bongdaso tin tức

Dưới đây là ý kiến của tiến sĩ Tô Ánh Dương - Viện Kinh tế Việt Nam về câu chuyện quản lý thị trường bongdaso tin tức ở hai môi trường gần và khá tương đồng với Việt Nam. Tham luận của tiến sĩ Dương được gửi tới Diễn đàn Kinh tế Mùa thu 2013, nơi bongdaso tin tức cũng là chủ đề được tranh luận sôi nổi.

Kinh nghiệm quản lý thị trường bongdaso tin tức của Trung Quốc

Tại Trung Quốc, hoạt động kinh doanh bongdaso tin tức được thống nhất quản lý bởi đầu mối duy nhất là Ngân hàng Nhân dân Trung Hoa (People’s Bank of China-PBOC – Ngân hàng Trung ương của Trung Quốc). Trong giai đoạn từ năm 1949 đến 2001, Trung Quốc thực hiện kiểm soát chặt chẽ hoạt động kinh doanh bongdaso tin tức, PBOC đóng vai trò độc quyền thị trường bongdaso tin tức trong nước. Tuy nhiên, cùng với việc tự do hóa thị trường tài chính, Trung Quốc đã có những bước tiến mạnh mẽ trong việc tự do hoá từng bước thị trường bongdaso tin tức. Về cơ bản, kế hoạch tự do hoá thị trường bongdaso tin tức của Trung Quốc cũng bao gồm 3 giai đoạn như nhiều nước khác, đó là: (i) Giai đoạn 1: Xoá bỏ chế độ độc quyền kinh doanh bongdaso tin tức và cơ chế kiểm soát giá, đồng thời thành lập Sở giao dịch bongdaso tin tức Thượng Hải; (ii) Giai đoạn 2: Từng bước xoá bỏ cơ chế cấp phép đối với hoạt động sản xuất, bán buôn và bán lẻ bongdaso tin tức, bước đầu là đối với hoạt động bán lẻ, sau đó cho phép cá nhân được tham gia giao dịch bongdaso tin tức miếng; (iii) Giai đoạn 3: Xoá bỏ từng bước chế độ quản lý xuất nhập khẩu bongdaso tin tức. Trên cơ sở các bước nêu trên, PBOC đã ban hành các quy định theo hướng nới lỏng quản lý hoạt động kinh doanh bongdaso tin tức. Dưới đây là những mốc quan trọng trong tiến trình tự do hoá thị trường bongdaso tin tức của Trung Quốc.

- Giai đoạn 1991-2000:Trước năm 1991, tại Trung Quốc, nhu cầu tiêu thụ bongdaso tin tức phát triển chậm, chỉ vào khoảng 80 tấn mỗi năm, rất thấp nếu tính theo đầu người. Trong giai đoạn 1991-2000, nhu cầu tiêu thụ bongdaso tin tức bắt đầu tăng mạnh và đạt mức trung bình 270 tấn do những cải cách kinh tế và bắt đầu quá trình tự do hóa. Tuy nhiên, thị trường bongdaso tin tức vẫn chịu sự quản lý chặt chẽ của Nhà nước từ khâu sản xuất cho đến khâu phân phối bán lẻ.

Trong giai đoạn này, PBOC hoàn toàn độc quyền thị trường bongdaso tin tức trong nước từ khâu khai thác, tinh chế, gia công lẫn hoạt động mua bán, xuất nhập khẩu bongdaso tin tức. Các công ty khai thác bongdaso tin tức sau khi tinh chế thành bongdaso tin tức miếng phải bán lại cho các chi nhánh của PBOC, sau đó PBOC sẽ bán lại cho các công ty bongdaso tin tức bạc đá quý chuyên gia công bongdaso tin tức trang sức. Các công ty này sau đó được phép bán bongdaso tin tức trang sức cho dân chúng. Các hãng kinh doanh bongdaso tin tức trang sức chỉ được phép mua bongdaso tin tức nguyên liệu từ PBOC và bán nhưng không được phép mua lại bongdaso tin tức trang sức từ dân chúng. Người dân muốn bán bongdaso tin tức trang sức để lấy tiền mặt sẽ bán tại các chi nhánh của PBOC. Ngoài ra, giá cả mua bán bongdaso tin tức đều phải áp dụng giá do PBOC quy định. PBOC quản lý hoạt động xuất nhập khẩu bongdaso tin tức dưới dạng cấp phép xuất nhập khẩu cho các công ty được phép với số lượng tuỳ vào từng thời điểm. Nhờ đó mà Ngân hàng Trung ương kiểm soát được số lượng bongdaso tin tức trong nước.

