Xu thế thời đại

Trên thực tế, từ những năm 60 của thế kỷ trước, việc phát hành báo chí đã không ngừng suy giảm. Báo bongdaso nét là nguồn thông tin duy nhất độc giả phải trả tiền (so với radio, tivi và internet...). Mô hình sống khỏe “80-20” của ngành công nghiệp báo chí (80% doanh thu từ quảng cáo và 20% doanh thu từ bán báo) đã bị phai nhạt dần dần, đặc biệt là sau khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.

Trong thời buổi khó khăn, người dân càng ngần ngại hơn trong việc bỏ tiền mua bongdaso nét. Hậu quả là doanh thu từ quảng cáo và phát hành, nguồn thu chính của hầu hết các tờ bongdaso nét và tạp chí đã suy giảm nghiêm trọng.

Tuy nhiên, không thể chỉ lấy khủng hoảng kinh tế để biện minh cho sự suy thoái của ngành công nghiệp báo bongdaso nét. Có rất nhiều yếu tố nhưng đặc biệt nhất là việc sử dụng Internet ngày một rộng rãi, kéo theo đó là sự ra đời các trang báo điện tử, các hình thức quảng cáo điện tử… đã và sẽ tác động khiến lĩnh vực này khó tìm lại được ánh hào quang khi kinh tế đã hồi phục.

Khủng hoảng lan rộng

Cuộc khủng hoảng của ngành công nghiệp báo bongdaso nét diễn ra ở tất cả mọi châu lục, mọi đất nước bất kể giàu, nghèo và trình độ phát triển của nền báo chí. Hai khu vực điển hình là châu Âu và Mỹ.

Tại Mỹ

Ngày 8/12/2008, ngành công nghiệp bongdaso nét chí Mỹ thực sự bị rúng động trước tin Tribune Co., một trong ba đại gia truyền thông nước này, tuyên bố phá sản. Đây được ví như cột mốc vô cùng quan trọng trong cuộc khủng hoảng của giới truyền thông Mỹ bởi Tribune Co. sở hữu tới 23 đài truyền hình trên khắp nước Mỹ cùng những tờ bongdaso nét lớn nhưLos Angeles TimesvàChicago Tribune... Tổng số lượng phát hành của Tribune Co. là 2 triệu bản mỗi ngày và tập đoàn này từng đạt doanh thu 4 tỷ USD/năm với hàng nghìn nhân viên trải khắp nước Mỹ.

Nhiều tập đoàn bongdaso nét chí khác ở Mỹ cũng đã phải đối mặt với khó khăn, do nợ nần, do quảng cáo suy giảm và mất bớt lượng độc giả vì sự phát triển của Internet. Năm 2009, Sun Times Media Group, một trong những công ty bongdaso nét chí có quy mô lớn ở Mỹ cũng nộp đơn xin bảo hộ phá sản do thua lỗ.

Tập đoàn truyền thông đa phương tiện hàng đầu của MỹNew York Times, cũng không tránh khỏi suy thoái. Năm 2012, Tập đoàn này đã sa thải hàng trăm nhân viên và hoàn tất hợp đồng chuyển nhượng 16 tờ bongdaso nét thuộc sở hữu của mình cho Tập đoàn Halifax Media Holdings (Mỹ). Nguyên nhân làNew York Timesmuốn cắt giảm chi tiêu, dồn lực cho các tờ bongdaso nét chủ lực của mình và các tờ bongdaso nét trực tuyến đang làm ăn có lãi.

Chưa hết, cuối tháng 10/2012, tạp chí kinh tế quen thuộc của Mỹ -Newsweekđã tuyên bố ngừng bản bongdaso nét để chuyển sang bản điện tử với tên gọi mới -NewsweekGlobal từ năm 2013. Năm 2003,Newsweekcó lượng phát hành trên 4 triệu bản nhưng tới năm 2012, chỉ còn là trên 1,5 triệu bản. Nguyên nhân chính dẫn đến sự “ra đi” của tờ báo đã từng tồn tại gần 80 năm qua chính là khủng hoảng kinh tế và sự “ra đi” của tờ báo này là một cú sốc không chỉ đối với ngành báo bongdaso nét của Mỹ mà còn đối với ngành báo bongdaso nét trên toàn thế giới.

Tại châu Âu

Cuộc khủng hoảng báo bongdaso nét ở Đức đã dẫn tới sự ra đời của một từ phức mới: “Zeitungssterben”, có nghĩa là “cái chết của báo bongdaso nét”. Có thể kể tên những nạn nhân tiêu biểu của cuộc khủng hoảng trên đất Đức làFinancial Times Deutschland(đình bản) vàFrankfurter Rundschau(đệ đơn xin phá sản)

Theo Hiệp hội Các nhà xuất bản báo bongdaso nét của Đức, tổng lượng phát hành hàng ngày của các tờ báo bongdaso nét ở nước này trong khoảng thời gian năm 2005-2012 đã giảm 17%, xuống còn 21,1 triệu bản. Lượng phát hành giảm đi cùng với sự suy giảm của doanh thu quảng cáo. Ngay từ đầu thập niên 2000, các nhà quảng cáo đã chuyển sang báo mạng và xu hướng này tăng tốc khi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu nổ ra vào năm 2008, tiếp đó là khủng hoảng nợ công trong khối Eurozone. Hiệp hội Quảng cáo Đức cho rằng, doanh thu quảng cáo của các tờ báo bongdaso nét ra hàng ngày trong năm 2011 là 3,6 tỷ Euro, giảm 45% so với cách đây 12 năm.

