bongdaso kèo nhà cái

1. Khái niệm về phương pháp KTHĐ

Để thực hiện kiểm toán, KTV cần định hình bongdaso kèo nhà cái cách thức để tiến hành hoạt động nhằm đạt được mục đích của bongdaso kèo nhà cái cuộc kiểm toán đó là phương pháp kiểm toán.

Từ điển Bách khoa Việt Nam định nghĩa:“Phương pháp là hệ thống bongdaso kèo nhà cái nguyên tắc vận dụng những nguyên lý, lý luận phản ánh hiện thực khách quan nhằm chỉ đạo hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn của con người”.Đại từ điển Tiếng Việt định nghĩa:“Phương pháp là cách thức tiến hành để có hiệu quả cao”.

Như vậy, khi áp dụng vào KTHĐ thìphương pháp KTHĐ được hiểu là hệ thống bongdaso kèo nhà cái nguyên tắc, quy tắc để chỉ đạo hoạt động nghiệp vụ của cuộc KTHĐ nhằm đạt được những mục tiêu đề ra của cuộc kiểm toán một cách hiệu quả.

Phương pháp kiểm toán có thể được chia theo hai cấp độ là bongdaso kèo nhà cái phương pháp chung và bongdaso kèo nhà cái phương pháp - kỹ thuật nghiệp vụ kiểm toán.

Phương pháp chung của KTHĐđược hiểu là những định hướng có tính nguyên tắc phù hợp với đặc điểm của KTHĐ nhằm chỉ đạo toàn bộ bongdaso kèo nhà cái hoạt động của cuộc kiểm toán để đạt được bongdaso kèo nhà cái mục tiêu của cuộc KTHĐ.

Phương pháp chung KTHĐ thể hiện rõ những định hướng tổng quát của cuộc KTHĐ; nó thể hiện tính đặc thù của cuộc KTHĐ. Phương pháp chung KTHĐ sẽ chỉ đạo toàn bộ bongdaso kèo nhà cái hoạt động của cuộc KTHĐ: nội dung bongdaso kèo nhà cái giai đoạn của cuộc KTHĐ, vận dụng bongdaso kèo nhà cái phương pháp - kỹ thuật nghiệp vụ trong bongdaso kèo nhà cái hoạt động tác nghiệp kiểm toán cụ thể.

Phương pháp - Kỹ thuật nghiệp vụ KTHĐ(phương pháp - kỹ thuật) thực chất là cách thức tiến hành, được thể hiện thành những quy tắc mang tính kỹ thuật nghiệp vụ để thực hiện từng nội dung công việc nghiệp vụ cụ thể của cuộc KTHĐ.

Do bản chất của hoạt động kiểm toán là sự tách ra, phát triển từ chức năng kiểm tra của quản lý kinh tế nên phương pháp kỹ thuật nghiệp vụ kiểm toán thực chất có nguồn gốc và là sự tích hợp nhiều phương pháp kỹ thuật nghiệp vụ của bongdaso kèo nhà cái chuyên ngành quản lý kinh tế và bongdaso kèo nhà cái khoa học khác. Trong đó, bongdaso kèo nhà cái phương pháp - kỹ thuật nghiệp vụ quản lý kinh tế là chủ yếu, bao gồm: quản trị kinh doanh, quản trị tài chính, thống kê, kinh tế, toán kinh tế, kế toán…

bongdaso kèo nhà cái phương pháp - kỹ thuật KTHĐ một mặt bị chi phối bởi phương pháp KTHĐ chung về phương hướng, mục tiêu của cuộc kiểm toán; mặt khác, bị chi phối bởi bongdaso kèo nhà cái nghiệp vụ và khoa học đã sinh ra nó về mặt kỹ thuật tác nghiệp, tức là bongdaso kèo nhà cái quy tắc, bongdaso kèo nhà cái thủ tục thực hiện.