Tuy nhiên, do giá bongdaso tin tức mua vào mà Nhà nước quy định thường thấp hơn nhiều so với bongdaso tin tức bán ra nên đã hình thành thị trường mua bán bongdaso tin tức ngầm trong dân cư. Mặt khác, cơ chế độc quyền trong phân phối và kiểm soát giá đã làm cho giao dịch trên thị trường bị méo mó, giá cả không tuân theo quy luật cung cầu trong khi nhu cầu bongdaso tin tức người dân lại ngày càng cao. Tình trạng này làm tăng lượng bongdaso tin tức nhập lậu kém chất lượng từ các nước có chung đường biên giới với Trung Quốc. Nhận thấy tình hình tiêu cực trên, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đã đổi mới, từng bước xóa bỏ cơ chế độc quyền trong sản xuất, kinh doanh và phân phối bongdaso tin tức.

- Giai đoạn từ 2001-2006:Trung Quốc trở thành thành viên chính thức của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vào năm 2001. Đây cũng là năm đánh dấu mốc quan trọng trong việc tự do hoá thị trường bongdaso tin tức của Trung Quốc. Tháng 4/2001, Ngân hàng Nhân dân Trung Hoa lần đầu tiên chính thức công bố kế hoạch xoá bỏ cơ chế quản lý độc quyền trong mua và phân phối bongdaso tin tức, bãi bỏ việc kiểm soát và ấn định giá bongdaso tin tức cũng như giảm thuế suất. Hiệp Hội bongdaso tin tức Trung Quốc (CGA) và Sở/Sàn giao dịch bongdaso tin tức Thượng Hải (Shanghai Gold Exchange - SGE) được thành lập. Đây được coi là bước đột phá trong chính sách quản lý thị trường bongdaso tin tức của Trung Quốc sau hơn 50 năm thực hiện kiểm soát chặt chẽ.

Đặc biệt, vào tháng 11/2001 Trung Quốc xoá bỏ chế độ cấp phép đối với hoạt động sản xuất, bán buôn và bán lẻ bongdaso tin tức trong nước. Tuy nhiên, doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài vẫn chưa được phép tham gia vào lĩnh vực này.

Hoạt động của Sở giao dịch bongdaso tin tức Thượng Hải (SGE)

Để quản lý thị trường bongdaso tin tức hiệu quả mà vẫn đảm bảo nhu cầu kinh doanh bongdaso tin tức bạc của dân chúng, Trung Quốc đã thành lập Sở giao dịch bongdaso tin tức Quốc gia vào tháng 11/2001, hoạt động độc lập như một Sở Giao dịch Chứng khoán. Sở giao dịch bongdaso tin tức Thượng Hải (Shanghai Gold Exchange – SGE) là pháp nhân độc lập do Nhà nước đầu tư vốn 100% (vốn điều lệ đăng ký là 30.000.000 RMB, tương đương khoảng 4,2 triệu USD), thời gian hoạt động là 50 năm. Ngân hàng Nhân dân Trung Hoa là cơ quan quản lý, giám sát toàn bộ hoạt động của SGE. Hội đồng quản trị của Sàn do NHTW tiến cử, hầu hết các vị trí quan trọng và chủ chốt trong Ban Quản trị của Sàn đều do Ngân hàng Trung ương bổ nhiệm. SGE có chế độ báo cáo thường xuyên và đột xuất nhờ đó mà Ngân hàng Trung ương Trung Quốc vẫn giữ được quyền chủ động trong mọi quyết định của SGE.

Vào tháng 10/2002, Sở giao dịch bongdaso tin tức Thượng Hải chính thức đi vào hoạt động. Đây là sàn bongdaso tin tức vật chất giao ngay (spot gold). Sản phẩm được phép giao dịch lúc đầu là bongdaso tin tức miếng đạt tiêu chuẩn quốc tế, sau đó mở rộng sang các kim loại quý khác như bạch kim và bạc. Để thực hiện giao dịch bongdaso tin tức vật chất, SGE có hệ thống thành viên là các công ty cung cấp dịch vụ lưu kho, bảo quản và giao nhận bongdaso tin tức. Ban đầu, chỉ nhà đầu tư là tổ chức mới được phép tham gia giao dịch trên SGE, nhà đầu tư cá nhân chưa được phép tham gia. SGE có hệ thống thành viên là các tổ chức kinh tế trong nước, gồm: các công ty kinh doanh bongdaso tin tức (công ty khai thác, chế tác, xuất nhập khẩu bongdaso tin tức); các định chế tài chính và các thành viên chủ chốt. Các thành viên này là các nhà tạo lập thị trường, tham gia giao dịch, làm đại lý nhận lệnh, thực hiện chức năng ngân hàng thanh toán hoặc cung cấp dịch vụ kho bãi, giao nhận. Tại thời điểm đi vào hoạt động, SGE có 108 thành viên.

