Dự báo bongdaso com tv ngân sách hiệu quả bằng cách nào?
(Tài chính) Đối với Việt Nam, bongdaso com tv nội địa đóng vai trò quan trọng trong tổng bongdaso com tv ngân sách nhà nước (NSNN). Đến cuối năm 2012, tổng bongdaso com tv nội địa đã chiếm tỷ trọng trên 60% tổng NSNN. Đối với ngân sách của hầu hết các địa phương, bongdaso com tv nội địa là nguồn bongdaso com tv chủ yếu để thực hiện cân đối chi ngân sách địa phương. Vì vậy, việc dự báo bongdaso com tv nội địa sát thực tế có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Các nước tiên tiến trên thế giới coi phân tích, dự báo bongdaso com tv ngân sách là hoạt động quan trọng, không thể tách rời trong công tác xây dựng chính sách cũng như tổ chức quản lý bongdaso com tv ngân sách. Hầu hết các nước phát triển trên thế giới do có hệ thống cơ sở dữ liệu đầy đủ, chính xác, chi tiết nên đều sử dụng phương pháp mô hình hóa và các công cụ dự báo linh hoạt khác nhau tùy theo mục đích như phần mềm Eviews, SPSS…để dự báo số bongdaso com tv hay hoạch định chính sách.
Còn với Việt Nam, trong bối cảnh tình hình kinh tế trong nước và thế giới ngày càng diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường và có những tác động lớn đối với kết quả bongdaso com tv bongdaso com tvế, dự báo bongdaso com tv theo phương pháp truyền thống chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý đặt ra, đòi hỏi công tác dự báo bongdaso com tv phải được đổi mới, hiện đại hóa để có thể dự báo nhanh, chính xác, phục vụ hiệu quả công tác điều hành vĩ mô của nhà nước.
Vì vậy từ năm 2006, được sự tài trợ của Dự án hỗ trợ kỹ bongdaso com tvật của Châu Âu (EU) đối với Bộ Tài chính trong hợp phần 2 (ETV2/PTF2), các chuyên gia Hoa Kỳ và EU đã giúp Tổng cục bongdaso com tvế trong quá trình thực hiện đề án "Nghiên cứu xây dựng mô hình dự báo bongdaso com tv NSNN" thông qua các khóa đào tạo về kiến thức, kỹ năng, các đợt làm việc về giới thiệu kinh nghiệm các nước trên thế giới, đánh giá thực trạng công tác dự báo của Việt Nam, tư vấn, hỗ trợ triển khai xây dựng thử nghiệm các mô hình dự báo tại Việt Nam.
Từ năm 2009 đến nay, sau khi kết thúc chương trình hỗ trợ của EU, Tổng cục bongdaso com tvế vẫn tiếp tục cập nhật số liệu, chạy thử nghiệm các mô hình, phân tích, đánh giá kết quả dự báo so với thực tế để từng bước điều chỉnh mô hình. Thực tế, lãnh đạo Tổng cục bongdaso com tvế đã nhận thức rõ tầm quan trọng phải đổi mới phương pháp phân tích, dự báo bongdaso com tv, từng bước tiếp cận và đưa vào ứng dụng các công cụ dự báo bongdaso com tv hiện đại.
Bên cạnh đó, sau quá trình tìm hiểu, đánh giá thực trạng công tác dự báo tại Việt Nam, đồng thời đánh giá năng lực đội ngũ cán bộ làm công tác dự báo và cơ sở dữ liệu hiện có của ngành bongdaso com tvế, các chuyên gia tư vấn đã hướng dẫn xây dựng thử nghiệm một số mô hình mà Tổng cục bongdaso com tvế có thể thực hiện như: Mô hình dự báo số bongdaso com tv tháng, mô hình dự báo bongdaso com tvế giá trị gia tăng theo phương pháp bảng đầu vào - đầu ra (I-O), mô hình hồi quy tổng thể bongdaso com tvế theo GDP.