Trong thực hiện một cuộc KTHĐ, bongdaso kèo nhà cái phương pháp chung và bongdaso kèo nhà cái phương pháp - kỹ thuật nghiệp vụ phải được vận dụng một cách thống nhất và hợp lý để đảm bảo thực hiện được bongdaso kèo nhà cái mục đích, mục tiêu của cuộc kiểm toán với chất lượng cao và hiệu quả.

2. bongdaso kèo nhà cái phương pháp chung của KTHĐ

Phương pháp chung của KTHĐ gồm nhiều loại, tuỳ thuộc vào cách tiếp cận hoạt động kiểm toán của người nghiên cứu. Có thể tiếp cận theo trình tự tổ chức hoạt động của cuộc kiểm toán, tiếp cận theo trình tự tổ chức thông tin của cuộc kiểm toán…. Tuy nhiên, từ thực tiễn hoạt động kiểm toán nói chung và tổng kết thực tiễn KTHĐ của INTOSAI, KTV thường tiếp cận cuộc kiểm toán theo định hướng mục tiêu của cuộc kiểm toán. Với cách tiếp cận này, bongdaso kèo nhà cái phương pháp kiểm toán chung bao gồm 2 phương pháp:

- Phương pháp” định hướng kết quả” (3, tr93) là phương pháp kiểm toán mà KTV dựa trên những kết quả hoạt động chủ yếu của đơn vị (bongdaso kèo nhà cái lĩnh vực, bongdaso kèo nhà cái nhiệm vụ, những mục tiêu hoạt động của đơn vị, bộ phận trong đơn vị…) để làm cơ sở cho việc xác định bongdaso kèo nhà cái mục tiêu, nội dung kiểm toán, chương trình kiểm toán, bongdaso kèo nhà cái phương pháp kỹ thuật nghiệp vụ kiểm toán, lựa chọn bongdaso kèo nhà cái tiêu chuẩn đánh giá của KTHĐ… Ví dụ từ kết quả về sản lượng sản xuất một sản phẩm X của một doanh nghiệp, KTV sẽ xác định bongdaso kèo nhà cái nội dung kiểm toán về bongdaso kèo nhà cái chi phí nguồn lực (vật tư, lao động, tài sản cố định, vốn…) trong sản xuất sản phẩm X; về quy trình tổ chức sản xuất sản phẩm…, lựa chọn bongdaso kèo nhà cái phương pháp kỹ thuật phù hợp với từng nội dung kiểm toán… để nhằm đánh giá tính kinh tế, tính hiệu quả, tính hiệu lực trong quản lý và sử dụng bongdaso kèo nhà cái nguồn lực kinh tế để sản xuất sản phẩm X.

- Phương pháp “định hướng vấn đề” (3, trang 93) là phương pháp kiểm toán mà kiểm toán viên dựa trên những nhận định về những hoạt động, những bộ phận có vấn đề tại đơn vị để làm cơ sở cho việc xác định mục tiêu, nội dung kiểm toán, chương trình kiểm toán, bongdaso kèo nhà cái phương pháp kỹ thuật nghiệp vụ kiểm toán, lựa chọn bongdaso kèo nhà cái tiêu chuẩn đánh giá của KTHĐ… Những hoạt động, những bộ phận của đơn vị được coi là có vấn đề thường là những hoạt động bất thường; những hoạt động đạt kết quả thấp so với mục tiêu kế hoạch; những hoạt động được xác định có rủi ro kiểm toán cao… hoặc những hoạt động, bộ phận quan trọng, tác động, ảnh hưởng lớn đến mọi hoạt động khác của đơn vị.

Hai phương pháp KTHĐ trên đều là những phương pháp kiểm toán chung được áp dụng phổ biến trong thực tiễn KTHĐ của bongdaso kèo nhà cái nước. Phương pháp “định hướng kết quả” thường cho phép đánh giá hoạt động của đơn vị một cách toàn diện trên cơ sở so sánh kết quả phản ánh thực trạng hoạt động của đơn vị với bongdaso kèo nhà cái tiêu chuẩn KTHĐ. Phương pháp “định hướng vấn đề” thường cho phép xác định, đánh giá mức độ tác động của bongdaso kèo nhà cái hoạt động, tình huống “có vấn đề” đến thực trạng hoạt động của đơn vị và làm rõ những nguyên nhân dẫn đến những “vấn đề” (thường là những sai phạm, yếu kém trong quản lý…).

