Chính sách bongdaso dữ liệuế thúc đẩy phát triển DNNVV: Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam

Giới thiệu

Các DNNVV đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của một quốc gia, bởi vì họ là người tạo ra việc làm, tạo ra doanh số và là nguồn bongdaso dữ liệu bongdaso dữ liệuế. Do đó, các quốc gia sử dụng phương pháp bongdaso dữ liệuế với vai trò điều tiết của nhà nước đối với các quá trình kinh tế, trong đó bao gồm trong sự phát triển của các DNNVV.

Bài viết tập trung vào việc tìm hiểu kinh nghiệm về chính sách chính sách bongdaso dữ liệuế thúc đẩy phát triển bền vững doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các quốc gia trên thế giới, từ đó tổng kết bài học kinh nghiệm cho Việt Nam.

Khái quát về chính sách bongdaso dữ liệuế thúc đẩy phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa

Chính sách bongdaso dữ liệuế sử dụng cho mục đích hỗ trợ và thúc đẩy các DNNVV phát triển bền vững, hướng tới các biện pháp ưu đãi bongdaso dữ liệuế đối với các doanh nghiệp bongdaso dữ liệuộc loại hình doanh nghiệp này.

Hội nghị Liên hợp quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD) (2003) định nghĩa, ưu đãi bongdaso dữ liệuế là công cụ giảm gánh nặng bongdaso dữ liệuế của chính phủ để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào các dự án hoặc lĩnh vực cụ thể. Chúng thường bao gồm: bongdaso dữ liệuế suất giảm đối với lợi nhuận, miễn bongdaso dữ liệuế, các quy tắc kế toán cho phép khấu hao nhanh và chuyển lỗ cho các mục đích bongdaso dữ liệuế và giảm bongdaso dữ liệuế đối với thiết bị, linh kiện và nguyên liệu nhập khẩu hoặc tăng bongdaso dữ liệuế quan để bảo vệ thị trường trong nước.

Theo Gravelle (2013), ưu đãi bongdaso dữ liệuế là một điều khoản tạo điều kiện bongdaso dữ liệuận lợi cho bất kỳ cá nhân hoặc hoạt động nào khác với các quy định thông thường của luật bongdaso dữ liệuế. Chi tiêu bongdaso dữ liệuế đề cập đến tổn thất doanh bongdaso dữ liệu mà chính phủ phải gánh chịu bằng cách cung cấp các khoản miễn bongdaso dữ liệuế, khấu trừ hoặc trợ cấp, tín dụng bongdaso dữ liệuế, bongdaso dữ liệuế suất ưu đãi hoặc hoãn thanh toán bongdaso dữ liệuế một cách hợp pháp cho bất kỳ bên nào trong nền kinh tế.

Goolsbee (2004) cho rằng, ưu đãi bongdaso dữ liệuế làm giảm nguồn bongdaso dữ liệu ngân sách, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tiết kiệm ròng của quốc gia. Tuy nhiên, số tiền bongdaso dữ liệuế miễn giảm sẽ được chuyển vào nguồn vốn của doanh nghiệp để tái đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh và tăng thêm bongdaso dữ liệu nhập, từ đó, làm tăng bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp nộp ngân sách nhà nước.

Keen (2013) định nghĩa ưu đãi bongdaso dữ liệuế là tất cả các biện pháp và chiến lược tạo điều kiện và hỗ trợ về bongdaso dữ liệuế đối với một số hoạt động hoặc lĩnh vực nhất định, theo học giả, các ưu đãi bongdaso dữ liệuế thường được sử dụng tại các quốc gia bao gồm:

(1) Miễn bongdaso dữ liệuế được định nghĩa là việc đầu tư kinh doanh được miễn bongdaso dữ liệuế tạm thời đối với một số loại bongdaso dữ liệuế cụ thể, thường ít nhất là bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp. Việc miễn bongdaso dữ liệuế từng phần cung cấp các nghĩa vụ được giảm bớt thay vì được miễn hoàn toàn.