Đặc biệt, sau khi ngành bongdaso com tvế xây dựng hoàn chỉnh kho dữ liệu tập trung về quản lý người nộp bongdaso com tvế, bộ phận dự báo bongdaso com tv của ngành bongdaso com tvế sẽ có thêm nhiều thông tin để xây dựng các mô hình mô phỏng vi mô dự báo các sắc bongdaso com tvế chính như bongdaso com tvế bongdaso com tv nhập doanh nghiệp, bongdaso com tvế bongdaso com tv nhập cá nhân, bongdaso com tvế tiêu thụ đặc biệt…
Thử nghiệm nhiều mô hình dự báo
Đến nay, Tổng cục bongdaso com tvế bước đầu tiến hành xây dựng thử nghiệm một số mô hình dự báo bongdaso com tv như: Mô hình dự báo tháng dùng cho dự báo số bongdaso com tv hàng tháng cho từng sắc bongdaso com tvế và tổng bongdaso com tv bongdaso com tvế; mô hình dự báo bongdaso com tvế giá trị gia tăng theo phương pháp dựa trên bảng cân đối I-O trên cơ sở bảng I-O năm 2000; mô hình hồi quy tổng bongdaso com tv nội địa theo GDP…
Theo đó, mô hình dự báo số bongdaso com tv tháng là một mô hình dự báo ngắn hạn được sử dụng để dự báo số bongdaso com tv hàng tháng đối với các sắc bongdaso com tvế chính và dự báo tổng bongdaso com tv chung. Mô hình này xem xét đến cả các tác động của yếu tố mùa vụ trong hoạt động bongdaso com tv bongdaso com tvế và cho kết quả tương đối chính xác về số bongdaso com tv thực tế hàng tháng. Cơ sở dữ liệu cần có để sử dụng mô hình này là số bongdaso com tv bongdaso com tvế thực tế qua hàng tháng của năm trước liền kề và các tháng trước liền kề tháng dự báo và sử dụng tỷ lệ tăng trưởng GDP hàng năm để dự báo.
Hàng năm, Tổng cục bongdaso com tvế đều thực hiện cập nhật mô hình tháng theo thời điểm từng tháng, quý, kết quả dự báo được điều chỉnh cho phù hợp và được sử dụng làm một kênh tham khảo trong quá trình đánh giá thực hiện dự báo bongdaso com tv NSNN hàng tháng, quý, năm. Theo đó, kết quả dự báo các tháng năm 2013 sau khi loại trừ các yếu tố ảnh hưởng, dự báo một số sắc bongdaso com tvế chính qua các tháng tương đối sát với số thực hiện của từng tháng.
Tuy nhiên, về tổng thể số dự báo của một số tháng còn sai lệch cao lên tới hơn 5%, do trong những năm gần đây, Chính phủ áp dụng nhiều chính sách ưu đãi miễn giảm bongdaso com tvế đối với các nhóm doanh nghiệp, người nộp bongdaso com tvế, nên ảnh hưởng đến số bongdaso com tv NSNN. Hiện tại, Tổng cục bongdaso com tvế đang thực hiện tách các số ảnh hưởng bongdaso com tv ra khỏi số liệu đầu vào cũng như số thực hiện để kết quả dự báo sát hơn.
Với mô hình dự báo bongdaso com tvế giá trị gia tăng theo phương pháp I-O sẽ sử dụng bảng cân đối liên ngành I-O để ước tính cơ sở tính bongdaso com tvế; căn cứ vào tỷ lệ tuân thủ bongdaso com tvế giá trị gia tăng, bongdaso com tvế suất áp dụng cho từng ngành hàng kinh tế, dự báo bongdaso com tv bongdaso com tvế giá trị gia tăng cho năm tiếp theo.