3. bongdaso kèo nhà cái phương pháp - kỹ thuật nghiệp vụ kiểm toán hoạt động

Cũng như hoạt động kiểm toán nói chung, KTHĐ là loại hình hoạt động ra đời sau, cần áp dụng bongdaso kèo nhà cái phương pháp - kỹ thuật của bongdaso kèo nhà cái lĩnh vực hoạt động khác vào thực hiện mục đích của mình.

Phương pháp - kỹ thuật nghiệp vụ KTHĐgồm rất nhiều bongdaso kèo nhà cái phương pháp cụ thể thuộc bongdaso kèo nhà cái chuyên môn nghiệp vụ và lĩnh vực khoa học khác nhau vận dụng vào KTHĐ. Cũng như trong kiểm toán nói chung, trong KTHĐ cần thực hiện nhiều hoạt động nghiệp vụ để có thể thu thập bằng chứng kiểm toán, đưa ra những nhận xét, kết luận kiểm toán. Tuy nhiên, thực tiễn kiểm toán (đặc biệt là kiểm toán hoạt động) cho thấy có 2 nhóm hoạt động chủ yếu để làm cơ sở cho hình thành những bằng chứng kiểm toán, đó là bongdaso kèo nhà cái hoạt động thu thập dữ liệu kiểm toán và phân tích dữ liệu kiểm toán. Do vậy, trong nghiên cứu về bongdaso kèo nhà cái phương pháp kỹ thuật KTHĐ, dựa trên tính chất của bongdaso kèo nhà cái hoạt động tác động đến cơ sở dữ liệu kiểm toán để hình thành hai nhóm phương pháp kỹ thuật kiểm toán chủ yếu trong KTHĐ, đó là: bongdaso kèo nhà cái phương pháp thu thập dữ liệu kiểm toán và bongdaso kèo nhà cái phương pháp phân tích dữ liệu kiểm toán.

3.1. bongdaso kèo nhà cái phương pháp - kỹ thuật nghiệp vụ áp dụng trong thu thập dữ liệu kiểm toán

Thu thập dữ liệu là hoạt động chủ yếu trong kiểm toán nói chung và KTHĐ nói riêng. Có thể áp dụng nhiều phương pháp - kỹ thuật để thu thập dữ liệu trong KTHĐ, sau đây là một số phương pháp - kỹ thuật đại diện:

3.1.1. Kiểm tra tài liệu lưu trữ

Kiểm tra hồ sơ tài liệu trong KTHĐ là hoạt động xem xét, đánh giá những tài liệu lưu trữ của đơn vị liên quan đến đối tượng kiểm toán để thu thập được những dữ liệu kiểm toán (gồm cả chỉ tiêu định tính và dữ liệu định lượng) nhằm bongdaso kèo nhà cái mục tiêu chủ yếu: Làm cơ sở xác định tính đầy đủ và độ tin cậy của bongdaso kèo nhà cái thông tin; Cung cấp bongdaso kèo nhà cái tài liệu để đánh giá hệ thống kiểm soát quản lý của đơn vị; Cung cấp bongdaso kèo nhà cái tài liệu về kết quả hoạt động của đơn vị; Làm nguồn tài liệu cho việc lựa chọn tiêu chuẩn KTHĐ.

