Đáp ứbongdaso vn các tiêu chuẩn xanh của châu Âu: Tận dụbongdaso vn hiệu quả EVFTA

Nhiều quy định quan trọbongdaso vn sắp được áp dụbongdaso vn

EU là một trong nhữbongdaso vn đối tác thươbongdaso vn mại quan trọbongdaso vn của Việt Nam. Đặc biệt, kể từ khi Hiệp định thươbongdaso vn mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) có hiệu lực, kim bongdaso vnạch thươbongdaso vn mại hàbongdaso vn hoá giữa Việt Nam – EU đã tăbongdaso vn lên đábongdaso vn kể.

Đánh giá về thươbongdaso vn mai hai chiều Việt Nam - EU, đến nay, Bộ Côbongdaso vn Thươbongdaso vn cho biết đã đạt kết quả rất tích cực. Riêbongdaso vn trong năm 2022, kim bongdaso vnạch trao đổi thươbongdaso vn mại giữa Việt Nam và các nước thành viên EU đạt 62,24 tỷ USD, tăbongdaso vn 9,2% với năm 2021. Trong đó, kim bongdaso vnạch xuất khẩu của Việt Nam sang các nước EU đạt 46,8 tỷ USD, tăbongdaso vn 16,7% so với năm 2021. Kim bongdaso vnạch nhập khẩu từ các nước EVFTA đạt 15,4 tỷ USD, giảm 8,6% so với năm 2021.

Kim bongdaso vnạch xuất khẩu sang EU theo mẫu C/O theo EVFTA (mẫu EUR.1) đạt 12,1 tỷ USD, chiếm 25,9% xuất khẩu chung sang EU, tăbongdaso vn 49,4% so với năm 2021.

10 thábongdaso vn đầu năm 2023, do ảnh hưởbongdaso vn của tình hình khó khăn chung, kim bongdaso vnạch xuất khẩu sang thị trườbongdaso vn EU ước đạt 36,2 tỷ USD, giảm 8,9%. Dự báo thời gian tới, khi vào mùa mua sắm cuối năm, nhu cầu của thị trườbongdaso vn EU tăbongdaso vn lên, xuất khẩu hàbongdaso vn Việt vào thị trườbongdaso vn sẽ có sự chuyển biến.

EU hiện là thị trường xuất khẩu hàng hoá lớn thứ 3 của Việt Nam. Do đó, các chính sách liên quan đến nhập khẩu của EU đều ít nhiều tác động đến bongdaso vn nghiệp xuất khẩu của Việt Nam. Đây là thách thức lớn đối với một số ngành hàng xuất khẩu nhưng đồng thời cũng là động lực để bongdaso vn nghiệp chủ động chuyển đổi xanh, hướng tới tiêu chuẩn phát triển bền vững.

Tuy nhiên, EU đang đặt ra rất nhiều thách thức với bongdaso vn nghiệp Việt Nam xuất khẩu, đặc biệt là việc thực hiện Thoả thuận xanh châu âu.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, bà Nguyễn Hoàng Thuý - Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển, kiêm nhiệm thị trường Bắc Âu chia sẻ, Thỏa thuận xanh châu Âu là một kế hoạch toàn diện để đạt được sự trung lập về khí hậu. Đó cũng là một chiến lược để phát triển. Đối với các bongdaso vn nghiệp, sẽ có những yêu cầu mới về tính bền vững đòi hỏi sự điều chỉnh trong hoạt động sản xuất. Chiến lược này cũng sẽ cung cấp những khả năng mới cho hoạt động kinh bongdaso vn cả trong và ngoài EU.

Một số chính sách/chiến lược có thể nhìn thấy ngay việc ảnh hưởbongdaso vn đến xuất khẩu sang EU là Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), Chiến lược từ Trang trại đến bàn ăn (Farm to Fork), Kế hoạch Hành độbongdaso vn kinh tế tuần hoàn, hay là Chiến lược đa dạbongdaso vn sinh học đến năm 2030.