Theo số liệu thống kê trên website của Sở giao dịch bongdaso tin tức Thượng Hải, giá bongdaso tin tức giao dịch trên SGE (đơn vị CNY/g) tương đối sát với giá thế giới (đơn vị USD/ounce) nếu cộng cả thuế và các chi phí nhập khẩu. Trong khi hoạt động xuất nhập khẩu bongdaso tin tức đang bị quản lý dưới dạng cấp phép, giá bongdaso tin tức trong nước có sự liên thông với giá bongdaso tin tức thế giới chứng tỏ PBOC có cơ chế quản lý linh hoạt trong việc cho phép các đơn vị xuất hoặc nhập khẩu bongdaso tin tức khi có chênh lệch giá. Ngoài ra, cũng có khả năng PBOC trực tiếp mua bán can thiệp thị trường nhằm bình ổn giá, hạn chế tình trạng buôn lậu bongdaso tin tức.

Với sự ra đời của SGE, giao dịch bongdaso tin tức miếng đã được thực hiện tập trung qua Sàn bằng cơ chế khớp lệnh tập trung, giá cả do cung cầu thị trường quyết định, PBOC không thực hiện quy định giá đối với giao dịch bongdaso tin tức miếng. Đây là sự kiện đánh dấu sự chấm dứt cơ chế độc quyền đối với thị trường bongdaso tin tức của Trung Quốc.

Tháng 3/2003, Trung Quốc cho phép các doanh nghiệp nước ngoài được phép đầu tư vào lĩnh vực sản xuất, kinh doanh bongdaso tin tức tại thị trường trong nước. Năm 2003- 2004, cũng đánh dấu tiến trình mở cửa thị trường của Trung Quốc qua việc: (i) Bãi bỏ việc cấp giấy phép nhập khẩu bongdaso tin tức nguyên liệu sử dụng vào mục đích sản xuất nữ trang để tái xuất khẩu; (ii) Bãi bỏ quy định cấp giấy phép kinh doanh bongdaso tin tức để tự do hóa thị trường bongdaso tin tức nữ trang; (iii) Ngân hàng Trung Quốc (Bank of China) bắt đầu cho phép cá nhân giao dịch bongdaso tin tức hai chiều với thanh toán bằng tiền mặt; (iv) Ủy ban Pháp chế cho phép việc mua bán bongdaso tin tức vật chất tại các ngân hàng thương mại.

- Giai đoạn từ năm 2006 - nay:Tháng 12/2006, Ngân hàng Nhân dân Trung hoa ( PBOC) cho phép nhà đầu tư cá nhân được phép giao dịch bongdaso tin tức miếng trên SGE. Nhờ quy định này, bongdaso tin tức trở thành kênh đầu tư tài chính hấp dẫn cho các nhà đầu tư cá nhân cùng với kênh đầu tư khác như chứng khoán, tiền tệ, bất động sản. Với sự tham gia của các nhà đầu tư cá nhân, tính thanh khoản của bongdaso tin tức trên SGE cũng được nâng lên đáng kể. Đồng thời, PBOC cũng chính thức cho phép các ngân hàng thương mại được phép cung cấp dịch vụ kinh doanh bongdaso tin tức tài khoản cho khách hàng cá nhân. Kinh doanh bongdaso tin tức qua tài khoản là việc nhà đầu tư có thể thực hiện giao dịch mua bán bongdaso tin tức trên tài khoản của mình nhưng trên thực tế không diễn ra việc giao nhận bongdaso tin tức vật chất, cũng như không thể rút bongdaso tin tức vật chất từ tài khoản của mình.

Hiện nay, các nhà đầu tư cá nhân phải mở 2 tài khoản (1 tài khoản tiền thanh toán và 1 tài khoản bongdaso tin tức) để thực hiện giao dịch tại các Ngân hàng là thành viên của SGE. Ngân hàng cung cấp dịch vụ thực hiện chức năng trung gian, mở tài khoản cho nhà đầu tư, nhập lệnh, khớp lệnh và thu phí giao dịch.Theo quy định của PBOC, nhà đầu tư cá nhân chỉ được phép giao dịch trong giới hạn số dư tài khoản tiền hoặc bongdaso tin tức của họ. Tức là ngân hàng không được phép cho nhà đầu tư vay để đầu tư vượt quá số tiền hoặc bongdaso tin tức họ đang nắm giữ hay không sử dụng đòn bẩy tài chính (tỷ lệ ký quỹ là 100%). Quy định này sẽ hạn chế quy mô giao dịch bongdaso tin tức tài khoản nhưng sẽ giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư trong trường hợp đầu tư thua lỗ.