3.1.2. Nghiên cứu tình huống

Nghiên cứu tình huống trong KTHĐ là hoạt động xem xét diễn biến của một hay một nhóm hoạt động của đơn vị để thu thập được những thông tin nhằm hiểu rõ, đưa ra kết luận về tính chất hoặc làm rõ vấn đề mà KTV đã đặt ra giả thuyết về hoạt động của đơn vị. bongdaso kèo nhà cái mục tiêu cụ thể của nghiên cứu tình huống thường là: Phân tích sâu, toàn diện về những vấn đề phức tạp đặt ra trong hoạt động kiểm toán; Thu thập bongdaso kèo nhà cái bằng chứng để đối chiếu với bongdaso kèo nhà cái thông tin khác; Thu thập bongdaso kèo nhà cái tài liệu để minh chứng hoặc củng cố cho một giả thiết (nhận định) về hoạt động của đơn vị; Kết hợp với bongdaso kèo nhà cái tài liệu tổng hợp để đưa ra những đánh giá, nhận xét…

3.1.3. Điều tra

Điều tra trong KTHĐ là hoạt động thu thập thông tin có hệ thống từ một tổng thể đã được xác định, thường là thông qua phỏng vấn hoặc bằng câu hỏi điều tra được lập theo mẫu về bongdaso kèo nhà cái đơn vị hay tổng thể điều tra nhằm thu thập những thông tin làm căn cứ đối chiếu để chứng minh một nhận định, một quan điểm của kiểm toán. bongdaso kèo nhà cái mục tiêu cụ thể của điều tra trong KTHĐ thường là: Thu thập bongdaso kèo nhà cái thông tin để chứng minh cho một nhận định, quan điểm; Tổng hợp về một nhận định, một ý tưởng về một hoạt động nào đó của đơn vị; Xác nhận bongdaso kèo nhà cái dữ liệu, sự kiện từ bongdaso kèo nhà cái nguồn khác nhau để củng cố tính đúng đắn của một phát hiện kiểm toán.

3.1.4. Hội thảo và chất vấn

Hội thảo và chất vấn trong KTHĐ là hoạt động được thực hiện dưới hình thức bongdaso kèo nhà cái cuộc họp nhằm thu thập bongdaso kèo nhà cái thông tin hoặc đưa ra những nhận định về một vấn đề trong kiểm toán. Hội thảo và chất vấn được tổ chức nhằm bongdaso kèo nhà cái mục tiêu cụ thể sau: Thu thập những kiến thức về một lĩnh vực chuyên ngành liên quan đến nội dung cuộc kiểm toán; Thảo luận bongdaso kèo nhà cái vấn đề, bongdaso kèo nhà cái quan sát, bongdaso kèo nhà cái giải pháp trong cuộc kiểm toán; Trình bày bongdaso kèo nhà cái lập luận ủng hộ hoặc phản bác quan điểm về một vấn đề cần làm rõ hoặc giải quyết.

3.1.5. Tham khảo ý kiến chuyên gia và tư vấn

Tham khảo ý kiến chuyên gia và tư vấn trong KTHĐ là hoạt động nhằm thu thập những thông tin, quan điểm của những cá nhân có trình độ chuyên môn cao liên quan đến lĩnh vực của cuộc kiểm toán. Mục tiêu cụ thể của việc tham khảo ý kiến chuyên gia và tư vấn thường là: Thu nhận thêm những kiến thức sâu về lĩnh vực kiểm toán; Bổ sung những thông tin để củng cố thêm những nhận định, kết luận kiểm toán; Thu nhận những thông tin, quan điểm khác nhau để đánh giá toàn diện vấn đề kiểm toán.

3.1.6. Thử nghiệm hiện trường

Thử nghiệm hiện trường (hay thực nghiệm) trong KTHĐ là hoạt động tái diễn lại một hoạt động, một quá trình nhằm thu thập những thông tin làm cơ sở để so sánh đối chiếu với kết quả của những hoạt động được kiểm toán.Thử nghiệm hiện trường được áp dụng nhằm bongdaso kèo nhà cái mục tiêu cụ thể sau: Xác minh lại kết quả của một hoạt động, một quá trình đã diễn ra; Đo lường, đánh giá những nhân tố tác động đến một hoạt động hoặc một kết quả của hoạt động.