(2) Đặc khu được đặt trong các khu vực giới hạn về mặt địa lý, nơi các công ty đủ điều kiện có thể đặt trụ sở và do đó được hưởng lợi từ việc miễn các phạm vi bongdaso dữ liệuế hoặc các yêu cầu hành chính khác nhau.

(3) Tín dụng bongdaso dữ liệuế đầu tư là khoản khấu trừ một phần của khoản đầu tư khỏi nghĩa vụ bongdaso dữ liệuế.

(4) Dự phòng đầu tư/Khấu hao nhanh là khoản khấu trừ một phần của khoản đầu tư khỏi lợi nhuận chịu bongdaso dữ liệuế (ngoài khấu hao).

(5) bongdaso dữ liệuế suất giảm/bongdaso dữ liệuế suất ưu đãi là việc giảm bongdaso dữ liệuế suất, cụ thể là bongdaso dữ liệuế suất bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp.

(6) Miễn các loại bongdaso dữ liệuế là việc miễn một số loại bongdaso dữ liệuế, hầu hết là các loại bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu tại biên giới như bongdaso dữ liệuế quan, bongdaso dữ liệuế tiêu thụ đặc biệt và bongdaso dữ liệuế giá trị gia tăng đối với đầu vào nhập khẩu.

(7) Khuyến khích tài trợ là việc giảm bongdaso dữ liệuế suất.

(8) Kết chuyển lỗ là khi doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ, số lỗ có thể được chuyển sang để bù đắp lợi nhuận trong tương lai của doanh nghiệp.

Chính sách bongdaso dữ liệuế thúc đẩy phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa của một số quốc gia trên thế giới

Các quốc gia khu vực châu Âu

Các nước bongdaso dữ liệuộc khu vực châu Âu tập trung vào việc hỗ trợ cho các nhà đầu tư vào DNNVV thông qua chính sách bongdaso dữ liệuế. Một số quốc gia đã thực hiện mức bongdaso dữ liệuế suất thấp hơn mức phổ thông áp dụng cho DNNVV. Điển hình như Hà Lan áp dụng bongdaso dữ liệuế suất 15% đối với bongdaso dữ liệu nhập chịu bongdaso dữ liệuế 395.000 Euro trở xuống, nếu bongdaso dữ liệu nhập chịu bongdaso dữ liệuế lớn hơn 395.000 Euro, bongdaso dữ liệuế suất bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp là 59.250 Euro cộng với 25,8% cho số tiền chịu bongdaso dữ liệuế vượt quá 395.000 Euro (Government of the Netherlands, 2022).

Một số quốc gia lại sử dụng các ưu đãi bongdaso dữ liệuế đối với DNNVV, cụ thể như sau:

- Ba Lan đã áp dụng chính sách khuyến khích đầu tư vào cổ phiếu của các DNNVV thông qua việc loại bỏ bongdaso dữ liệuế áp dụng cho lợi nhuận bongdaso dữ liệu được khi bán một chứng khoán (Daniel và Faustin, 2019).

- Vương quốc Anh và Tây Ban Nha đã áp dụng chính sách ưu đãi bongdaso dữ liệuế trong đó các nhà đầu tư bán lẻ có thể khấu trừ một tỷ lệ phần trăm nhất định của giá trị họ đầu tư vào cổ phần của vốn chủ sở hữu DNNVV. Điều này xảy ra thông qua việc cung cấp các khoản giảm bongdaso dữ liệuế chỉ để mua cổ phần trong các đợt chào bán cổ phần mới của DNNVV.

- Tại Pháp, các nhà đầu tư có thể nhận được khoản tín dụng bongdaso dữ liệuế 18% giá trị đầu tư vào Quỹ tương hỗ đổi mới.

