức CKPS và mở tài khoản ký quỹ tại các CTCK là thành viên bù trừ CKPS.
Nhà đầu tư có thể sử dụng tài khoản bongdaso tin tức cổ phiếu để bongdaso tin tức CKPS trong trường hợp CTCK nơi nhà đầu tư mở tài khoản đồng thời là thành viên bongdaso tin tức CKPS. Khi đó, nhà đầu tư chỉ cần mở thêm 1 tài khoản ký quỹ tại CTCK là thành viên bù trừ được chỉ định.
Nhà đầu tư vẫn có thể bongdaso tin tức CKPS tại các CTCK không phải là thành viên bongdaso tin tức CKPS thông qua ủy thác đầu tư cho CTCK thực hiện các bongdaso tin tức tại thành viên bongdaso tin tức CKPS.
Về ký quỹ (Margin),bongdaso tin tức cổ phiếu niêm yết HNX thì nhà đầu tư phải có đủ 100% tiền và cổ phiếu trong tài khoản trước khi bongdaso tin tức. Nhà đầu tư có thể vay ký quỹ (margin) để mua cổ phiếu. Chỉ các cổ phiếu đủ tiêu chuẩn mới được thực hiện các bongdaso tin tức ký quỹ.
Với bongdaso tin tức hợp đồng tương lai VN30 thì nhà đầu tư chỉ cần ký quỹ một tỷ lệ nhất định so với giá trị các hợp đồng bongdaso tin tức. Hiện tại tỷ lệ ký quỹ theo quy định của VSD là 10% nhưng để phòng ngừa rủi ro, các CTCK thường yêu cầu mức ký quỹ cao hơn, từ 13,5-15%. Ký quỹ trong bongdaso tin tức CKPS là việc nhà đầu tư đặt cọc 1 khoản tiền để đảm bảo cho các bongdaso tin tức của mình.

Nhà đầu tư chỉ cần ký quỹ một tỷ lệ nhất định so với giá trị các hợp đồng bongdaso tin tức. Hiện tại tỷ lệ ký quỹ theo quy định của VSD là 10% nhưng để phòng ngừa rủi ro, các CTCK thường yêu cầu mức ký quỹ cao hơn, từ 13,5-15%.

Thời gian bongdaso tin tứccủa bongdaso tin tức cổ phiếu niêm yết HNX là từ9h00-14h45. bongdaso tin tức hợp đồng tương lai VN30 sớm hơn là 8h45-14h45.
Kết cấu phiên bongdaso tin tứccủa bongdaso tin tức cổ phiếu niêm yết HNX gồm 2 phiên: khớp lệnh liên tục và định kỳ đóng cửa. Còn bongdaso tin tức hợp đồng tương lai VN30 gồm 3 phiên: khớp lệnh định kỳ mở cửa, khớp lệnh liên tục, và khớp lệnh định kỳ đóng cửa.
Thời hạn sở hữu của nhà đầu tưkhi bongdaso tin tức cổ phiếu niêm yết HNX Không giới hạn thời gian sở hữu còn bongdaso tin tức hợp đồng tương lai VN30 thì nhà đầu tư sở hữu hợp đồng cho đến ngày đáo hạn. Ngày bongdaso tin tức cuối cùng được quy định trong mẫu hợp đồng và thông báo trên lịch bongdaso tin tức, hiện tại là ngày thứ Năm thứ ba trong tháng.
Khối lượng phát hànhcủa bongdaso tin tức cổ phiếu niêm yết HNX thì theo quy mô vốn của các doanh nghiệp còn bongdaso tin tức hợp đồng tương lai VN30 thì không giới hạn số lượng.
Khối lượng bongdaso tin tức tối thiểutrong bongdaso tin tức cổ phiếu niêm yết HNX có khối lượng là 100 cổ phiếu. Trong khi đó, bongdaso tin tức hợp đồng tương lai VN30 có khối lượng là 1 hợp đồng.
Khối lượng bongdaso tin tức tối đa/lệnhkhi bongdaso tin tức cổ phiếu niêm yết HNX là không giới hạn còn bongdaso tin tức hợp đồng tương lai VN30 là 500 hợp đồng/lệnh.
Khối lượng nắm giữ tối đakhi bongdaso tin tức cổ phiếu niêm yết HNX là không giới hạn, trừ một số trường hợp đặc biệt hạn chế tỷ lệ nắm giữ của nhà đầu tư nước ngoài. Còn bongdaso tin tức hợp đồng tương lai VN30 thì giới hạn vị thế nắm giữ tối đa với nhà đầu tư cá nhân là 5.000 hợp đồng, tổ chức là 10.000 hợp đồng, nhà đầu tư chuyên nghiệp là 20.000 hợp đồng.
Đơn vị yết giá/bước giácủa bongdaso tin tức cổ phiếu niêm yết HNX là 1.000 đồng còn bongdaso tin tức hợp đồng tương lai VN30 tính theo điểm chỉ số cơ sở của hợp đồng. Bước giá tối thiểu của hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là 0,1 điểm chỉ số.
Biên độ dao động giácủa bongdaso tin tức cổ phiếu niêm yết HNX là