Có 2 dạng thử nghiệm hiện trường là: 1) tạo lập mô hình thử nghiệm; 2) quan sát trực tiếp hoạt động thực tiễn có kiểm soát. Mô hình thứ hai có tính khả thi hơn vì nó phù hợp với điều kiện thực tiễn của đơn vị và tiết kiệm.

bongdaso kèo nhà cái phương pháp kỹ thuật trên thường được kết hợp với phương pháp kiểm toán chọn mẫu để thu thập dữ liệu kiểm toán. Ngoài ra, tuỳ thuộc vào điều kiện thực tiễn và yêu cầu của cuộc kiểm toán, KTV còn có thể vận dụng nhiều phương pháp - kỹ thuật khác trong cuộc KTHĐ để thu thâp dữ liệu nhằm đảm bảo chất lượng, hiệu quả của cuộc kiểm toán.

3.2. bongdaso kèo nhà cái phương pháp - kỹ thuật nghiệp vụ chủ yếu áp dụng trong phân tích dữ liệu kiểm toán

Trong KTHĐ, phân tích dữ liệu là một hoạt động rất quan trọng có ý nghĩa quyết định trực tiếp đến bongdaso kèo nhà cái phát hiện kiểm toán. Phân tích dữ liệu là quá trình nối tiếp của việc thu thập dữ liệu trong kiểm toán. Trên cơ sở phân tích dữ liệu, KTV sẽ đưa ra những nhận xét, đánh giá về tính kinh tế, tính hiệu quả, tính hiệu lực trong hoạt động của đơn vị. Để phân tích dữ liệu, KTV có thể áp dụng rất nhiều phương pháp thuộc bongdaso kèo nhà cái lĩnh vực chuyên môn khác nhau.

3.2.1. Mô tả dữ liệu

Mô tả dữ liệu hay mô tả bongdaso kèo nhà cái số liệu thống kê về một hoạt động của đơn vị là một phương pháp - kỹ thuật tương đối đơn giản được áp dụng rất hiệu quả cho việc phân tích dữ liệu. áp dụng phương pháp - kỹ thuật mô tả dữ liệu có thể phục vụ cho bongdaso kèo nhà cái mục tiêu cụ thể của phân tích dữ liệu sau: Xác định cấp độ, sự phân bổ hoặc kiểu dữ liệu để khẳng định vai trò, tính chất của từng nhóm những dữ liệu; Quyết định bongdaso kèo nhà cái phương án khác nhau có đáp ứng tiêu chuẩn KTHĐ không; Giải thích sự phân bổ dữ liệu để đánh giá rủi ro; Đánh giá dữ liệu mẫu có đại diện cho tổng thể không?

3.2.2. So sánh

So sánh trong KTHĐ là phương pháp được sử dụng nhằm đánh giá bongdaso kèo nhà cái hoạt động hoặc kết quả hoạt động của đơn vị so với một mức chuẩn để xác định xu hướng hoặc cấp độ hoạt động hoặc hiệu quả hoạt động của đơn vị. bongdaso kèo nhà cái mục tiêu cụ thể trong áp dụng phương pháp so sánh trong KTHĐ là: Đánh giá mức độ đạt được mục tiêu trong hoạt động; Đánh giá mức độ tiết kiệm chi phí trong hoạt động; Đánh giá xu hướng kết quả hoạt động; Đánh giá hoạt động của đơn vị so với tiêu chuẩn KTHĐ…

3.2.3. Hồi quy và tương quan (hồi quy)

Phương pháp hồi quy được vận dụng để đánh giá mức độ về bongdaso kèo nhà cái tiêu thức trong hoạt động của đơn vị. Phương pháp hồi quy thường chỉ chú trọng đến bongdaso kèo nhà cái mối quan hệ giữa bongdaso kèo nhà cái yếu tố tác động chủ yếu. Những mục tiêu cụ thể áp dụng phương pháp hồi quy trong KTHĐ là: Xác định mối quan hệ giữa yếu tố nguyên nhân đến bongdaso kèo nhà cái yếu tố kết quả; Kiểm tra mối quan hệ mang tính bản chất trong hoạt động; Xác định bongdaso kèo nhà cái trường hợp không bình thường trong hoạt động; Dự đoán bongdaso kèo nhà cái giá trị tương lai.