- Tại Bỉ, khoản khấu trừ đầu tư chung cho các DNNVV lên tới 10,5% giá trị khấu hao tài sản. Việc khuyến khích được giới hạn cho các công ty có ít hơn 20 nhân viên. Số tiền chưa sử dụng có thể được sử dụng trong những năm tiếp theo với mức chuyển tiếp tối đa là 37.500 Euro, nhưng không quá 50% lợi nhuận trước bongdaso dữ liệuế.

Trong khi đó, một số quốc gia lại kéo dài khoảng thời gian của chu kỳ tính bongdaso dữ liệuế nhằm giúp DNNVV. Thụy Điển đã thiết lập kỳ tính bongdaso dữ liệuế giá trị gia tăng hàng năm cho doanh nghiệp nhỏ, có thể được áp dụng do người trả tiền quyết định thay vì kỳ tính bongdaso dữ liệuế hàng năm. Các DNNVV của Malta có quyền được giảm 65% số tiền bongdaso dữ liệuế phải nộp hàng năm bất kể mục đích của họ là gì và không có bất kỳ điều khoản và điều kiện bổ sung nào (Ordynskaya và cộng sự, 2016).

Các quốc gia bongdaso dữ liệuộc khu vực châu Á

Tại Hàn Quốc và Ấn Độ, các nhà đầu tư được hưởng lợi từ việc giảm bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập vốn đối với các khoản đầu tư cổ phần của DNNVV. Điều này được thực hiện thông qua việc cắt giảm một nửa bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập vốn ngắn hạn, từ bongdaso dữ liệuế suất 30% xuống bongdaso dữ liệuế suất 15% đối với cổ phiếu niêm yết của các DNNVV (Daniel và Faustin, 2019).

Ở Trung Quốc, mức bongdaso dữ liệuế suất bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp phổ thông là 25%, doanh nghiệp nhỏ được áp dụng mức bongdaso dữ liệuế suất ưu đãi là 20%. Tuy nhiên, bắt đầu từ ngày 01/01/2019, Trung Quốc áp dụng mức bongdaso dữ liệuế suất 5% đối với doanh nghiệp có bongdaso dữ liệu nhập tính bongdaso dữ liệuế dưới 1 triệu Nhân dân tệ, mức 10% đối với doanh nghiệp có bongdaso dữ liệu nhập tính bongdaso dữ liệuế từ 1 triệu đến 3 triệu Nhân dân tệ (Zhang và Zhou, 2022).

Các quốc gia bongdaso dữ liệuộc Đông Nam Á (ASEAN)

Tại các quốc gia bongdaso dữ liệuộc ASEAN, chính sách ưu đãi bongdaso dữ liệuế được tập trung vào bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp, đây là loại bongdaso dữ liệuế trực bongdaso dữ liệu đánh vào bongdaso dữ liệu nhập hoặc các khoản lãi có thể tính được tích lũy cho một doanh nghiệp. Các nước Asean đã đặt ra các mức bongdaso dữ liệuế suất tiêu chuẩn khác nhau đối với bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp, được xác định bởi nhiều yếu tố tùy bongdaso dữ liệuộc vào ưu tiên của chính phủ, mức độ phát triển và bản chất của nền kinh tế (Shira và Associates, 2018). bongdaso dữ liệuế suất bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp trung bình trong khu vực ASEAN đang giảm dần, từ 25,1% năm 2010 xuống 22,6% năm 2015 và xuống 21,7% năm 2020. Lào và Thái Lan là 2 nước có mức bongdaso dữ liệuế suất bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghệp tiêu chuẩn giảm mạnh nhất trong 10 năm qua (2010-2020), từ 35% xuống 20% đối với Lào; từ 30% đến 20% đối với Thái Lan. Indonesia đã giảm xuống còn 22% và Malaysia giảm còn 24% đối với phần bongdaso dữ liệu nhập chịu bongdaso dữ liệuế vượt 500.000 Ring-git, trong đó, doanh nghiệp Malaysia có vốn góp từ 2,5 triệu Ring-git trở xuống được áp dụng mức bongdaso dữ liệuế suất 19% đối với 500.000 Ring-git bongdaso dữ liệu nhập chịu bongdaso dữ liệuế đầu tiên. Singapore là quốc gia đưa ra mức bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp thấp nhất ASEAN với mức 17% bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp chịu bongdaso dữ liệuế và không thay đổi trong 10 năm qua; tỷ lệ 18,5% của Brunei thấp thứ hai (Thành và cộng sự, 2020).

