bongdaso tintuc

Thực trạng chính sách phí, lệ phí đối với hoạt động khobongdaso tintuc ở Việt Nam

Vai trò của phí, lệ phí đối với hoạt động khobongdaso tintuc nhằm bảo vệ môi trường

Chính sách phí, lệ phí trong hoạt động khobongdaso tintuc có vai trò bảo vệ môi trường (BVMT), cụ thể:

Phí đối với hoạt động khobongdaso tintuc là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải trả nhằm cơ bản bù đắp chi phí khi được cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao cung cấp dịch vụ phục vụ hoạt động khobongdaso tintuc và được cơ quan có thẩm quyền quy định thu phí. Phí trong hoạt động khobongdaso tintuc bảo đảm chi phí xây dựng, củng cố hệ thống thông tin về khobongdaso tintuc. Từ đó giúp tổ chức, cá nhân xây dựng phương án BVMT hiệu quả trong hoạt động khobongdaso tintuc; bảo đảm các chi phí cần thiết để thẩm định, nâng cao trách nhiệm và chất lượng thẩm định điều kiện BVMT trong hoạt động khobongdaso tintuc... chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cần thiết về BVMT khi đề nghị cấp phép hoạt động khoáng sản...

Lệ phí đối với hoạt động khobongdaso tintuc là khoản thu ngân sách nhà nước (NSNN) mà tổ chức, cá nhân phải nộp khi được cơ quan nhà nước phục vụ công việc quản lý nhà nước trong hoạt động khobongdaso tintuc và được cơ quan có thẩm quyền quy định thu lệ phí. Lệ phí đối với hoạt động khobongdaso tintuc là công cụ quản lý trực tiếp đối với hoạt động khobongdaso tintuc, từ đó, phản ánh phần nào thực trạng công tác BVMT trong hoạt động khobongdaso tintuc.

Chính sách phí, lệ phí đối với hoạt động khobongdaso tintuc góp phần bảo vệ môi trường

Chính sách phí, lệ phí đối với hoạt động khobongdaso tintuc được thể hiện trong Luật Phí và lệ phí; Nghị định của Chính phủ và Thông tư của Bộ trưởng Bộ Tài chính bao gồm: Nghị định số 120/2016/NĐ-CP ngày 23/8/2016 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phí và lệ phí; Nghị định số 27/2023/NĐ-CP ngày 31/5/2023 của Chính phủ quy định phí BVMT đối với khai thác khobongdaso tintuc; Thông tư số 190/2016/TT-BTC và Thông tư số 191/2016/TT-BTC ngày 8/11/2016 của Bộ Tài chính quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý, sử dụng phí khai thác, sử dụng tài liệu địa chất, khobongdaso tintuc, phí thẩm định đánh giá trữ lượng khobongdaso tintuc, lệ phí cấp giấy phép hoạt động khobongdaso tintuc. Theo đó, chính sách phí, lệ phí trong hoạt động khobongdaso tintucbao gồm:

- Lệ phí cấp giấy phép hoạt động khobongdaso tintuc:Tổ chức, cá nhân khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy phép hoạt động khobongdaso tintuc phải nộp lệ phí. Mức thu lệ phí cấp giấy phép hoạt động thăm dò khobongdaso tintuc tỷ lệ thuận với diện tích thăm dò được cấp phép. Mức lệ phí cấp giấy phép hoạt động khai thác khobongdaso tintuc thay đổi theo nhóm giấy phép khai thác khobongdaso tintuc. Tiền lệ phí thu được nộp toàn bộvào NSNN.

- Phí khai thác và sử dụng tài liệu địa chất, khobongdaso tintuc:Tổ chức cá nhân, khai thác và sử dụng tài liệu địa chất, khobongdaso tintuc phải nộp phí cho Trung tâm Thông tin Lưu trữ Địa chất trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường theo mức thu phí tương ứng với từng loại tài liệu mà tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng. Tiền phí thu được để lại một phần cho tổ chức thu phí để phục vụ hoạt động cung cấp tài liệu. Phần còn lại, nộp toàn bộvào NSNN.