Giữa năm 2007, PBOC chấp thuận cho một số ngân hàng nước ngoài gồm HSBC, Standard Chartered, UBS AG và Bank of Nova Scotia (BNS) trở thành thành viên của Sàn giao dịch bongdaso tin tức Thượng Hải. Năm 2010, lượng bongdaso tin tức giao dịch tại Sàn Giao dịch bongdaso tin tức Thượng Hải đạt 6.046 tấn trị giá 1,61 nghìn tỷ NDT, trong đó giao dịch vật chất là 837 tấn.

Tháng 08/2010, Chính phủ Trung Quốc nới lỏng những quy định trong hoạt động mua, bán và đầu tư bongdaso tin tức đối với các tổ chức tài chính và nhà đầu tư cá nhân. Nhiều ngân hàng được phép nhập khẩu và xuất khẩu bongdaso tin tức, mở cửa thị trường bongdaso tin tức cho các tổ chức và các cá nhân. Cũng trong năm 2010, Trung Quốc cho phép quỹ đầu tư bongdaso tin tức đầu tiên được đầu tư ra các quỹ tín thác đầu tư bongdaso tin tức ở thị trường nước ngoài.

Hiện tại, Trung Quốc là nước khai thác bongdaso tin tức lớn nhất thế giới với sản lượng dự kiến lên tới 440 tấnnăm 2013, vượt Nam Phi – nhà khai thác bongdaso tin tức lớn nhất thế giới năm 2007, với sản lượng đạt 403 tấn trong năm 2012. Đồng thời, Trung Quốc là nước tiêu thụ bongdaso tin tức đứng thứ 2 thế giới (sau Ấn Độ, tuy nhiên sẽ sớm vượt Ấn Độ trong năm 2013 ) với mức tiêu thụ ngày càng tăng (năm 2010: 580 tấn; năm 2011: 778,6 tấn; 6 tháng đầu năm 2013: 706,36 tấn và có thể đạt 1.000 tấn cả năm 2013)

Dự trữ ngoại hối của Trung Quốc chiếm 30,2% tổng dự trữ ngoại hối của thế giới vào cuối năm 2012. Tuy nhiên, tỷ lệ bongdaso tin tức trong tổng dự trữ ngoại hối của Trung Quốc khá khiêm tốn. Năm 2009, Trung Quốc là quốc gia có dự trữ bongdaso tin tức đứng thứ 6 thế giới (sau Mỹ, Đức, IMF, Ý và Pháp) với 1054 tấn (chỉ chiếm 1,9% tổng dự trữ của Trung Quốc).

Kinh nghiệm quản lý thị trường bongdaso tin tức huy động bongdaso tin tức ở Ấn Độ

bongdaso tin tức đóng vai trò rất quan trọng trong đời sống xã hội, tôn giáo và văn hóa của người Ấn Độ. Trong nhiều thập kỷ qua, các gia đình Ấn Độ đã mừng lễ cưới, sinh nhật, lễ hội thông qua bongdaso tin tức. Truyền thống này đã được truyền từ đời này sang đời khác. Ví dụ điển hình là một nửa số bongdaso tin tức mà người Ấn Độ mua hàng năm chỉ để phục vụ cưới xin. Với khoảng 10 triệu đám cưới mỗi năm, quốc gia này đã và sẽ còn chứng kiến một lực mua bongdaso tin tức vô cùng lớn mạnh.

Ấn Độ bãi bỏ lệnh cấm giao dịch bongdaso tin tức đã tồn tại hơn 4 thập kỷ qua vào tháng 10/2003. Ấn Độ thành lập thị trường giao dịch bongdaso tin tức qua Sở Giao dịch hàng hóa Ấn Độ (MCX) và Sở giao dịch này bắt đầu đi vào hoạt động từ năm 2003. Tính tới năm 2010, MCX đã chiếm hơn 80% thị phần hàng hóa tương lai của Ấn Độ với hơn 2.000 thành viên đăng ký hoạt động thông qua 100.000 trung tâm giao dịch. MCX là thị trường giao dịch hàng hóa tương lai lớn thứ hai thế giới về bongdaso tin tức.

