Hai yếu tố chính thúc đẩy tăng trưởng GDP nửa cuối năm
Chính sách tài khóa mở rộng và môi trường lãi suất giảm là hai yếu tố chính thúc đẩy sự phục hồi của nền kinh tế kq bongdaso nửa cuối năm.

Số liệu từ Tổng cục Thống kê (TCTK) cho thấy, tăng trưởng GDP của Việt Nam đã tăng nhẹ từ mức 3,3% trong quý I/2023 lên 4,1% trong quý II/2023. Trong nửa đầu kq bongdaso, tăng trưởng GDP đạt 3,7% so với cùng kỳ năm 2022, đây là mức thấp thứ hai trong giai đoạn 2011-2023.
Với những diễn biến kinh tế vĩ mô trong nước và thế giới gần đây, Công ty Chứng khoán (CTCK) VNDirect kỳ vọng, tăng trường GDP đạt 7,1% (+/-0,3 điểm %) trong nửa cuối kq bongdaso, qua đó nâng tốc độ tăng trưởng cả năm lên 5,5% so với cùng kỳ năm 2022 (+/-0,2 điểm %).
Các yếu tố hỗ trợ cho kỳ vọng trên là: Chính phủ thực hiện chính sách tài khóa mở rộng để hỗ trợ tăng trưởng, lãi suất cho vay giảm giúp kích thích tiêu dùng và đầu tư tư nhân, đơn hàng đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam có khả năng phục hồi rõ nét kể từ quý IV/2023.

Nhiều thuận lợi để thực hiện chính sách tài khóa mở rộng nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế
Trong báo cáo cập nhật vĩ mô mang tên “Kỳ vọng nền kinh tế Việt Nam phục hồi mạnh hơn trong nửa cuối kq bongdaso”, CTCK VNDirect cho rằng, Việt Nam đang có điều kiện thuận lợi để thực hiện chính sách tài khóa mở rộng nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Trên cơ sở đó, VNDirect kỳ vọng Chính phủ sẽ tăng tốc đầu tư công trong nửa cuối kq bongdaso.

Thực tế cho thấy, kể từ đầu kq bongdaso, Chính phủ đã đẩy mạnh đầu tư công để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh đầu tư tư nhân và dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) yếu.
Theo TCTK, vốn nhà nước thực hiện (đầu tư công) kq bongdaso tháng 6/2023 tăng 25,3% so với cùng kỳ lên 54,2 nghìn tỷ đồng (tháng 5/2023 tăng 20,9%).
Trong nửa đầu kq bongdaso, vốn nhà nước thực hiện đã tăng 20,5% so với cùng kỳ lên 232,2 nghìn tỷ đồng, cao hơn mức tăng trưởng 10,4% trong nửa đầu năm ngoái. Vốn đầu tư công thực hiện trong 6 tháng kq bongdaso đạt 33% kế hoạch cả kq bongdaso.
“Chúng tôi kỳ vọng Chính phủ sẽ quyết liệt đẩy mạnh đầu tư công hơn nữa trong nửa cuối kq bongdaso để hoàn thành ít nhất 95% kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công kq bongdaso (kế hoạch Quốc hội giao là 711.684 tỷ đồng)”, VNDirect kỳ vọng và cho biết, đang một số yếu tố hỗ trợ để đẩy nhanh hơn nữa các dự án đầu tư công trong năm nay, bao gồm:
Nợ công thấp tạo dư địa nới lỏng chính sách tài khóa để hỗ trợ phục hồi kinh tế: Nhờ tăng trưởng GDP vững chắc trong giai đoạn 2016 - 2022 và kiểm soát chi tiêu chặt chẽ, nợ công của Việt Nam đã giảm nhanh qua các kq bongdaso từ 51% vào cuối kq bongdaso 2016 xuống còn 38% vào cuối kq bongdaso 2022, thấp hơn nhiều so với trần nợ công của Việt Nam là 60% GDP.
Lợi suất trái phiếu chính phủ (TPCP) Việt Nam giảm mạnh kể từ đầu kq bongdaso: Tính đến ngày 28/6, trên thị trường sơ cấp, lợi suất TPCP kỳ hạn 10 kq bongdaso và 15 kq bongdaso giảm lần lượt 205 và 195 điểm cơ bản so với đầu kq bongdaso, xuống mức 2,60% và 2,85%.
Trên thị trường thứ cấp, lợi suất TPCP kỳ hạn 5 kq bongdaso và 10 kq bongdaso giảm lần lượt 258 và 219 điểm cơ bản so với đầu kq bongdaso, xuống 2,15% và 2,63%.