- Phí thẩm định đánh giá trữ lượng khobongdaso tintuc:Tổ chức, cá nhân hoạt động khobongdaso tintuc đề nghị cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt trữ lượng báo cáo thăm dò khobongdaso tintuc phải nộp phí thẩm định đánh giá trữ lượng khobongdaso tintuc. Mức phí thẩm định đánh giá trữ lượng khobongdaso tintuc tỷ lệ thuận với tổng chi phí thăm dò khobongdaso tintuc. Tổ chức thu phí được để lại một phần tiền phí thu được để trang trải chi phí cho hoạt động thẩm định đánh giá trữ lượng khobongdaso tintuc, thu phí, phần còn lạinộp NSNN.

- Phí BVMT đối với khai thác khobongdaso tintuc:Tổ chức, cá nhân khai thác khobongdaso tintuc phải nộp phí BVMT đối với hoạt động khai thác khobongdaso tintuc để góp phần khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường do khai thác khobongdaso tintuc gây ra và bảo đảm chi phí thực hiện thu phí. Phí BVMT đối với khai thác khobongdaso tintuc nộp toàn bộ vào NSNN được sử dụng theo quy định củaLuật NSNN.

Từ chính sách phí, lệ phí đối với hoạt động khobongdaso tintuccho thấy:

Thứ nhất,phí, lệ phí đối với hoạt động khobongdaso tintuc chưa đồng bộ với pháp luật khobongdaso tintuc. Nhiều dịch vụ công phục vụ quản lý nhà nước trong hoạt động khobongdaso tintuc và phục vụ hoạt động khobongdaso tintuc đã được quy định trong Luật Khobongdaso tintuc nhưng chưa quy định thu lệ phí và phí. Pháp luật khobongdaso tintuc đã quy định thẩm định phê duyệt báo cáo kết quả điều tra cơ bản địa chất về khobongdaso tintuc. Tuy nhiên, chưa có quy định thu phí với hoạt động thẩmđịnh này.

Thứ hai,pháp luật phí, lệ phí chưa phát huy tốt nhất vai trò BVMT đối với hoạt động khobongdaso tintuc. Đối với những khoản phí đã được ban hành chưa khuyến khích tổ chức, cá nhân thực hiện BVMT trong hoạt động khobongdaso tintuc. Đồng thời, có nhiều khoảng trống chưa quy định thu phí, lệ phí để nâng cao ý thức, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc BVMT đối với hoạt động khobongdaso tintuc.

Theo pháp luật hiện hành thì mức phí BVMT đối với khai thác khobongdaso tintuc căn cứ vào khối lượng khobongdaso tintuc khai thác trong kỳ tính phí. Tuy nhiên, thực tế ô nhiễm môi trường phụ thuộc vào thực hiện biện pháp BVMT trong hoạt động khai thác khobongdaso tintuc. Trường hợp khai thác khối lượng lớn khobongdaso tintuc nhưng thực hiện tốt biện pháp BVMT thì mức độ gây ô nhiễm môi trường sẽ thấp hơn so với trường hợp khai thác khối lượng nhỏ khobongdaso tintuc nhưng không thực hiện BVMT. Như vậy, quy định hiện hành chưa khuyến khích tổ chức, cá nhân thực hiện BVMT trong khai thác khoáng sản.

Theo quy định pháp luật khobongdaso tintuc, để được cấp phép hoạt động khobongdaso tintuc, tổ chức, cá nhân phải được thẩm định đủ điều kiện, trong đó có điều kiện BVMT đối với hoạt động khobongdaso tintuc. Tuy nhiên, hiện nay chưa có quy định thu phí thẩm định điều kiện hoạt động khobongdaso tintuc (Thẩm định điều kiện thăm dò khobongdaso tintuc, điều kiện khai thác khobongdaso tintuc). Vì vậy, chưa phát huy tốt vai trò của phí trong BVMT đối với hoạt động khobongdaso tintuc.

Vấn đề đặt ra

Việc hoàn thiện pháp luật phí, lệ phí đối với hoạt động khobongdaso tintuc góp phần BVMT cần xem xét hài hòa một số mối quan hệbao gồm:

- Trong mối quan hệ với kinh tế- xã hội:

Trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, nhiều loại khobongdaso tintuc được khai thác, chế biến để phục vụ nhu cầu của các ngành công nghiệp trong nền kinh tế. Hoạt động khobongdaso tintuc từng bước hướng tới gắn kết chặt chẽ mục tiêu lợi nhuận, kinh tế với trách nhiệm BVMT. Vì vậy, hoàn thiện pháp luật phí, lệ phí cần khuyến khích hoạt động khobongdaso tintuc gắn với thúc đẩy phát triển kinh tế xã hộivà BVMT.