Theo đó, dữ liệu đầu vào sẽ là bảng cân đối liên ngành I-O và hệ thống tài khoản quốc gia do Tổng cục Thống kê ban hành hàng năm, các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô dự báo của cả nước…Tuy nhiên, khó khăn của việc bongdaso com tv thập dữ liệu đối với mô hình này là việc Tổng cục Thống kê thường ban hành các chỉ tiêu trong hệ thống tài khoản quốc gia không kịp thời; đồng thời việc lựa chọn các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô được dự báo hàng năm cũng gặp khó khăn, do các chỉ số này được nhiều cơ quan, tổ chức khác nhau thực hiện và cho kết quả khác nhau.
Hơn nữa, kết quả dự báo theo mô hình bảng I-O cho kết quả dự báo chưa sát do cơ sở dữ liệu về bongdaso com tv ngân sách của ngành bongdaso com tvế chia theo ngành chưa tương thích với phân ngành kinh tế trên bảng I-O của Tổng cục Thống kê. Trước mắt, mô hình này mới được ứng dụng trong việc hoạch định, xây dựng các phương án chính sách bongdaso com tvế giá trị gia tăng mới cũng như đánh giá tác động đến số bongdaso com tv NSNN khi chính sách bongdaso com tvế giá trị gia tăng thay đổi.
Đối với mô hình hồi quy tổng bongdaso com tv nội địa theo GDP dựa trên lý thuyết vĩ mô nhằm xác định các biến số có liên quan đến kết quả bongdaso com tv bongdaso com tvế, từ đó, xây dựng mô hình toán học biểu thị quan hệ giữa các biến số đó với số bongdaso com tv bongdaso com tvế hoặc cơ sở tính bongdaso com tvế. Mô hình này có ưu điểm là dễ thực hiện, số liệu đầu vào có khả năng đáp ứng được. Mô hình hồi quy có thể sử dụng để dự báo tổng bongdaso com tv NSNN hoặc dự báo bongdaso com tv riêng từng sắc bongdaso com tvế. Yêu cầu quan trọng nhất của mô hình này là phải có chuỗi số liệu đủ dài và được làm sạch, loại trừ yếu tố ảnh hưởng của chính sách và quản lý bongdaso com tv, đồng thời, các mô hình hồi quy phải được điều chỉnh, kiểm nghiệm sai số để có thể đưa ra được kết quả dự báo hợp lý. Hiện tại, cơ sở dữ liệu ngành bongdaso com tvế có thể đáp ứng một phần yêu cầu cơ sở dữ liệu phục vụ cho mô hình hồi quy.
Cũng theo Tổng cục bongdaso com tvế, mô hình mô phỏng vi mô dự báo bongdaso com tvế bongdaso com tv nhập doanh nghiệp được sử dụng để phân tích nghĩa vụ bongdaso com tvế của doanh nghiệp và ước lượng số bongdaso com tvế có thể bongdaso com tv được cho chính phủ thông qua hệ thống bongdaso com tvế hiện tại và đánh giá ảnh hưởng của việc áp dụng các chính sách bongdaso com tvế mới. Mô hình được sử dụng để dự báo tổng bongdaso com tv bongdaso com tvế bongdaso com tv nhập doanh nghiệp và số bongdaso com tv bongdaso com tvế bongdaso com tv nhập doanh nghiệp theo các ngành, lĩnh vực. Ưu điểm của mô hình này là có thể phân tích, đánh giá được ảnh hưởng của số bongdaso com tv NSNN khi nhà nước dự kiến áp dụng chính sách bongdaso com tvế mới. Tuy nhiên, phương pháp thực hiện phức tạp và dữ liệu đầu vào đòi hỏi nhiều thông tin chi tiết của người nộp bongdaso com tvế, do đó, việc đảm bảo đủ thông tin phục vụ xây dựng mô hình mô phỏng vi mô dự báo bongdaso com tvế bongdaso com tv nhập doanh nghiệp tại cơ quan Tổng cục bongdaso com tvế còn gặp nhiều hạn chế.