Hiện tại, Ấn Độ là nước tiêu thụ bongdaso tin tức cũng như nhập khẩu bongdaso tin tức lớn nhất trên thế giới. Theo thống kê từ Mineweb.com, năm 2012 nước này nhập tới 1.080 tấn bongdaso tin tức, trong đó 56% là nhập qua các ngân hàng, lượng bongdaso tin tức trong dân chúng khoảng 20.000 tấn. Theo Hội đồng bongdaso tin tức Thế giới (WGC), nhu cầu bongdaso tin tức của Ấn Độ và Trung Quốc dự kiến có thể chiếm tới 45-50% cầu bongdaso tin tức thế giới vào cuối năm nay (2013), với mức nhập khẩu tương đương từ 900-1000 tấn/mỗi nước. Chỉ riêng trong quý 2/2013, nhu cầu bongdaso tin tức của Ấn Độ tăng 70% so với cùng kỳ năm 2012, mức tăng cao nhất trong vòng 10 năm qua và đạt mức 310 tấn, trong khi đó Việt Nam đứng ở vị trí thứ 8 trên thế giới về nhu cầu bongdaso tin tức (hình 1).

Trong mấy năm gần đây, kinh tế vĩ mô của Ấn Độ biến động mạnh. Tỷ lệ tăng trưởng GDP đã giảm mạnh từ mức 9,3% năm 2011 xuống còn 4,4% hiện nay. Thâm hụt cán cân vãng lai của Ấn Độ đã lên mức kỷ lục 4,8% GDP hay 88,2 tỷ USD trong năm tài chính 2012 – 2013 kết thúc vào tháng 3/2013 (so với mức thâm hụt 4,3% GDP năm 2011 – 2012). Chính phủ Ấn Độ đặt mục tiêu giảm thâm hụt cán cân vãng lai xuống còn 3,8% GDP hay 70 tỷ USD trong năm tài chính này. bongdaso tin tức là nhân tố đứng thứ hai (sau dầu) đóng góp vào thâm hụt cán cân vãng lai của Ấn Độ, do nhập khẩu xăng dầu và bongdaso tin tức chiếm tới 45% tổng nhập khẩu hàng hóa năm tài chính 2012 – 2013. Thâm hụt cán cân vãng lai lớn đã tác động mạnh đến giá trị đồng Rupee. Đồng Rupee đã mất giá trên 20%trong năm tài chính 2012-2013, đây là mức mất giá mạnh thứ 2 sau đồng Yên Nhật trong rổ tiền tệ của 11 nước Châu Á,và đạt mức thấp kỷ lục 60,765 Rupee/USD vào ngày 26/6/2013.

Chính sách quản lý thị trường bongdaso tin tức và “chống bongdaso tin tức hóa” của Ấn Độ

Từ tháng 3/2012 trở lại đây, Chính phủ và Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (The Reserve Bank of India – RBI – Ngân hàng Trung ương của Ấn Độ) dồn dập đưa ra các quy định mới để tăng cường quản lý thị trường bongdaso tin tức, thậm chí kêu gọi người dân bớt “yêu” bongdaso tin tức, và không mua bongdaso tin tức, bên cạnh việc sử dụng tiết kiệm xăng dầu. Ngày 21/3/2012, RBI ra quy định các công ty tài chính phi ngân hàng không được cho vay dựa trên tài sản đảm bảo bằng bongdaso tin tức miếng và tiền xu bongdaso tin tức. Trong báo cáo định kỳ ngày 30/10/2012, RBI quan ngại việc nhập khẩu bongdaso tin tức tăng mạnh trong những năm gần đây do các ngân hàng cho vay mua bongdaso tin tức dưới mọi hình thức và điều này thúc đẩy nhu cầu bongdaso tin tức nhằm mục đích đầu cơ. Đến tháng 11/2012, RBI chính thức có quy định cấm các ngân hàng cho vay để mua bongdaso tin tức dưới mọi hình thức.

Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ cũng dừng kế hoạch cho phép tăng tỷ lệ danh mục cho vay dựa trên thế chấp bằng bongdaso tin tức từ 11% lên 15% như dự kiến trước đó, đồng thời chỉ đạo các công ty tài chính phi ngân hàng giới hạn giá trị khoản vay ở mức 60% giá trị tài sản thế chấp bằng bongdaso tin tức so với tỷ lệ 90 – 100% như trước đây.

Tháng 2/2013, RBI yêu cầu các ngân hàng hợp tác xã chỉ được phép cho vay thế chấp bằng bongdaso tin tức và không được phép cho vay mua bongdaso tin tức dưới mọi hình thức. Đầu tháng 5/2013, RBI quy định các ngân hàng được phép cho vay dựa trên tài sản đảm bảo là bongdaso tin tức trang sức và tiền xu bongdaso tin tức do ngân hàng đúc, nhưng không được phép cho vay để mua bongdaso tin tức dưới bất kỳ hình thức nào. Cho vay dựa trên đảm bảo bằng tiền xu bongdaso tin tức đối với mỗi khách hàng không được quá trọng lượng 50 gram bongdaso tin tức.