10%. Ngày bongdaso tin tức đầu tiên của cổ phiếu niêm yết: 30%. bongdaso tin tức hợp đồng tương lai VN30 là 7%.

Giá tham chiếucủa bongdaso tin tức cổ phiếu niêm yết HNX là giá đóng cửa của cổ phiếu trong phiên bongdaso tin tức liền trước. Ngày bongdaso tin tức đầu tiên: mức giá do doanh nghiệp đăng ký và HNX phê duyệt. Còn giá tham chiếu của bongdaso tin tức hợp đồng tương lai VN30 là giá thanh toán cuối ngày của hợp đồng tương lai trong ngày bongdaso tin tức liền trước. Ngày bongdaso tin tức đầu tiên: là giá lý thuyết (do VSD tính toán và công bố).

Thời gian thanh toánbongdaso tin tức cổ phiếu niêm yết HNX là

T+2 tiền về tài khoản, T+3 chứng khoán về tài khoản, nhà đầu tư thanh toán tiền và cổ phiếu cho người bán qua hệ thống thanh toán bù trừ với giá trị đúng bằng giá trị khớp lệnh.

bongdaso tin tức hợp đồng tương lai VN30 thì thời gian thanh toán là T+0 ghi nhận sở hữu vị thế (ngay trong ngày và theo thời gian thực), T+1 tiền về tài khoản. Việc thanh toán được thực hiện vào cuối giờ bongdaso tin tức hàng ngày. Nếu tài khoản phái sinh của nhà tư lỗ ròng khiến cho số dư ký quỹ dưới mức quy định, trung tâm bù trừ sẽ gọi ký quỹ và nhà đầu tư sẽ phải thanh toán đầy đủ toàn bộ số tiền bổ sung ký quỹ vào sáng ngày bongdaso tin tức hôm sau, nếu không CTCK sẽ tiến hành đóng một phần vị thế hợp đồng của nhà đầu tư. Nếu tài khoản phái sinh của nhà đầu tư lãi ròng, tài khoản ký quỹ có số dư, nhà đầu tư sẽ được nhận toàn bộ số lãi phát sinh đó vào sáng ngày hôm sau.

Chốt lãi/lỗcủa bongdaso tin tức cổ phiếu niêm yết HNX là nhà đầu tư bán cổ phiếu để thu tiền về. Còn của bongdaso tin tức hợp đồng tương lai VN30 là sau khi mua hoặc bán hợp đồng tương lai thì nhà đầu tư phải bongdaso tin tức đóng vị thế để chốt lãi/lỗ, nghĩa là thực hiện lệnh bongdaso tin tức ngược với bongdaso tin tức trước đó. Ví dụ: nếu trước đó nhà đầu tư bán hợp đồng tương lai chỉ số VN30 thì để đóng vị thế, nhà đầu tư sẽ phải mua lại hợp đồng tương lai cùng kỳ hạn với số lượng đúng bằng số lượng đã bán trước đó.