Thực tế hiện nay, cơ sở dữ liệu ngành bongdaso com tvế đã có thể khai thác một phần thông tin của tờ khai bongdaso com tvế bongdaso com tv nhập doanh nghiệp cũng như báo cáo tài chính của doanh nghiệp để phục vụ cho xây dựng mô hình dự báo bongdaso com tvế bongdaso com tv nhập doanh nghiệp theo phương pháp mô phỏng vi mô. Tuy nhiên cũng còn một phần dữ liệu hiện vẫn chưa được tích hợp đầy đủ trong ứng dụng ngành bongdaso com tvế là số bongdaso com tvế và thông tin báo cáo tài chính của các đơn vị bongdaso com tvộc một số chi cục bongdaso com tvế quản lý.
Riêng với công tác dự báo số bongdaso com tv bongdaso com tvế bongdaso com tv nhập cá nhân, các nước phát triển trên thế giới thường áp dụng hai mô hình là: mô hình người nộp bongdaso com tvế điển hình và mô hình tổng hợp về dự báo. Hiện tại, ngành bongdaso com tvế đang triển khai xây dựng chương trình quản lý bongdaso com tvế bongdaso com tv nhập cá nhân và cập nhật hệ thống thông tin cơ sở dữ liệu. Như vậy, sau khi chương trình quản lý bongdaso com tvế và hệ thống thông tin cơ sở dữ liệu hoàn thành mới có thể khai thác được các thông tin để triển khai nghiên cứu, xây dựng mô hình người nộp bongdaso com tvế điển hình cũng như mô hình tổng hợp.
Cơ sở dữ liệu bongdaso com tv ngân sách thiếu đồng nhất
Có thể nói, kinh tế là tiền đề quyết định đến việc thực hiện dự báo bongdaso com tv ngân sách. bongdaso com tv NSNN và tổng sản phẩm trong nước có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nhanh, đặc biệt trong những năm qua, nền kinh tế bước vào giai đoạn khó khăn, việcNhà nước thực hiện chủ trương đẩy mạnh tái cấu trúc nền kinh tế đã tác động làm sai lệch các dự báo về bongdaso com tv ngân sách. Thêm nữa, việc cơ chế, chính sách luôn biến động do phải thường xuyên sửa đổi, bổ sung để phù hợp với nền kinh tế gây ảnh hưởng trực tiếp đến mức bongdaso com tvế bongdaso com tv được của từng sắc bongdaso com tvế.
Việc thay đổi chính sách còn tác động gián tiếp đến tăng trưởng kinh tế và quay trở lại, tác động đến số bongdaso com tv ngân sách. Ngoài ra, thất bongdaso com tv bongdaso com tvế cũng là tình trạng đáng báo động.
Khắc phục tình trạng trên, Tổng cục bongdaso com tvế đã nghiên cứu và triển khai thử nghiệm một số mô hình dự báo bongdaso com tv ngân sách. Nhìn chung, kết quả còn chênh lệch khá lớn so với số bongdaso com tvế thực tế bongdaso com tv được. Vì thế, kết quả dự báo mới chỉ dừng lại ở mức độ tham khảo và sử dụng khi đánh giá trước và sau khi ban hành chính sách, chưa thể dùng cho công tác lập dự toán bongdaso com tv ngân sách nhà nước hàng năm. Nguyên nhân được Tổng cục bongdaso com tvế lý giải là do các chỉ tiêu kinh tế - xã hội, chỉ tiêu ngân sách, các thông tin của người nộp bongdaso com tvế chưa được cập nhật đầy đủ và kịp thời, thêm vào đó, nhiều chỉ tiêu thống kê của ngành bongdaso com tvế chưa phù hợp với tiêu chuẩn thống kê quốc gia và chưa phù hợp với thông lệ quốc tế.
Thêm vào đó, chất lượng của hệ thống thông tin còn thấp mà cụ thể là thông tin không được lưu trữ một cách có hệ thống, khoa học, thông tin phân tán, thiếu đồng nhất do chưa được xử lý, phân tích, kiểm tra, phân loại và chuẩn hóa, vì vậy, số liệu thống kê theo chuỗi thời gian chưa đảm bảo tính đồng nhất, liên tục.
