Băn khoăn về việc đúng, sai của lịch 2019

Theo Thành Nguyễn/Báo Đầu tư Bất động sản

Thời gian qua, nhiều người thắc mắc hỏi căn cứ khoa học nào để phân định sự đúng sai khi các lịch không đồng nhất về ngày Âm. Với sự sai lệch này, nên dùng ngày Âm nào để ứng dụng vào các bộ môn khoa học phương Đông?

Tháng Giêng (Âm lịch) năm Kỷ Hợi 2019, bongdaso wap các ấn phẩm lịch in chỉ có 29 ngày.
Tháng Giêng (Âm lịch) năm Kỷ Hợi 2019, theo các ấn phẩm lịch in chỉ có 29 ngày.

Sai bongdaso wapvà những băn khoăn

Tháng Giêng năm Kỷ Hợi 2019, theo các ấn phẩm lịch in chỉ có 29 bongdaso wap, nhưng theo lịch Vạn niên, thì lại có 30 bongdaso wap. Năm trước Mậu Tuất 2018 cũng có lệch bongdaso wap (tháng 9 theo lịch Vạn niên chỉ có 29 bongdaso wap, nhưng lịch in đủ 30 bongdaso wap). Điều này khiến nhiều người dân băn khoăn không biết lịch nào đúng, lịch nào sai, nên theo lịch nào. Vì khi có sự sai lệch về số bongdaso wap (1 bongdaso wap) như vậy từ tháng Giêng, sẽ dẫn đến sự khác biệt về các bongdaso wap khác trong cả 11 tháng còn lại.

Ngoài ra, việc sai lịch cũng dẫn đến việc kiêng kỵ theo quan niệm dân gian bị thay đổi (sai bongdaso wap). Ví dụ như với bongdaso wap Tam nương, theo chiết tự nghĩa là 3 bà: Muội Hỷ, Đát Kỷ, Bao Tự và 3 bà này được sử sách biết đến là 3 tác giả dẫn đến sự sụp đổ của 3 triều đại huy hoàng trong lịch sử Trung Quốc. Do đó, những bongdaso wap được người ta kiêng kỵ làm các việc đại sự như cưới xin, làm ăn... chính là bongdaso wap sinh và bongdaso wap mất của 3 bà này. Cụ thể, những bongdaso wap Tam Nương là bongdaso wap mùng 3, 7, 13, 18, 22, 27 Âm lịch hàng tháng. Việc sai dù chỉ một bongdaso wap của tháng trước cũng khiến các tháng tiếp theo hoàn toàn bị sai khác.

Hay với bongdaso wap Nguyệt kỵ, cũng là một bongdaso wap mà dân gian thường kiêng kỵ, tránh làm việc quan trọng. Một năm có 12 tháng, và mỗi tháng đều có 3 bongdaso wap được coi là bongdaso wap Nguyệt kỵ là mùng 5, bongdaso wap 14 và 23. Theo quan niệm từ xưa, trong mỗi tháng luôn có 3 bongdaso wap mà cộng vào bằng 5 đó là bongdaso wap mùng 5, bongdaso wap 14 (1+4), bongdaso wap 23 (2+3). Thời xưa thường gọi đây là bongdaso wap nửa đời nửa đoạn, xuất hành, đi đâu, làm gì cũng sẽ gặp khó khăn, vất vả, mất việc, mất tiền, mất công, mất sức.

Câu nói: "Mồng năm, mười bốn, hai ba/Làm gì cũng bại chẳng ra việc gì" hay "Mồng năm, mười bốn, hai ba/Đi chơi còn thiệt, nữa là đi buôn" cũng xuất phát trừ quan điểm này. Việc sai bongdaso wap cũng sẽ dẫn đến những tính toán sai cho bongdaso wap Nguyệt kỵ.

Chủ yếu liên quan đếnchọn bongdaso wap

Trong lĩnh vực khoa học phương Đông có rất nhiều bộ môn vận hành dựa trên bongdaso wap Âm lịch, điển hình là Kinh dịch, Tử vi, Phong thủy… Nếu bongdaso wap Âm lịch bị sai thì sẽ không thể nào xem Tử vi cho một người được, lập quẻ theo “năm tháng bongdaso wap giờ” của kinh dịch cũng bị sai, xem bongdaso wap tốt xấu cũng bị lệch.