Trong khoảng thời gian 2006- 2012, một số tờ báo bongdaso nét chất lượng của Anh chứng kiến lượng phát hành giảm khoảng 40-50%. Doanh thu quảng cáo cũng ngày một xuống dốc. Hãng truyền thông Zenith Optimedia cho biết, doanh thu quảng cáo trên các báo Anh quốc trong năm 2012 giảm khoảng 250 triệu bảng (402,7 triệu USD). Cụ thể, doanh thu các báo phát hành cả nước sẽ mất 5,1% và các báo địa phương giảm 9,6%.

Thay đổi để sinh tồn

Báo bongdaso nét thế giới đang ở trong tình cảnh khốn khó chưa từng thấy. Chính phủ nhiều nước đã phải có các động thái hỗ trợ báo bongdaso nét. Ở Anh, Canada và Australia, hàng nghìn phóng viên đã trở thành công chức nhà nước, làm việc trong các hãng báo chí do chính phủ sở hữu. Ngoài ra, các chính phủ cũng hỗ trợ ngành báo chí dưới các hình thức như giảm bưu phí ở Mỹ, Pháp hay không đánh thuế giá trị gia tăng ở Anh.

Về phần mình, nhiều tờ báo cùng lúc hợp lực công kích, buộc tội báo mạng và các trang tìm kiếm như google đã xâm phạm bản quyền báo bongdaso nét để kiếm lời bất chính. Tuy vậy, đây cũng chỉ như một đòn phản công kém hiệu lực và nhiều tờ báo đã buộc phải thay đổi bởi họ biết rằng sẽ chẳng đạt được gì nếu không tự tìm được hướng đi thích hợp:

Tập trung vào nội dung và quan tâm tới nhu cầu của độc giả

Đi ngược bối cảnh chung hiện nay của ngành truyền thông, TờThe Economistvẫn có mức doanh thu kỷ lục và số lượng bongdaso nét phát hành tăng đều trong vòng hai năm qua. Theo một giám đốc điều hành củaThe Economistthì một nguyên tắc vàng của tờ bongdaso nét này là: “Đưa tới cho độc giả cái họ thực sự muốn đọc, không phải cái mà các tờ bongdaso nét nghĩ rằng họ nên đọc”.

Thực tế nguyên tắc này một lần nữa nhấn mạnh lại điều cốt tử của báo chí là: nội dung. Để tiếp tục tồn tại và phát triển, báo bongdaso nét cần phải tự làm mới mình, theo sát nhu cầu của độc giả, nâng cao chất lượng, giảm thiểu sự trùng lặp và xây dựng phong cách chuyên nghiệp, riêng biệt. Báo điện tử tuy có nhiều ưu thế, song thông tin thiếu chọn lọc và mức độ tin cậy thấp của những trang báo mạng khiến độc giả chưa mấy hài lòng.

Giảm chi phí đến tối thiểu

Nhiều tờ bongdaso nét đã gộp bớt số kỳ xuất bản (3 lần thay vì 7 lần/tuần) hoặc chuyển bongdaso nét ngày sang bongdaso nét tuần và rút nhỏ lại khổ giấy để giảm chi phí. Ở Australia, các tờ bongdaso nét khổ lớn gồm TờThe Sydney Morning HeraldvàThe Ageđã từ bỏ kiểu bongdaso nét có truyền thống hàng thế kỷ này chuyển sang khổ nhỏ. Các trang mục cũng được rà soát lại, dồn các chuyên mục cùng loại trên cùng một trang thay vì rải rác trên nhiều trang như thường làm.

Tồn tại bằng số hoá

Washington Post,tờ bongdaso nét gối đầu giường của nhiều chính khách/công chúng Mỹ đã thu lệ phí trên mạng từ 1/1/2013. Tại Mỹ, hiện đã có hơn 300 nhật bongdaso nét sử dụng hệ thống thu tiền lệ phí đọc bongdaso nét dưới nhiều hình thức “paywall” và chỉ cho đọc miễn phí một số bài và thông tin. Dự bongdaso nét, đến năm 2014, con số này sẽ tăng lên ít nhất là 400 tờ người đọc sẽ phải trả lệ phí. Có thể nói đây là phong trào bongdaso nét chí Mỹ nói riêng và bongdaso nét chí thế giới nói chung thích nghi để sinh tồn, sử dụng internet để phát triển thay vì để cho internet đào thải.

_________________

Tài liệu tham khảo:

http://www.naa.org

http://www.sipiapa.com

http://www.vietnamplus.vn

http://www.thanhnien.com

Bài đăng trên Tài chính & Đầu tư số 3 - 2013