3.2.4. Chỉ số

Phương pháp chỉ số áp dụng trong KTHĐ là phương pháp biểu hiện quan hệ so sánh giữa 2 mức độ của một chỉ tiêu kinh tế; trên cơ sở đó có thể mở rộng phương pháp này để so sánh, phân tích sự tác động của hai hay nhiều chỉ tiêu kinh tế đến sự biến động của chỉ tiêu kinh tế cần nghiên cứu. áp dụng phương pháp chỉ số trong phân tích dữ liệu kiểm toán nhằm những mục tiêu cụ thể sau: Xác định mức độ ảnh hưởng của bongdaso kèo nhà cái nhân tố đến mức độ hoàn thành mục tiêu hoạt động; Xác định mức độ đạt được hiệu quả hoạt động, mức độ đạt được sự tiết kiệm bongdaso kèo nhà cái nguồn lực trong hoạt động; Xác định mức độ biến động của bongdaso kèo nhà cái chỉ tiêu kinh tế theo thời gian (so sánh với kỳ gốc), theo không gian (so sánh với đơn vị khác).

3.2.5. Giá trị đồng tiền theo thời gian

Giá trị đồng tiền theo thời gian là một phương pháp của toán kinh tế dùng để xác định giá trị của một khoản thu, chi ở bongdaso kèo nhà cái thời điểm khác nhau được quy về một thời điểm gốc do sự tác động của yếu tố thời gian và lãi suất thị trường. Phương pháp này được áp dụng trong KTHĐ nhằm đạt được những mục tiêu cụ thể sau: Đánh giá tính kinh tế trong bongdaso kèo nhà cái quyết định quản lý: sử dụng bongdaso kèo nhà cái nguồn lực kinh tế; quyết định mua vật tư, thiết bị…; Đánh giá tính tiết kiệm, tính hiệu quả của bongdaso kèo nhà cái chương trình, dự án dự tính thực hiện hoặc đã được thực hiện của đơn vị.

3.3.6. Chi phí - Lợi ích

Phương pháp phân tích chi phí - lợi ích là một phương pháp của toán kinh tế dựa trên việc xác định mô hình nghiên cứu về mối quan hệ giữa lợi ích và chi phí, trong đó cả chi phía và lợi ích đều được xác định bằng tiền. Phương pháp phân tích chi phí - lợi ích thường áp dụng trong KTHĐ bongdaso kèo nhà cái chương trình, dự án xây dựng cơ bản. bongdaso kèo nhà cái mục tiêu cụ thể của phương pháp phân tích chi phí - lợi ích trong KTHĐ như sau: So sánh mức chi phí và lợi ích đã được tính toán cụ thể; So sánh bongdaso kèo nhà cái chi phí cơ hội khi lợi ích dự tính là không đổi.

Việc vận dụng mỗi phương pháp V - kỹ thuật nghiệp vụ trong phân tích dữ liệu ngoài sự chi phối của mục tiêu cụ thể của kiểm toán, nguồn dữ liệu… còn chịu sự tác động của sở trường của KTV.

Tài liệu tham khảo:

1. bongdaso kèo nhà cái chuẩn mực kiểm toán và hướng dẫn kiểm toán kiểm toán hoạt động của INTOSAI và ASOSAI - NXB Thống kê- Hà Nội, năm 2004.

2. Quy chế kiểm toán và cẩm nang Kiểm toán CHLB Đức – NXB Thống kê- Hà Nội, năm 2004.

* Bài viết được đăng trên Chuyên mục Nghiên cứu trao đổi - Cổng TTĐT Kiểm toán Nhà nước)