Chính phủ đang triển khai nhiều chính sách hỗ trợ tài khóa trong nửa cuối kq bongdaso nay để hỗ trợ tăng trưởng, tập trung vào giảm thuế và phí (giảm 2% thuế VAT, giảm 50% thuế trước bạ cho ô tô sản xuất trong nước). Chính sách cắt giảm thuế nhằm kích cầu tiêu dùng trong nước.
Ngoài ra, Chính phủ đã tăng lương cơ bản cho cán bộ, công chức, viên chức từ ngày 1/7/2023. Đợt tăng này sẽ cải thiện khá đáng kể thu nhập của những người hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Ước tính ngân sách nhà nước chi cho chính sách này trong kq bongdaso là khoảng 44.000 tỷ đồng.
Đồng thời, Chính phủ cũng điều chỉnh tăng lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội do ngân sách nhà nước chi trả từ ngày 1/7. Ngân sách chi cho chính sách này ước tính khoảng 3.550 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp nhà nước (như PVN) cũng sẽ tăng cường đầu tư kq bongdaso thời gian tới để phối hợp với chính sách tài khóa của Chính phủ.
Điển hình là việc PVN đã lên kế hoạch triển khai một số dự án đầu tư kq bongdaso thời gian tới, kq bongdaso đó có một số dự án quy mô vừa như Kình Ngư Trắng, Lạc Đà Vàng và dự án quy mô lớn là Lô B - Ô Môn.
Các chính sách trên được kỳ vọng sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế phục hồi mạnh mẽ trong nửa cuối kq bongdaso và cả năm 2024.
Lãi suất tiền gửi giảm mạnh trong nửa đầu kq bongdaso
Thống kê cho thấy, kể từ đầu kq bongdaso, lãi suất huy động bình quân kỳ hạn 3 tháng của các ngân hàng thương mại đã giảm khoảng 137 điểm cơ bản, trong khi lãi suất huy động bình quân kỳ hạn 12 tháng giảm 124 điểm cơ bản (số liệu tại ngày 29/6/2023).
Nguyên nhân lãi suất giảm mạnh trong 6 tháng đầu kq bongdaso là do: Ngân hàng Nhà nước đảo ngược chính sách tiền tệ từ thắt chặt sang nới lỏng; thanh khoản hệ thống ngân hàng được cải thiện nhờ Ngân hàng Nhà nước tăng mua dự trữ ngoại hối và Chính phủ đẩy mạnh đầu tư công; nhu cầu tín dụng thấp trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế chậm chập trong nửa đầu kq bongdaso.

Với những diễn biến gần đây, đặc biệt là sự chủ động và quyết liệt của ngành Ngân hàng trong việc giảm lãi suất để hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, VNDirect kỳ vọng lãi suất huy động và cho vay sẽ duy trì xu hướng giảm trong nửa cuối kq bongdaso.
Theo đó, công ty dự báo lãi suất tiền gửi bình quân kỳ hạn 12 tháng sẽ giảm xuống mức 6,0-6,2%/năm vào cuối kq bongdaso. Có 4 lý do giải thích cho dự báo này, đó là: (i) Tác động từ 4 đợt giảm lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước trong 6 tháng kq bongdaso; (ii) Nhu cầu tín dụng yếu trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế chậm chạp và thị trường bất động sản ảm đạm; (iii) Chính phủ sẽ đẩy mạnh hơn nữa đầu tư công, từ đó bơm thêm tiền vào nền kinh tế; (iv) Ngân hàng Nhà nước vẫn còn dư địa để nới lỏng chính sách tiền tệ.
Cùng với đó, lãi suất cho vay có thể giảm mạnh hơn trong nửa cuối kq bongdaso do chi phí vốn của các ngân hàng thương mại đang giảm nhờ: (i) Tác động từ các đợt cắt giảm lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước trong 6 tháng đầu kq bongdaso; (ii) Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư 02 cho phép giãn trích lập dự phòng nợ xấu.
“Chúng tôi cho rằng lãi suất cho vay giảm sẽ là yếu tố thúc đẩy sự phục hồi của tiêu dùng và đầu tư tư nhân, vốn đã bị suy yếu trong nửa đầu kq bongdaso”, VNDirect nhấn mạnh.
Cẩn trọng với lạm phát và áp lực tỷ giá cuối kq bongdaso
Dù đưa ra những nhận định lạc quan về tăng trưởng kinh tế 6 tháng cuối kq bongdaso nhưng VNDirect cũng chỉ ra rằng vẫn còn đó những rủi ro có thể tác động đến đà phục hồi, đó là: Lạm phát toàn cầu cao hơn dự kiến, Chỉ số DXY mạnh hơn dự kiến có thể gây thêm áp lực lên tỷ giá, tăng trưởng kinh tế chậm hơn dự kiến của các đối tác thương mại lớn ảnh hưởng đến xuất khẩu của Việt Nam.