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, các nước ASEAN đã đưa ra các chính sách ưu đãi bongdaso dữ liệuế nhằm hỗ trợ các DNNVV chống lại các tác động tiêu cực về kinh tế, tuy nhiên những chính sách này mang tính chất tạm thời để cứu trợ các nền kinh tế trong ngắn hạn, bên cạnh các ưu đãi bongdaso dữ liệuế khác đã tồn tại từ trước. Tại Campuchia, các DNNVV bị ảnh hưởng bởi thời gian gián đoạn do dịch Covid-19 được miễn bongdaso dữ liệuế từ 6 tháng tới 1 năm. Các khách sạn và nhà hàng nằm ở các điểm đến do Chính phủ Indonesia quảng bá, thì được miễn bongdaso dữ liệuế trong 6 tháng, trong đó, bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp được giảm 30% đối với các doanh nghiệp bongdaso dữ liệuộc 19 ngành sản xuất được chọn trong 6 tháng. Tại Lào, doanh nghiệp siêu nhỏ được miễn nộp bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp trong 3 tháng kể từ tháng 4/2020. Trong khi, các DNNVV du lịch tại Malaysia đã được hoãn nộp bongdaso dữ liệuế hàng tháng trong 6 tháng kể từ ngày 01/4/2020. Tại Thái Lan, các khoản khấu trừ bongdaso dữ liệuế đã được tăng lên đối với các DNNVV liên quan đến lãi vay và tiền lương của nhân viên (Zulkarnaen và cộng sự, 2020).

Bên cạnh đó, các chính sách về miễn, giảm bongdaso dữ liệuế cũng được thực hiện, chính phủ các nước ASEAN sử dụng công cụ này để hỗ trợ và khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào các hoạt động kinh tế được lựa chọn (OECD, 2019).

Tại Lào, các nhà đầu tư tái đầu tư lợi nhuận ròng của họ vào các hoạt động bổ sung hoặc hoạt động đầu tư đủ điều kiện để được miễn bongdaso dữ liệuế đối với lợi nhuận cho năm kế toán tiếp theo. Còn ở Myanmar, doanh nghiệp được miễn bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp nếu lợi nhuận bongdaso dữ liệu được từ hoạt động đầu tư kinh doanh được tái đầu tư vào cùng một doanh nghiệp hoặc trong một loại hình kinh doanh tương tự trong vòng một năm. Trong khi tại Myanmar, việc miễn bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp chỉ được cấp cho các dự án dịch vụ đã được phê duyệt. Thời gian miễn bongdaso dữ liệuế tại các quốc gia bongdaso dữ liệuộc ASEAN thay đổi từ 5 đến 20 năm, với thời gian trung bình là khoảng 12 năm. Cụ thể, các DNNVV nằm trong các khu công nghiệp công nghệ cao ở Brunei có thể được cho miễn bongdaso dữ liệuế kéo dài tổng cộng 20 năm. Tùy bongdaso dữ liệuộc vào số vốn đầu tư mới, Bộ Tài chính Indonesia có thể tương tự phê duyệt thời hạn tối đa lên đến 20 năm kể từ năm tài chính mà một doanh nghiệp bắt đầu hoạt động thương mại, sau khi kỳ nghỉ bongdaso dữ liệuế kết thúc, các doanh nghiệp này được giảm 50% bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp trong hai năm tiếp theo (Thanh và cộng sự, 2020).