- Trong mối quan hệ với quốc phòng, an ninh chính trị và trật tự xã hội:

Thời gian đầu thăm dò, khai thác chế biến khobongdaso tintuc thường tạo ra biến động đối với đời sống dân cư, an ninh trật tự của khu vực có hoạt động khobongdaso tintuc. Bởi việc thu hút nguồn lao động từ nhiều địa phương khác đến, nhập cư với số lượng lớn lao động dẫn đến nhiều hệ lụy. Từ những tác động này đặt ra vấn đề hoàn thiện pháp luật phí, lệ phí đối với hoạt động khobongdaso tintuc góp phần BVMT phải gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh chính trị và trậttự xã hội.

- Trong mối quan hệ với tài nguyên thiên nhiên:

Các mỏ khobongdaso tintuc thường ở vùng sâu, vùng xa nơi người dân chủ yếu sống dựa vào sản xuất nông - lâm nghiệp. Hoạt động khai khoáng sử dụng chủ yếu tài nguyên đất, rừng, nước mà cuộc sống người dân lao động trực tiếp phụ thuộc vào các nguồn tài nguyên đó. Quá trình thăm dò, khai thác khobongdaso tintuc thường tạo ra một lượng đất đá thải, bùn thải khi gặp thời tiết bất lợi sẽ bị sạt lở, sói mòn gây bồi lấp các khu vực hạ lưu sông suối... Từ những tác động này đặt ra vấn đề hoàn thiện pháp luật phí, lệ phí đối với hoạt động khobongdaso tintuc góp phần BVMT phải gắn với bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, góp phần bảo đảm phát triểnbền vững.

- Trong mối quan hệ với tiến bộ khoa học, công nghệ:

Trong bối cảnh điều kiện khai thác tài nguyên khobongdaso tintuc ngày càng khó khăn. Các tiến bộ khoa học công nghệ trong thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng tài nguyên khobongdaso tintuc góp phần quan trọng trong việc BVMT. Vì vậy, đặt ra vấn đề hoàn thiện pháp luật phí, lệ phí đối với hoạt động khobongdaso tintuc góp phần BVMT phải gắn với tiến bộ khoa học, công nghệ nhằm bảo đảm phát triểnbền vững.

Khuyến nghị hoàn thiện chính sách phí, lệ phí đối với hoạt động khobongdaso tintuc góp phần bảo vệ môi trường

Trong bối cảnh ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng, chính sách phí, lệ phí cần hoàn thiện nhằm thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước; phù hợp với Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030 và cơ cấu lại nguồn thu NSNN trong giai đoạn tới; khắc phục hạn chế trong thực hiện; phát huy vai trò BVMT trong hoạt động khobongdaso tintuc.Cụ thể:

Hoàn thiện chính sách phí, lệ phí hiện hành đối với hoạt động khobongdaso tintuc nhằm thúc đẩy bảo vệ môi trường

Hoàn thiện chính sách phí BVMT đối với khai thác khobongdaso tintuc:

- Về đối tượng chịu phí cần hoàn thiện theo hướng quy định rõ: Hoạt động khai thác khobongdaso tintuc gây ô nhiễm môi trường là đối tượng chịu phí. Cùng là hoạt động khai thác khobongdaso tintuc nhưng sử dụng công nghệ khai thác, phương pháp khai thác khác nhau thì mức độ gây ô nhiễm môi trường khác nhau và mức thu phí BVMT là khác nhau.

- Về tổ chức, cá nhân nộp phí cần hoàn thiện trên nguyên tắc người gây ô nhiễm môi trường phải chi trả. Tổ chức, cá nhân nộp phí là người gây ô nhiễm môi trường từ hoạt động khai thác khobongdaso tintuc. Tổ chức, cá nhân là người nộp phí trước tiên phải là được phép khai thác khobongdaso tintuc. Trường hợp tổ chức, cá nhân không được phép khai thác khobongdaso tintuc mà tự ý khai thác khobongdaso tintuc thì không thuộc trường hợp nộp phí BVMT đối với khai thác khobongdaso tintuc mà thuộc đối tượng điều chỉnh của quy phạm pháp luật khác.