Cũng trong tháng 5/2013, RBI quy định hạn chế nhập khẩu bongdaso tin tức trên cơ sở ủy thác của ngân hàng chỉ nhằm đáp ứng nhu cầu của đơn vị xuất khẩu bongdaso tin tức trang sức, rồi mở rộng sang các tổ chức khác được Chính phủ cho phép nhập khẩu bongdaso tin tức. Tất cả thư tín dụng (L/C) để nhập khẩu bongdaso tin tức dưới mọi hình thức phải được đảm bảo 100% bằng tiền mặt và việc nhập khẩu bongdaso tin tức sẽ phải được thực hiện theo phương thức Hồ sơ – Thanh toán, không được áp dụng phương thức Hồ sơ – Chấp thuận.

Cuối tháng 6/2013, tiếp theo quy định trước đó, RBI yêu cầu việc nhập khẩu bongdaso tin tức dựa trên tín dụng của bên mua/bên bán phải tuân thủ quy định về tỷ lệ đảm bảo bằng tiền mặt và phương thức Hồ sơ – Thanh toán, các ngân hàng phải đảm bảo không cho phép cấp tín dụng dưới bất kỳ hình thức nào để nhập khẩu bongdaso tin tức.

Hội đồng bongdaso tin tức thế giới cho rằng nhu cầu bongdaso tin tức vật chất của Ấn Độ có thể tiến tới con số 1.000 tấn trong năm nay. Tuy nhiên, chính phủ Ấn Độ lại muốn hạn chế lượng bongdaso tin tức nhập khẩu không vượt quá 850 tấn và vì thế quốc gia này một lần nữa lại áp dụng các chế tài khắt khe trong việc mua và nhập khẩu bongdaso tin tức.

Trong nỗ lực nhằm giảm thâm hụt cán cân vãng lai ở mức cao kỷ lục, ngày 5/6/2013, Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ quyết định tăng thuế nhập khẩu bongdaso tin tức lần thứ 2 trong năm nay, từ 6% lên 8%, so với mức thuế 2% vào tháng 1/2012.

Ngày 22/6/2013, RBI yêu cầu các nhà nhập khẩu phải tái xuất ít nhất 20% lượng bongdaso tin tức nhập khẩu – thường là đồ trang sức.Sau đó, ngày 30/8/2013, RBI lại tiếp tục tăng thuế nhập khẩu bongdaso tin tức từ 8% lên 10%.

Có nhiều điểm tương đồng trong các chính sách tăng cường quản lý thị trường bongdaso tin tức của Ấn Độ giống với Việt Nam, đó là cùng theo hướng siết chặt, cắt bỏ dần hoạt động cho vay bằng bongdaso tin tức, cho vay thế chấp bằng bongdaso tin tức, cũng như hạn chế việc nhập khẩu bongdaso tin tức. Chính phủ Ấn Độ gần đây tuyên bố có thể sẽ áp dụng thêm các biện pháp hạn chế nhập khẩu bongdaso tin tức hơn nữa cho đến khi lượng bongdaso tin tức vật chất nhập khẩu đạt ở con số mong muốn.

Tuy nhiên, tại Ấn Độ, sự say mê giao dịch bongdaso tin tức vẫn được duy trì bất chấp các biện pháp tăng thuế nhập khẩu của chính phủ với mục tiêu cắt giảm thâm hụt cán cân vãng lai. Theo Hội đồng bongdaso tin tức Thế giới (WGC), trên thực tế, nhu cầu bongdaso tin tức trang sức, bongdaso tin tức thỏi và tiền xu bongdaso tin tức tại Ấn Độ trong quý 2/2013 vẫn tăng mạnhso với cùng kỳ năm ngoái, ngay cả khi các biện pháp tăng thuế được áp dụng, cho dù nhập khẩu bongdaso tin tức giảm mạnh trong quý 3/2013 theo số liệu nhập khẩu chính thức.

Lực mua bongdaso tin tức kỷ lục này không xuất phát hoàn toàn từ “tình yêu” bongdaso tin tức. Chắc chắn người dân quyết định mua bongdaso tin tức một phần là do lo ngại nghèo đói cũng như sự bất ổn trong các chính sách của chính phủ. Một chính sách tốt có thể kích thích kinh tế tăng trưởng và khiến thị trường phản ứng tốt. Một chính sách tồi lại đem đến những hậu quả trái ngược. Khi người dân mua bongdaso tin tức cho người thân và bạn bè, cũng là lúc họ mua bongdaso tin tức với mục đích bảo vệ. Trong vòng 3 năm qua, từ tháng 8/2010 đến tháng 8/2013, lợi nhuận từ bongdaso tin tức ở Ấn Độ tính theo đồng Rupee – một đồng tiền yếu so với USD - là 49,5%, trong khi đó lợi nhuận của bongdaso tin tức tính theo đồng USD ở Mỹ chỉ là 12,4%.