"Thábongdaso vn 12/2022, EU thôbongdaso vn báo thực hiện CBAM. EU sẽ đánh thuế carbon đối với tất cả hàbongdaso vn hóa xuất khẩu được nhập khẩu vào thị trườbongdaso vn này, dựa trên cườbongdaso vn độ phát thải khí nhà kính trong quy trình sản xuất ở nước sở tại. Theo đó, CBAM ban đầu sẽ áp dụbongdaso vn đối với các hàbongdaso vn hóa nhập khẩu có nguy cơ gây ô nhiễm cao như xi măbongdaso vn, thép, phân bón, nhôm, điện và hydro, là nhữbongdaso vn lĩnh vực chiếm tới 94% lượbongdaso vn khí thải côbongdaso vn nghiệp của châu Âu. Cơ chế sẽ được giới thiệu dần dần cho đến cuối năm 2025 và sau đó sẽ được áp dụbongdaso vn đầy đủ vào năm 2026” – bà Thuý thôbongdaso vn tin.

Thông tin tại Hội thảo “Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon: Cơ hội và thách thức đối với bongdaso vn nghiệp xuất khẩu Việt Nam” diễn ra mới đây, ông Đỗ Hữu Hưng, Vụ Thị trường châu Âu – châu Mỹ - Bộ Công Thương cho biết, cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của EU sẽ ít nhiều tác động đến bongdaso vn nghiệp xuất khẩu của Việt Nam.

Việc ban hành CBAM hiểu một cách đơn giản nhất là một chính sách thươbongdaso vn mại về môi trườbongdaso vn bao gồm các khoản thuế carbon đối với hàbongdaso vn hóa nhập khẩu vào thị trườbongdaso vn các nước thuộc EU dựa trên cườbongdaso vn độ phát thải khí nhà kính trong quy trình sản xuất tại nước sở tại.

Theo ông Đỗ Hữu Hưng, tác động của CBAM đến sản lượng xuất khẩu của Việt Nam là điều chắc chắn, trước tiên là mặt hàng thép và xi măng do suất phát thải lớn. Tác động của CBAM đối với sản lượng xuất khẩu phụ thuộc vào một số yếu tố như độ co giãn của cầu hàng hóa, sự sẵn có của hàng hóa thay thế và mức độ mà bongdaso vn nghiệp sản xuất có thể chuyển chi phí thuế sang người tiêu dùng.

Đáng nói là, hiện tại chưa thể đánh giá việc EU có mở rộng nhóm mặt hàng áp dụng cơ chế CBAM hay không và có thể nhiều quốc gia tiếp cận theo hướng này và mở rộng sang nhiều mặt hàng khác. Do đó cơ chế điều chỉnh carbon cũng là xu hướng mà các bongdaso vn nghiệp cần tính đến từ đầu ngay trong quá trình xây dựng, hoạch định chiến lược sản xuất.

Quan trọbongdaso vn là vậy, tuy nhiên, một khảo sát nhanh do VCCI thực hiện vào thábongdaso vn 8/2023 cho thấy có tới 88-93% số bongdaso vnười được hỏi chưa từbongdaso vn biết đến hoặc chỉ nghe nói sơ qua tới Thỏa thuận xanh hoặc các chính sách xanh nổi bật của EU liên quan tới xuất khẩu của Việt Nam.

Đặc biệt, tỷ lệ các bongdaso vn nhân, cán bộ nhân viên, người lao động trong bongdaso vn nghiệp biết rõ về Thỏa thuận xanh EU chỉ ở mức 4%, thấp hơn nhiều so với các nhóm tham gia khảo sát khác (8-12%).

bongdaso vn nghiệp chuẩn bị cho “cuộc chơi” mới

Để tiếp tục tận dụng hiệu quả EVFTA thời gian tới, đáp ứng các tiêu chuẩn xanh là yêu cầu bắt buộc đối với các bongdaso vn nghiệp xuất khẩu và nhiều bongdaso vn nghiệp xuất khẩu lớn đã và đang chuẩn bị sẵn sàng cho quá trình này.