Chẳng hạn, xem bongdaso wap tốt để cưới hỏi, thì tuổi Dần và Thân có tháng 2 là tháng Đại lợi, nhưng cũng phải tránh các bongdaso wap Tam nương và Nguyệt kỵ, nhưng nếu bongdaso wap Âm bị dịch chuyển một bongdaso wap, thì kết quả xem bongdaso wap bị sai hoàn toàn.

Xem lá số Tử vi cũng được lập theo bongdaso wap sinh Âm lịch, nếu bongdaso wap Âm bị lệch một bongdaso wap, thì lá số sẽ hoàn toàn khác, kết quả dự đoán sẽ khác.

Ngoài ra, còn ảnh hưởng tới nhiều việc trọng đại khác là chọn bongdaso wap động thổ - nhập trạch - khai trương...

Theo kiến trúc sư phong thủy Hoàng Trà, Phó viện trưởng Viện Lý học phương Đông, trên thực tế, không chỉ năm 2018 và 2019 là có sự sai lệch về bongdaso wap Âm, các nhà nghiên cứu đã chỉ ra đã có nhiều năm lịch biên soạn giữa Việt Nam và các nước phương Đông cũng không trùng khớp, có điều trước đây mạng internet chưa phát triển nên ít người biết.

Theo ông Trà, các bộ môn khoa học phương Đông đều vận hành dựa trên 10 Thiên can (Giáp, Ất, Bính, Đinh, Mậu, Kỷ, Canh, Tân, Nhâm, Quý) và 12 Địa chi (Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi).

Thiên can dịch chuyển tuần hoàn theo chu kỳ và cứ 10 bongdaso wap thì Thiên can được lặp lại. Địa chi dịch chuyển theo chu kỳ và cứ 12 bongdaso wap thì Địa chi trùng lặp. Sự kết hợp giữa Thiên can và Địa chi tạo thành một chu kỳ gọi là vòng giáp tý, cũng có tên gọi là Lục thập hoa giáp: là sự kết hợp 6 chu kỳ hàng can với 5 chu kỳ hàng chi thành hệ 60 và cứ sau chu kỳ 60 lại lặp lại Can Chi giống nhau.

Cách tính năm, tháng, bongdaso wap, giờ đều theo hệ số đó, gọi là lịch can chi. Bất kể năm tháng, bongdaso wap, giờ nào đều được thể hiện bằng Thiên can và Địa chi. Cụ thể, 0h bongdaso wap mùng 1 tháng Giêng năm 2019 là năm Kỷ Hợi - tháng Bính Dần - bongdaso wap Quý Dậu - giờ Nhâm Tý.

Thiên can và Địa chi hàng ngàn năm nay không thay đổi và biến dịch tuần hoàn, luôn đồng nhất giữa các quốc gia ở phương Đông. Vì vậy, việc xem bongdaso wap, xem lá số, Kinh dịch, phong thủy dựa trên cơ sở của Thiên can và Địa chi không bao giờ thay đổi và đó mới là căn cứ chính xác. Còn việc lấy theo số bongdaso wap Âm theo tháng Âm rất hay xảy ra tình trạng không đồng nhất giữa các nước, vì các nhà xuất bản lịch của các nước không kết nối với nhau; từ đó, làm sai lệch các phép tính của khoa học phương Đông khi ứng dụng ở từng nước.

Vận dụng lịch trongkhoa học phương Đông

Lịch là một hệ thống để đặt tên cho các chu kỳ thời gian, quy định thời gian, đo thời gian, tính thời gian… Trước đây, mỗi quốc gia có một cách tính lịch khác nhau, theo dòng lịch sử và thuận theo quy luật của trời đất, các quốc gia trên thế giới thống nhất dùng chung một loại lịch là Dương lịch để quy định sự chuyển giao một năm, các nước phương Đông có thêm lịch Âm để quy định thời khắc chuyển giao năm cũ và năm mới. Từ đó, phương Đông dùng cả hai lịch, gọi là lịch Âm - Dương như hiện nay chúng ta đang dùng.

Lịch Dương (lịch Tây) trước cũng trải qua nhiều lần thay đổi về số bongdaso wap và số tháng của một năm. Điển hình là trước đây tháng 2 dương có 29 bongdaso wap, sau này vì tháng 2 là tháng đen tối cho nên mới chuyển tháng 2 thành 28 bongdaso wap và thay đổi một số tháng thành 31 bongdaso wap, nên chúng ta mới thấy một năm có nhiều tháng có 31 bongdaso wap, mà không dồn vào cho tháng 2 đủ 30 bongdaso wap. Nhưng vì tổng thời gian một năm có 365,25 bongdaso wap, cho nên cứ 4 năm lại có một năm là tháng 2 có 29 bongdaso wap.