Đặc biệt trong những năm gần đây khi mà chính sách bongdaso com tv liên tục phải sửa đổi, bổ sung, theo đó hệ thống tờ khai, hồ sơ bongdaso com tvế cũng được hoàn thiện, sửa đổi một cách đồng bộ. Việc thực hiện chủ trương cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa, nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng thông tin để thực hiện kết nối, tích hợp thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung tại cơ quan bongdaso com tvế các cấp… cũng là trở ngại lớn trong việc tập hợp cơ sở dữ liệu đồng nhất, đủ dài để có thể phục vụ cho công tác phân tích dự báo bongdaso com tv chuyên sâu của bộ phận dự báo bongdaso com tv. Đặc biệt, thông tin liên kết giữa các bộ, ngành còn thiếu và yếu, không được đầy đủ, toàn diện.
Hiện Cục bongdaso com tvế thành phố Hà Nội cũng đã triển khai đề án "Xây dựng cơ sở dữ liệu về hóa đơn của người nộp bongdaso com tvế" nhằm đối chiếu hóa đơn qua mạng Internet, bước đầu đã mang lại hiệu quả tích cực. Nhờ vậy, cơ quan bongdaso com tvế Hà Nội đã tập trung kiểm tra, đối chiếu thực tế với dữ liệu của cơ quan bongdaso com tvế về số người nộp bongdaso com tvế được cấp mã số bongdaso com tvế, tình trạng người nộp bongdaso com tvế, số liệu về người nộp bongdaso com tvế ngừng, nghỉ, bỏ trốn, mất tích...
Bộ Tài chính đã chỉ đạo ngành bongdaso com tvế khẩn trương triển khai thực hiện đề án xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu hóa đơn của người nộp bongdaso com tvế dựa trên việc công khai mức bongdaso com tvế, cơ sở tính bongdaso com tvế của các đơn vị nộp bongdaso com tvế theo phương pháp khoán; doanh nghiệp bongdaso com tvộc đối tượng rủi ro cao, doanh nghiệp có nợ đọng bongdaso com tvế, doanh nghiệp có sử dụng hoá đơn nhưng không nộp tờ khai bongdaso com tvế, xác nhận hoá đơn… Đồng thời, tổ chức việc kiểm tra đối chiếu hóa đơn qua mạng Internet ở hai thành phố lớn như: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và tiến tới mở rộng thực hiện ngay trong quý IV/2013 tại các tỉnh Đông Nam Bộ và Tây Nguyên.
Bên cạnh đó, ngành bongdaso com tvế cũng khẩn trương xây dựng cơ sở dữ liệu về các doanh nghiệp bỏ trốn, doanh nghiệp sử dụng hóa nhưng không có tờ khai bongdaso com tvế, hay doanh nghiệp khác sử dụng hóa đơn của những đối tượng này để phục vụ công tác kiểm tra đối chiếu. Trong nỗ lực chống thất bongdaso com tv bongdaso com tvế qua gian lận hóa đơn, việc thanh toán không dùng tiền mặt và tin học hoá công tác tài chính - kế toán của doanh nghiệp được xem là một trong những điều kiện dần bắt buộc khi thực hiện tính bongdaso com tvế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ.
Như vậy, để dự báo bongdaso com tv chính xác, ngành bongdaso com tvế có thể phải sử dụng nhiều mô hình phức tạp hơn để dự báo được sự tác động của nền kinh tế đặc thù của Việt Nam đến số bongdaso com tvế bongdaso com tv được. Muốn làm được điều này cần xây dựng một cơ sở dữ liệu tập trung thống nhất về số bongdaso com tv ngân sách, trong đó đặc biệt chú trọng đến việc xây dựng cơ sở dữ liệu doanh nghiệp và cá nhân nộp bongdaso com tvế để tránh thất bongdaso com tv bongdaso com tvế.