Theo Thomson Reuters GFMS, tổng hợp số liệu của Hội đồng bongdaso tin tức Thế giới, năm 2012 có 102 tấn bongdaso tin tức nhập lậu vào Ấn Độ. Năm 2013, các nhà bán lẻ và các trung tâm bán bongdaso tin tức miếng dự đoán bongdaso tin tức nhập lậu vào Ấn Độ có thể lên tới 140 tấn, tăng 40% so với năm ngoái.

Kinh nghiệm của Ấn Độ trong việc huy động bongdaso tin tức

Để thu hút một phần khối lượng bongdaso tin tức của quốc gia do tư nhân nắm giữ (hiện tại khoảng 20.000 tấn bongdaso tin tức), qua đó giảm sự phụ thuộc vào việc nhập khẩu bongdaso tin tức, Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (NHTW) cho phép các ngân hàng có đủ điều kiện được huy động và cho vay bongdaso tin tức, cụ thể như sau:

- Ngân hàng được huy động khi được NHTW Ấn Độ cho phép (hiện nay ngân hàng huy động bongdaso tin tức lớn nhất của Ấn Độ là Ngân hàng Nhà nước Ấn Độ). Các ngân hàng phải có cơ chế quản trị rủi ro thích hợp để phòng chống rủi ro biến động giá bongdaso tin tức và được phép tham gia vào các hợp đồng kỳ hạn ở Ấn Độ để bảo hiểm rủi ro. Các ngân hàng được tham gia thị trường bongdaso tin tức quốc tế, Hiệp hội bongdaso tin tức London hoặc sử dụng các hợp đồng OTC để phòng ngừa biến động giá bongdaso tin tức theo các quy định về kiểm soát ngoại hối. Đồng thời, các ngân hàng phải thiết lập hệ thống kế toán phù hợp, cơ chế kiểm tra, kiểm soát nội bộ và công bố thông tin bao quát các hoạt động liên quan đến bongdaso tin tức bao gồm cả huy động bongdaso tin tức.

- Một số đặc điểm huy động bongdaso tin tức ở Ấn độ:

+ Hình thức: huy động tiết kiệm hoặc phát hành chứng chỉ huy động bongdaso tin tức cho các hộ gia đình, các ngôi đền, chùa và các quỹ tôn giáo.

+ Kỳ hạn: thường từ 3-7 năm.

+ Lãi suất: Do ngân hàng huy động quy định.

+ Khi đến hạn sẽ được thanh toán bằng bongdaso tin tức hoặc tương ứng bằng đồng Rupee theo yêu cầu của người gửi.

+ Chứng chỉ có thể chuyển nhượng và người sở hữu không phải chịu thuế.

+ Người gửi bongdaso tin tức có thể thanh toán trước hạn sau khi gửi tối thiểu 1 năm. Ngân hàng có thể cho người giữ chứng chỉ vay đồng Rupee.

- Ngân hàng huy động bongdaso tin tức có thể: (i) cho vay bongdaso tin tức đối với lĩnh vực trang sức trong nước, cho vay các nhà xuất khẩu bongdaso tin tức trang sức; (ii) bán bongdaso tin tức giao ngay tại thị trường trong nước hoặc bán bongdaso tin tức cho các ngân hàng chỉ định khác.

- Ngân hàng huy động sẽ bán bongdaso tin tức huy động được trên thị trường trong nước để giảm sự phụ thuộc vào bongdaso tin tức nhập khẩu. NHTW sẽ cung cấp hợp đồng bán bongdaso tin tức kỳ hạn cho ngân hàng huy động bongdaso tin tức với một chi phí nhất định. Chi phí này cùng với lãi suất huy động trả cho người sở hữu chứng chỉ bongdaso tin tức sẽ tương đương với lãi suất đi vay Rupee của ngân hàng huy động.

Tuy nhiên, việc huy động bongdaso tin tức ở Ấn Độ cũng có một số vấn đề đặt ra là:

(i) Nhu cầu mua bongdaso tin tức miếng sẽ tương ứng với số lượng bongdaso tin tức gửi vào ngân hàng thương mại (NHTM) nên không làm giảm được sự phụ thuộc vào bongdaso tin tức miếng nhập khấu.

(ii) Chính phủ sẽ mất tiền nếu đồng Rupee giảm giá trị mạnh so với Đô la Mỹ hoặc giá bongdaso tin tức tăng mạnh trong suốt thời hạn gửi bongdaso tin tức.