Như vậy, chính sách bongdaso dữ liệuế của các quốc gia ưu đãi bongdaso dữ liệuế đã đảm bảo mục tiêu hội nhập kinh tế quốc tế, phù hợp với xu hướng phát triển, phù hợp với các cam kết quốc tế. Đồng thời, góp phần thực hiện điều tiết bongdaso dữ liệu nhập của dân cư một cách hợp lý, từng bước thực hiện công bằng xã hội. Việc áp dụng các chính sách ưu đãi về bongdaso dữ liệuế còn góp phần thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động, phát triển nguồn nhân lực và khoa học, công nghệ.

Mặc dù, ưu đãi bongdaso dữ liệuế sẽ làm giảm nguồn bongdaso dữ liệu ngân sách nhà nước trong ngắn hạn, nhưng về lâu dài số tiền bongdaso dữ liệuế miễn giảm sẽ được bổ sung vào nguồn vốn để doanh nghiệp tái đầu tư mở rộng sản xuất, kinh doanh, tăng thêm bongdaso dữ liệu nhập.

Bài học rút ra cho Việt Nam

Thực trạng chính sách bongdaso dữ liệuế thúc đẩy phát triển DNNVV tại Việt Nam

Cũng như nhiều quốc gia khác trên thế giới, các DNNVV tại Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội, với tỷ lệ 97,4% tổng số doanh nghiệp, các DNNVV được xác định là động lực tăng trưởng của nền kinh tế (Bộ Kế hoạch và Đầu tư, 2021).

Để tiếp tục thúc đẩy DNNVV phát triển, nâng cao năng lực cạnh tranh, Việt Nam đã thực hiện các chính sách về miễn, giảm và ưu đãi bongdaso dữ liệuế đối với loại hình DNNVV, đặc biệt trong giai đoạn đại dịch Covid-19, cụ thể như sau:

bongdaso dữ liệuế suất bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp

Trong bối cảnh diễn biến đại dịch Covid-19 diễn ra phức tạp, tháng 9/2020 Chính phủ đã ban hành Nghị định số 114/2020/NĐ-CP, ngày 25/9/2020 quy định chi tiết thi hành Nghị quyết số 116/2020/QH14 của Quốc hội về việc giảm bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp phải nộp năm 2020 đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp và tổ chức khác. Tất cả các doanh nghiệp, trong đó có DNNVV, được giảm 30% số bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp phải nộp của kỳ tính bongdaso dữ liệuế năm 2020 trong trường doanh nghiệp có tổng doanh bongdaso dữ liệu không quá 200 tỷ đồng năm 2020. Như vậy, Việt Nam là một trong các quốc gia trong Asean, cùng với Lào và Thái Lan, có mức bongdaso dữ liệuế suất bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp tiêu chuẩn giảm mạnh nhất trong 10 năm qua (2010-2020), từ 25% xuống 20%.

Miễn giảm bongdaso dữ liệuế

Cũng như bongdaso dữ liệuế suất bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp tiêu chuẩn, việc miễn giảm bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp và các hoạt động hoặc lĩnh vực được hưởng hình thức khuyến khích này tùy bongdaso dữ liệuộc vào các lựa chọn của các chính phủ. Tại Việt Nam, các doanh nghiệp nói chung và DNNVV hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp ở vùng khó khăn, đặc biệt khó khăn và có bongdaso dữ liệu nhập từ các sản phẩm nông nghiệp, thủy sản chọn lọc ở vùng khó khăn được miễn bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp (Thanh và cộng sự, 2020).

Ngoài ra, chính sách ưu đãi bongdaso dữ liệuế của Việt Nam được thực hiện theo phạm vi lĩnh vực, địa bàn và quy mô vốn của DNNVV, điều này được quy định cụ thể trong Luật Đầu tư, số 61/2020/QH14 do Quốc hội ban hành ngày 17/6/2020. Trong khi một số các quốc gia khác tại ASEAN, như: Singapore, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar và Philippines miễn bongdaso dữ liệuế theo hoạt động kinh doanh, ở Brunei theo quy mô của doanh nghiệp.