Lịch Âm được tính theo các pha trong chu kỳ của Mặt Trăng. Vì quy luật biến dịch của Mặt Trời và Mặt Trăng không đồng nhất, nên để phù hợp theo mùa, lịch Âm phải có thêm tháng nhuận, sao cho khớp thời gian.

Chính vì vậy, số bongdaso wap trong một tháng, số tháng trong một năm là do con người quy định theo từng vùng lãnh thổ và theo từng quốc gia. Do đó, lấy số thứ tự của bongdaso wap để áp dụng vào các bộ môn khoa học phương Đông là không có độ chính xác cao và không đủ sự thuyết phục là vì thế. Điển hình là khi xem bongdaso wap đẹp mà kiêng bongdaso wap Tam nương và Nguyệt kỵ tính theo số thứ tự bongdaso wap cố định trong một tháng là vô lý.

Có một lịch liên quan đến khoa học phương Đông được tính theo Thiên can và Địa chi vận hành theo “12 tiết lệnh và 24 tiết khí”. Một năm mới được tính từ thời điểm lập Xuân. Đặc biệt, được áp dụng trong Phong thủy và Tứ trụ, người sinh sau lập Xuân là được tính sang tuổi năm sau, kể cả là bongdaso wap đó là trước bongdaso wap mồng 1 Tết. bongdaso wap lập Xuân rất ít khi trùng với bongdaso wap mồng 1 Tết, nên khi xem Phong thủy và Tứ trụ thường xảy ra rất nhiều nhầm lẫn. Đó cũng là sự khác biệt giữa xem Tứ trụ và xem Tử vi, vì Tử vi vẫn tính theo số thứ tự của bongdaso wap theo tháng Âm, nên sự chính xác khi xem lá số cũng khác nhau.

Điển hình, bongdaso wap lập Xuân của năm 2018 vào bongdaso wap 19 Âm lịch của tháng 12, tức là bongdaso wap 4 tháng 2 năm 2018 Dương lịch. Như vậy, những người sinh ra từ bongdaso wap 19 đến 30 tháng 12 Âm lịch của năm 2018 được tính tuổi xem phong thủy và tứ trụ sang năm 2019. Nhưng tuổi để làm lễ cúng, hay viết sớ… thì vẫn tính theo 2018. Bởi theo tâm linh, thời khắc giao thừa là thời điểm bàn giao giữa Ngài Cựu niên và Ngài Tân niên.

Nhưng cũng có những năm bongdaso wap lập Xuân lại sau bongdaso wap mồng 1 Tết, điển hình là năm 2020, bongdaso wap lập Xuân là bongdaso wap 11 Âm lịch tháng Giêng. Như vậy, những người sinh ra trước bongdaso wap 11 Âm tháng Giêng thì tính tuổi xem Phong thủy và Tứ trụ vẫn thuộc năm 2019, nhưng tuổi để làm lễ cúng, hay viết sớ… là năm 2020.

Tóm lại, tuổi Âm được phân định từ bongdaso wap mồng 1 Tết, để tính tổng số tuổi liên quan đến việc tâm linh, còn tuổi tính Phong thủy và Tứ trụ được tính từ bongdaso wap lập Xuân.

Ở phần trên đã phân tích 10 Thiên can và 12 Địa chi được biến dịch tuần hoàn và hàng ngàn năm nay không thay đổi. Chính vì vậy, các bộ môn của khoa học phương Đông tính toán từ 10 Thiên can và 12 Địa chi vận hành theo “12 tiết lệnh và 24 tiết khí” sẽ không bị thay đổi hay sai lệch do số bongdaso wap Âm trong tháng Âm lịnh.

Từ những kiến giải trên, theo ông Trà, việc số bongdaso wap tính theo tháng Âm không trùng khớp giữa Việt Nam và Trung Quốc hay các nước khác cũng chẳng quan trọng, chẳng ảnh hưởng tới “sự đúng sai khi vận hành các bộ môn khoa học phương Đông”. Từ đó, chúng ta cũng thấy những bộ môn lấy “số bongdaso wap theo tháng Âm” để tính cũng sẽ có độ chính xác không cao, mà phải căn cứ theo “Thiên can và Địa chi” và “12 tiết lệnh, 24 tiết khí”.