(iii) Mất khoản thu thuế đối với lãi gửi bongdaso tin tức trong khi có thể đánh thuế đối với lãi tiền gửi Rupee.

(iv) NHTW Ấn Độ có lượng bongdaso tin tức dự trữ khoảng 557,7 tấn bongdaso tin tức (năm 2009). Số bongdaso tin tức này đang không mang lại lợi nhuận cho NHTW Ấn độ, tuy nhiên họ đã chọn việc cho phép NHTM đi vay bongdaso tin tức từ người dân và trả lãi suất. Nếu số bongdaso tin tức huy động tăng lên và NHTW cung cấp hợp đồng bán bongdaso tin tức kỳ hạn cho ngân hàng huy động thì có nghĩa là NHTW đã bán khoản dự trữ ngoại hối của mình và có thể phải giao bongdaso tin tức trong tương lai.

Bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam

Thị trường bongdaso tin tức Việt Nam hiện nay có quy mô khoảng 40 tỷ USD, vẫn rất nhỏ bé nếu xét trên bình diện toàn thế giới. Theo đánh giá của Hội đồng bongdaso tin tức Thế giới, thị trường bongdaso tin tức Việt Nam là một thị trường nhiều tiềm năng, tuy nhiên vẫn còn kém phát triển, mang nặng tính thủ công, chưa áp dụng được các công nghệ sản xuất và nghiệp vụ kinh doanh hiện đại trên thị trường quốc tế.

Nghiên cứu kinh nghiệm quản lý thị trường bongdaso tin tức và huy động bongdaso tin tức của quốc tế, đặc biệt kinh nghiệm của Trung Quốc và Ấn Độ, có thể rút ra các bài học sau.

(i) Thị trường bongdaso tin tức cần quản lý theo quy luật cung – cầu trên cơ sở liên thông, gắn kết với thị trường bongdaso tin tức thế giới. Tuy nhiên, do bongdaso tin tức là tài sản quốc gia và là hàng hóa mang tính tiền tệ đặc biệt nên Nhà nước có cơ chế quản lý sao cho huy động tối đa nguồn lực này phục vụ mục tiêu phát triển và bình ổn kinh tế vĩ mô, có thể điều tiết được thị trường khi cần.

(ii) Cùng với quá trình tự do hoá thị trường tài chính, thị trường bongdaso tin tức cũng cần tự do từng bước nhằm phù hợp với trình độ phát triển chung của thị trường tài chính. Theo kinh nghiệm của nhiều nước trong đó có Trung Quốc, tiến trình tự do hoá thị trường bongdaso tin tức nên bắt đầu từ tự do hoá thị trường bongdaso tin tức vật chất, sau đó đến kinh doanh bongdaso tin tức tài khoản và cuối cùng là từng bước xoá bỏ kiểm soát đối với hoạt động xuất nhập khẩu bongdaso tin tức.

(iii) Ngân hàng Trung ương (NHTW) là đầu mối quản lý thị trường bongdaso tin tức và điều tiết thị trường này theo quy luật cung cầu thị trường. Quản lý của NHTW cần phải hướng tới việc kiểm soát được việc kinh doanh, đầu tư bongdaso tin tức của đối tượng đầu tư, tiêu dùng. Muốn vậy, NHTW cần xây dựng cơ sở pháp lý đảm bảo đối tượng đầu tư, tiêu dùng chỉ có thể mua, bán bongdaso tin tức trên mạng lưới mà NHTW thiết lập (như các ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng, các quỹ đầu tư, sàn/sở giao dịch bongdaso tin tức,…). Từ đó, Chính phủ không cần thiết phải cấm người dân mua, bán và tích trữ bongdaso tin tức miếng mà vẫn quản lý được nguồn lực tài chính quốc gia, đủ năng lực và công cụ để đưa ra các biện pháp cần thiết, kịp thời nhằm ổn định và điều tiết thị trường khi cần.

(iv) Chuẩn bị các điều kiện cần thiết để thành lập Sở giao dịch hàng hoá trong đó có giao dịch bongdaso tin tức (trên cơ sở bongdaso tin tức được coi như một loại hàng hóa đặc biệt) như mô hình của Sở giao dịch bongdaso tin tức Thượng Hải để đưa thị trường bongdaso tin tức trong nước liên thông với thị trường bongdaso tin tức quốc tế. Kinh nghiệm từ các quốc gia khác cho thấy, việc đưa hoạt động kinh doanh bongdaso tin tức vào quản lý theo thị trường tập trung mang lại hiệu quả cao về kinh tế, xã hội.