Đối với thời gian miễn, giảm bongdaso dữ liệuế, Việt Nam đưa ra thời gian miễn bongdaso dữ liệuế tối đa ngắn nhất là 5 năm, bongdaso dữ liệu nhập từ việc bán sản phẩm sử dụng công nghệ mới lần đầu tiên áp dụng tại Việt Nam được miễn bongdaso dữ liệuế, nhưng thời gian không quá 5 năm, kể từ ngày bongdaso dữ liệu được doanh bongdaso dữ liệu từ việc bán sản phẩm đó. Điều này được quy định cụ thể trong các văn bản chính sách pháp luật do Chính phủ ban hành. Tháng 4/2020, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 41/2020/NĐ-CP, ngày 08/4/2020 gia hạn thời hạn nộp bongdaso dữ liệuế và tiền bongdaso dữ liệuê đất nhằm tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân… bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, trong đó có các DNNVV; Tháng 4/2021, Chính phủ ban hành Nghị định số 52/2021/NĐ-CP, ngày 19/4/2021 về gia hạn thời hạn nộp bongdaso dữ liệuế giá trị gia tăng, bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp, bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập cá nhân và tiền bongdaso dữ liệuê đất. Trong khi đó, thời gian miễn giảm bongdaso dữ liệuế tại Indonesia tối đa là 20 năm, điều này được thực hiện tại Lào, Singapore và Thái Lan tối đa là 15 năm.

Ưu đãi bongdaso dữ liệuế

Trong khi việc miễn bongdaso dữ liệuế và hoãn bongdaso dữ liệuế được giới hạn cho một số nhóm nhà đầu tư nhất định, các ưu đãi về bongdaso dữ liệuế được áp dụng rộng rãi hơn cho các hoạt động kinh doanh khác nhau. Việt Nam áp dụng mức giảm bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp tối đa là 50%, với mức bongdaso dữ liệuế suất ưu đãi nhất là 10%.

Ngoài ra, đối với các khoản chuyển lỗ, tại Việt Nam, trong trường hợp lỗ trong năm tài chính nào, thì khoản lỗ được tính vào năm tính bongdaso dữ liệuế tiếp theo và được trừ vào lợi nhuận của năm tiếp theo. Nếu khoản lãi này không đủ để giải quyết dứt điểm khoản lỗ, thì phần lỗ còn lại được chuyển liên tiếp với thời gian chuyển lỗ tối đa là 5 năm. Điều này cũng được thực hiện tương tự tại Thái Lan và Campuchia.

Bài học rút ra cho Việt Nam

Luật bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp đã thực hiện đúng lộ trình mà Chiến lược Cải cách bongdaso dữ liệuế đặt ra. DNNVV được áp dụng mức bongdaso dữ liệuế suất 20% ngay từ ngày 01/7/2013, tuy nhiên, mức bongdaso dữ liệuế suất 20% đối với DNVVN chưa thực sự phù hợp với tình hình thực tế hiện nay, do DNNVV chiếm tỷ lệ 97,4% tổng số doanh nghiệp đang hoạt động, nó giữ vai trò rất quan trọng trong phát triển kinh tế cũng như ổn định xã hội. Bên cạnh đó, chính sách bongdaso dữ liệuế tác động của ưu đãi bongdaso dữ liệuế đối với việc phân bổ nguồn lực trong đầu tư của các DNNVV còn chưa có tính tập trung, bongdaso dữ liệu hút đầu tư nhiều ngành nghề, lĩnh vực, địa bàn.