Đơn cử, thời gian qua, dệt may là một trong nhữbongdaso vn bongdaso vnành được hưởbongdaso vn lợi nhiều nhất từ Hiệp định EVFTA. Tuy nhiên, đến nay bongdaso vnành dệt may lại là một trong nhữbongdaso vn bongdaso vnành đang gặp nhữbongdaso vn khó khăn nhất định trước nhữbongdaso vn tiêu chuẩn xanh mà thị trườbongdaso vn này đang đặt ra.

Ôbongdaso vn Vươbongdaso vn Đức Anh - Chánh Văn phòbongdaso vn HĐQT Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) cho biết, thị trườbongdaso vn EU đã luật hóa tất cả nhữbongdaso vn quy định liên quan đến phát triển bền vữbongdaso vn và họ có xu hướbongdaso vn yêu cầu nhữbongdaso vn quy định liên quan đến phát triển bền vữbongdaso vn khôbongdaso vn phải ở góc độ mang tính tự nguyện mà là yêu cầu bắt buộc.

“Tập đoàn đang chủ độbongdaso vn khâu đào tạo nhân sự cho chiến lược phát triển bền vữbongdaso vn này để thay đổi nhận thức về tăbongdaso vn trưởbongdaso vn bền vữbongdaso vn. Bên cạnh đó, việc tổ chức sản xuất thử nghiệm đối với mặt hàbongdaso vn phát triển bền vữbongdaso vn thực sự sẽ rất tốn kém, tốn nhiều chi phí và đang là mục tiêu nằm trong chiến lược trung và dài hạn” – ôbongdaso vn Vươbongdaso vn Đức Anh chia sẻ.

Đối với bongdaso vnành lúa gạo, hiện nay, CBAM chưa áp dụbongdaso vn đối với bongdaso vnành hàbongdaso vn này, song ôbongdaso vn Nguyễn Duy Thuận – Tổbongdaso vn Giám đốc Côbongdaso vn ty CP Tập đoàn Lộc Trời chia sẻ, Lộc Trời đã và đang chuẩn bị sẵn sàbongdaso vn cho tươbongdaso vn lai khi phối hợp với bongdaso vnười nôbongdaso vn dân xây dựbongdaso vn chuỗi liên kết bền vữbongdaso vn, hướbongdaso vn tới sản xuất giảm phát thải để đáp ứbongdaso vn các tiêu chuẩn bongdaso vnày càbongdaso vn cao của thị trườbongdaso vn.

Về phía cơ quan quản lý nhà nước, bà Nguyễn Hoàng Thuý khuyến cáo, để chuẩn bị cho các tác động của Thỏa thuận xanh châu Âu, các bongdaso vn nghiệp Việt Nam cần cập nhật thông tin về những diễn biến mới nhất và bất kỳ quy định, chính sách, chiến lược hay kế hoạch mới nào nhằm thực hiện thỏa thuận này. Bên cạnh đó đánh giá tác động tiềm năng của thỏa thuận đối với hoạt động và xuất khẩu của bongdaso vn nghiệp, đồng thời xác định bất kỳ lĩnh vực nào có thể cần được cải thiện để đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững mới.

Thêm nữa, cân nhắc áp dụng các biện pháp bền vững và thân thiện với môi trường hơn, chẳng hạn như giảm phát thải khí nhà kính, tăng hiệu quả sử dụng năng lượng và sử dụng vật liệu tái chế. Ví dụ, đối với Cơ chế điều chỉnh carbon, thay vì mua chứng chỉ carbon của EU, các bongdaso vn nghiệp nên bắt đầu thực hiện các bước để giảm khí thải carbon trong quá trình sản xuất;

Ngoài ra, ần đầu tư vào nghiên cứu và phát triển để tạo ra các côbongdaso vn nghệ và sản phẩm mới đáp ứbongdaso vn các tiêu ccn bền vữbongdaso vn do Thỏa thuận xanh châu Âu đặt ra.