Về lạm phát, báo cáo cho biết, lạm phát kq bongdaso nước tiếp tục hạ nhiệt kq bongdaso tháng 6/2023 với mức tăng 2,0% so với cùng kỳ, đánh dấu mức tăng thấp nhất kq bongdaso vòng 16 tháng qua.
Trong 6 thàng đầu kq bongdaso, CPI bình quân tăng 3,3% so với cùng kỳ. Giá xăng dầu trong nước giảm mạnh là yếu tố chính giúp giảm áp lực lạm phát trong 6 tháng đầu năm.
Dẫu vậy, VNDirect cho biết có một số yếu tố có thể gia tăng áp lực lên lạm phát kể từ cuối quý III/2023, bao gồm: (i) Chênh lệch giá xăng giữa 6 tháng cuối kq bongdaso và 6 tháng cuối năm 2022 sẽ thu hẹp đáng kể so với mức chênh lệch của nửa đầu kq bongdaso và nửa đầu năm 2022; (ii) Việc Chính phủ tăng lương cơ bản cho cán bộ, công chức nhà nước từ ngày 1/7/2023 có thể gây áp lực lên lạm phát.
Dẫu vậy, áp lực lạm phát sẽ được kiểm soát do tổng cầu trong nước còn yếu trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế thấp. Trên cơ sở đó, VNDirect hạ dự phóng lạm phát bình quân của Việt Nam kq bongdaso xuống 3,3% (+/-0,2 điểm %) - hoàn thành mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới 4,5% đề ra đầu năm.
Với tỷ giá, báo cáo cho biết, có thể biến động mạnh hơn trong nửa cuối kq bongdaso. Thực tế cho thấy, áp lực lên tỷ giá VND gia tăng kể từ cuộc họp của Ngân hàng Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) vào tháng 6/023 khi Fed công bố ý định nâng lãi suất điều hành thêm nữa trong nửa cuối kq bongdaso.
Tính đến ngày 13/7/2023, tỷ giá USD/VND tăng lên 23,659 (- 0,1% so với đầu kq bongdaso), tăng 0,7% kể từ cuộc họp của FED vào ngày 13-14/6.
Diễn biến thị trường cho thấy có một số yếu tố có thể gây sức ép lên tỷ giá VND trong nửa cuối kq bongdaso, bao gồm: (i) Lãi suất điều hành của Fed có thể duy trì ở vùng đỉnh đến cuối kq bongdaso để kiềm chế lạm phát, trong khi Ngân hàng Nhà nước định hướng tiếp tục hạ lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng; (ii) Lạm phát trong nước có thể tăng trở lại từ cuối quý III/2023.
Dù áp lực đang tăng lên nhưng theo VNDirect, tỷ giá VND vẫn sẽ được hỗ trợ bởi: (i) Thặng dư thương mại duy trì mức cao; (ii) FDI và kiều hối ổn định; (iii) Các thỏa thuận bán cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài dự kiến thực hiện trong nửa cuối kq bongdaso sẽ làm tăng nguồn cung ngoại tệ; (iv) Việt Nam vẫn đang duy trì lãi suất thực ở mức khá cao.
“Tỷ giá có thể biến động mạnh hơn trong nửa sau kq bongdaso, tuy nhiên, chúng tôi dự báo tỷ giá USD/VND sẽ dao động không quá +/- 2,0% so với đầu kq bongdaso”, các chuyên gia của VNDirect dự báo.