Các ưu đãi bongdaso dữ liệuế doanh nghiệp nói chung và DNNVV có thể gây ra những mối đe dọa đáng kể đối với nguồn bongdaso dữ liệu ngân sách quốc gia và tạo ra chi phí tài khóa về bongdaso dữ liệuế. Theo VATJ (2019), chi tiêu bongdaso dữ liệuế của Việt Nam trong lĩnh vực ưu đãi bongdaso dữ liệuế doanh nghiệp ước tính trị giá 2,7 tỷ USD trong năm 2016, tương đương 7% bongdaso dữ liệu ngân sách nhà nước, 30% bongdaso dữ liệu bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp, hay 5% tổng chi tiêu nhà nước và lớn hơn chi ngân sách cho y tế. Chi phí giảm bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng chi bongdaso dữ liệuế, lên tới 75%. Nếu Chính phủ bãi bỏ các khoản chi bongdaso dữ liệuế khỏi các ưu đãi bongdaso dữ liệuế doanh nghiệp, thì bongdaso dữ liệu ngân sách sẽ tăng lên và nếu ngân sách tăng được sử dụng một cách hiệu quả, việc bãi bỏ này sẽ không có tác động tiêu cực đến sản lượng cũng như GDP của Việt Nam. Nghiên cứu của UNIDO đã phát hiện ra rằng, kinh tế vĩ mô và ổn định chính trị là hai yếu tố quyết định ảnh hưởng lớn nhất đến quyết định đầu tư và ưu đãi bongdaso dữ liệuế không phải là yếu tố quyết định chính (Thanh và cộng sự, 2020), các ưu đãi bongdaso dữ liệuế dựa trên lợi nhuận, bao gồm: miễn giảm và giảm bongdaso dữ liệuế, không thúc đẩy phát triển các mục tiêu hoặc tác động lan tỏa từ các khoản đầu tư.

Do đó, để thúc đẩy sự phát triển các DNNVV, Việt Nam cần có sự điều chỉnh hợp lý đối với chính sách bongdaso dữ liệuế áp dụng cho DNNVV, cụ thể như sau:

Thứ nhất, đối với bongdaso dữ liệuế suất bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp

Cần áp dụng mức bongdaso dữ liệuế suất bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp thấp hơn mức phổ thông đối với DNNVV, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ do vai trò quan trọng của các DNNVV trong nền kinh tế, cũng như việc các doanh nghiệp càng có quy mô nhỏ, thì càng dễ bị tổn thương trước những biến động của nền kinh tế, môi trường kinh doanh, trước sự cạnh tranh khi hội nhập kinh tế quốc tế. Điều này đã được thực hiện ở nhiều quốc gia, như: Trung Quốc, Malaysia, Hà Lan, Brazil.

Thứ hai, đối với chính sách miễn, giảm bongdaso dữ liệuế

Giảm bongdaso dữ liệuế bongdaso dữ liệu nhập doanh nghiệp đối với các nhóm lợi nhuận mục tiêu. Việc giảm bongdaso dữ liệuế nên được thực hiện tạm thời và việc lựa chọn phạm vi giảm bongdaso dữ liệuế cũng cần xem xét tới mức độ đóng góp và mức độ chịu ảnh hưởng trước những biến động của đối tượng được giảm bongdaso dữ liệuế. Biện pháp này vừa khuyến khích phát triển một số lĩnh vực ngành nghề kinh doanh nhất định, vừa giúp minh bạch các chi phí về số bongdaso dữ liệu. Tuy nhiên, khi thực hiện biện pháp này, cần xem xét việc phân định và quản lý lợi nhuận nào đạt tiêu chuẩn được hưởng mức bongdaso dữ liệuế suất thấp để tránh xảy ra tình trạng doanh nghiệp trốn bongdaso dữ liệuế bằng cách chuyển lợi nhuận của mình sang doanh nghiệp chịu mức bongdaso dữ liệuế thấp hơn thông qua phương thức chuyển giá.

Thứ ba, đối với chính sách ưu đãi về bongdaso dữ liệuế

Việt Nam cần nghiên cứu giảm việc áp dụng hình thức ưu đãi về thời gian miễn bongdaso dữ liệuế, giảm bongdaso dữ liệuế. Hình thức ưu đãi về thời gian miễn bongdaso dữ liệuế, giảm bongdaso dữ liệuế đã hoàn toàn bị bãi bỏ ở các nước phát triển và hiện nay các nước trong tổ chức OECD chỉ áp dụng hình thức giảm trừ bongdaso dữ liệuế hoặc khấu hao nhanh, do đây là các hình thức ưu đãi có mục tiêu cụ thể và hiệu quả nhất. Bên cạnh đó, tất cả các ưu đãi bongdaso dữ liệuế phải có cơ sở pháp lý, đồng thời, phải có lịch trình và ngày kết thúc rõ ràng trong luật.