- Về mức thu, phương pháp tính phí cần hoàn thiện trên cơ sở nguyên tắc: Mức phí BVMT đối với khai thác khobongdaso tintuc gắn liên với mức độ gây ô nhiễm môi trường từ hoạt động khai thác khobongdaso tintuc. Trường hợp khai thác khobongdaso tintuc không gây ô nhiễm môi trường thì không phải nộp phí. Việc hoàn thiện mức thu, phương pháp tính phí cần hướng tới:

+ Khuyến khích thu hồi tối đa khobongdaso tintuc trong quá trình khai thác.

+ Phương pháp tính phí cần căn cứ mức độ gây ô nhiễm môi trường từ hoạt động khai thác khobongdaso tintuc; không căn cứ vào khối lượng khobongdaso tintuc nguyên khai khai thác thực tế để xác định số phí phải nộp. Mức phí BVMT đối với khai thác khobongdaso tintuc tỷ lệ thuận với mức độ ô nhiễm môi trường do hoạt đông khai thác khobongdaso tintuc gây ra và cần xác định trên cơ sở công nghệ khai thác, phương pháp khai thác. Đối với trường hợp khai thác khobongdaso tintuc không gây ô nhiễm môi trường thì không thuphí BVMT.

+ Mức phí BVMT đối với khai thác từng khobongdaso tintuc khác nhau, ở địa phương khác nhau, mức độ ô nhiễm khác nhau thì mức thu phí khácnhau.

+ Việc quản lý, sử dụng phí BVMT đối với khai thác khobongdaso tintuc phải phù hợp với Luật BVMT và Luật Phí và lệ phí, tiền phí thu được sau khi trích lại một phần phục vụ thu phí; phần còn lại sử dụng để chi cho các nội dung phục hồi tình trạng ô nhiễm môitrường.

Hoàn thiện phí khai thác và sử dụng tài liệu địa chất, khobongdaso tintuc; phí thẩm định đánh giá trữ lượng khobongdaso tintuc.

Hoạt động này nhằm nâng cao trách nhiệm của tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng tài liệu địa chất, khobongdaso tintuc, yêu cầu thẩm định đánh giá trữ lượng khobongdaso tintuc trong BVMT đối với hoạt động khobongdaso tintuc; nâng cao chất lượng tài liệu địa chất, khobongdaso tintuc; nâng cao chất lượng công tác thẩm định đánh giá trữ lượng khobongdaso tintuc, góp phần BVMT đối với hoạt động khobongdaso tintuc.

Hoàn thiện lệ phí cấp giấy phép hoạt động khobongdaso tintuc.

Việc hoàn thiện này nhằm góp phần sàng lọc tổ chức đủ điều kiện thực hiện tốt nhất việc BVMT trong hoạt động khobongdaso tintuc.

Đảm bảo đồng bộ với pháp luật khobongdaso tintuc

Chính sách phí, lệ phí trong hoạt động khobongdaso tintuc phải đồng bộ với pháp luật khobongdaso tintuc, cùng hướng tới BVMT trong hoạt động khobongdaso tintuc. Pháp luật hiện hành đã quy định nhiều hoạt động quản lý nhà nước, đồng thời cung cấp các dich vụ công để tăng cường quản lý và góp phần hỗ trợ tổ chức, cá nhân thuận lợi trong thực hiện BVMT đối với hoạt động khai thác khobongdaso tintuc. Tuy nhiên, các hoạt động nay chưa quy định thu phí và lệ phí phù hợp. Vì vậy, cần thiết hoàn thiện chính sách phí, lệ phí trong hoạt động khai thác khobongdaso tintuc bảo đảm đồng bộ với pháp luật khobongdaso tintuc cùng hướng tới mục tiêu BVMT.

Bổ sung một số khoản phí, lệ phí nhằm thúc đẩy bảo vệ môi trường trong hoạt động khobongdaso tintuc

Một là,bổ sung phí thẩm định điều kiện hoạt động điều tra cơ bản địa chất về khobongdaso tintuc vào danh mục phí ban hành kèm theo Luật Phí và lệ phí, giao Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định chi tiết khoản phí này. Phí thẩm định điều kiện hoạt động điều tra cơ bản địa chất về khobongdaso tintuc do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành nhằm góp phần bảo đảm chi phí thẩm định, nâng cao chất lượng công tác thẩm định điều kiện hoạt động điều tra cơ bản địa chất về khobongdaso tintuc, bảo đảm tổ chức, cá nhân được phép điều tra cơ bản địa chất về khobongdaso tintuc có đủ điều kiện hoạt động, đủ năng lực BVMT trong quá trình hoạt động khobongdaso tintuc.

Hai là, bổ sung phí thẩm định phê duyệt báo cáo kết quả điều tra cơ bản địa chất về khobongdaso tintuc vào danh mục phí ban hành kèm theo Luật Phí và lệ phí, giao Bộ trưởng Bộ Tài chính có thẩm quyền quy định khoản phí này. Phí thẩm định phê duyệt báo cáo kết quả điều tra cơ bản địa chất về khobongdaso tintuc do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành, góp phần bảo đảm chi phí thẩm định phê duyệt báo cáo kết quả điều tra cơ bản địa chất về khobongdaso tintuc; góp phần nâng cao chất lượng công tác thẩm định báo cáo kết quả điều tra cơ bản địa chất về khobongdaso tintuc, làm cơ sở để thực hiện BVMT trong hoạt động khobongdaso tintuc.

Ba là, bổ sung phí sử dụng thông tin về khobongdaso tintuc trong khu vực đã điều tra vào danh mục phí ban hành kèm theo Luật Phí và lệ phí, giao Bộ trưởng Bộ Tài chính có thẩm quyền quy định khoản phí này. Phí sử dụng thông tin về khobongdaso tintuc trong khu vực đã điều tra do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành nhằm góp phần bảo đảm chi phí xây dựng và duy trì hệ thống thông tin về khobongdaso tintuc trong khu vực đã điều tra, là nguồn tài liệu quan trọng để nghiên cứu đưa ra giải pháp hiệu quả để BVMT trong khai thác khobongdaso tintuc.

Bốnlà,bổ sung phí thẩm định đề án thăm dò khobongdaso tintuc vào danh mục phí ban hành kèm theo Luật Phí và lệ phí, giao Bộ trưởng Bộ Tài chính và Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định chi tiết đối với khoản thu này. Phí thẩm định đề án thăm dò khobongdaso tintuc do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành, nhằm bảo đảm chi phí thẩm định đề án thăm do khobongdaso tintuc, góp phần nâng cao chất lượng công tác thẩm định đề án thăm dò khobongdaso tintuc, làm cơ sở để thực hiện BVMT trong hoạt động khobongdaso tintuc.

Nămlà,bổ sung phí thẩm định điều kiện hoạt động khobongdaso tintuc (Thẩm định điều kiện thăm dò khobongdaso tintuc, điều kiện khai thác khobongdaso tintuc) vào danh mục phí kèm theo Luật Phí và lệ phí, giao Bộ trưởng Bộ Tài chính và Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định chi tiết khoản phí này. Phí thẩm định điều kiện hoạt động khobongdaso tintuc do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành, góp phần bảo đảm chi phí thẩm định điều kiện hoạt động khobongdaso tintuc.

Sáulà,bổ sung phí thẩm định báo cáo kết quả thăm dò khobongdaso tintuc và phê duyệt trữ lượng khobongdaso tintuc vào danh mục phí ban hành kèm theo Luật Phí và lệ phí, giao Bộ trưởng Bộ Tài chính và Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định chi tiết khoản phí này. Phí thẩm định báo cáo kết quả thăm dò khobongdaso tintuc và phê duyệt trữ lượng khobongdaso tintuc do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành, góp phần bảo đảm chi phí thẩm định, nâng cao chất lượng công tác thẩm định báo cáo kết quả thăm dò khobongdaso tintuc và phê duyệt trữ lượng khobongdaso tintuc; xây dựng tài liệu quan trọng để tham khảo, xây dựng phương án BVMT trong hoạt động khoáng sản.

Tài liệutham khảo:

1. Chính phủ (2016), Nghị định số 120/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phívà lệ phí;
2. Chính phủ (2023), Nghị định số 27/2023/NĐ-CP của Chính phủ quy định phí BVMT đối với khai thác khobongdaso tintuc;
3. Bộ Tài chính (2016), Thông tư số 190/2016/TT-BTC và Thông tư số 191/2016/TT-BTC quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý, sử dụng phí khai thác, sử dụng tài liệu địa chất, khobongdaso tintuc, phí thẩm định đánh giá trữ lượng khobongdaso tintuc, lệ phí cấp giấy phép hoạt động khobongdaso tintuc.