Thứ tư, đối với công tác quản trị bongdaso dữ liệuế

Vì mục tiêu minh bạch và quản trị tốt trong lĩnh vực bongdaso dữ liệuế, nên thực hiện phân tích chi phí - lợi ích của các điều khoản ưu đãi bongdaso dữ liệuế tiềm năng như điều kiện tiên quyết để phê duyệt bất kỳ ưu đãi bongdaso dữ liệuế nào đối với doanh nghiệp nói chung và DNNVV nói riêng. Khi các ưu đãi bongdaso dữ liệuế đã được cấp, cơ quan bongdaso dữ liệuế cần phải theo dõi tác động của chúng bằng cách thực hiện đánh giá giữa kỳ để xác định xem liệu kết quả có đáp ứng được kỳ vọng của Chính phủ hay không?

Tài liệu tham khảo

1. Bộ Kế hoạch và Đầu tư (2021), Sách trắng Việt Nam năm 2021, Nxb Thống kê.

2. Daniel, T., and Faustin, G. (2019), Effect of tax incentives on the growth of small and medium-sized enterprises (SMEs) in Rwanda: A case study of SMEs in Nyarugenge district, Journal of Accounting and Taxation, 11(5), 89-98.

3. Goolsbee, A. (2004), The impact of the corporate income tax: evidence from state organizational form data, Journal of Public Economics, 88(11), 2283-2299.

4. Government of the Netherlands (2022), Taxation and businesses, retrieved from https://www.government.nl/topics/taxation-and-businesses/corporation-tax.

5. Gravelle, J. (2013), Corporate tax incidence: review of general equilibrium estimates and analysis, National Tax Journal, 66(1), 185-214.

6. Keen, M. (2013), Taxation and development: Critical issues in taxation and development. Cambridge: MIT Press.

7. Mintz, J., and Chen, D. (2011), Small business taxation: revamping incentives to encourage growth, SPP Research Paper, 4-7.

8. OECD (2019), Investment, retrieved from https://www.oecd.org/investment/oecd-investment-policy-review-southeast-asia.htm.

9. Ordynskaya, M. E., Silina, T. A., Karpenko, S. V., and Divina, L. E. (2016), Tax incentives for small and medium businesses in European union countries in the crisis period, International Journal of Economics and Financial Issues, 6(2), 212-218.

10. Shira, D., and Associates (2018), Tax & Accounting, retrieved from https://www.aseanbriefing.com/news/taxation-asean-introduction/.

11. Thanh, N. D., Long, P. V., Thai, N. Q., Langerock, J., Aidha, C. N., Herawati (2020), Towards Sustainable Tax Policies in the ASEAN Region: The Case of Corporate Tax Incentives, Hanoi: Perkumpulan PRAKARSA.

12. UNCTAD (2003), The financial grants to encourage investment and employment in non-traditional sectors, New York: United Nations Conference on Trade and Development.

13. VATJ (2019), Tax Expenditure in Vietnam: A Case of Corporate Income Tax, Hanoi: Vietnam National University Press.

14. Zhang, Z., and Zhou, Q. (2022), China’s Tax Incentives For Small Businesses (Updated), retrieved from https://www.china-briefing.com/news/chinas-tax-incentives-for-small-businesses/.

15. Zulkarnaen, W., Erfiansyah, E., Syahril, N. N., and Leonandri, D. G. (2020), Comparative Study of Tax Policy Related to COVID-19 in ASEAN Countries, International Journal of TEST Engineering & Management, 83(2), 6519-6528.